گلستان را باید تکهای از بهشت در نظر داشت که از ظرفیتهای گردشگری گسترده و متنوعی برخوردار است و مقامات محلی، آن را موتور اصلی توسعه اقتصادی و اشتغال آینده استان در نظر دارند.گلستان با مجموعهای از جاذبههای تاریخی و باستانی، ازجمله استانهای ایران است که گنجینهای از اطلاعات پیش از تاریخ را در دل خود جای داده است.
«کیارام» قدیمیترین غار مسکونی ایران به شمار میآید که در شهرستان گالیکش قرار دارد. همچنین آقتپه، کهنترین روستای پیش از تاریخ دشت گرگان در کنار تورنگتپه، یاریمتپه، دیوار بزرگ دفاعی گرگان که ۲۰۰ کیلومتر طول دارد و شهر تاریخی تمیشه، هرکدام برگی از تاریخ هستند.
آنطور که سهیلا سراجانی، کارشناس حوزه گردشگری به جامجم میگوید: «در دوره اسلامی هم آثار زیادی در گلستان ساخته شده که بخشی از آنها تا امروز دوام آوردهاند. برج گنبد قابوس که در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است در کنار برج رادکان، مسجدجامع گرگان، مدرسه عمادیه، مجموعه بازار نعلبندان و آرامگاه مختومقلی فراغی تعدادی از این آثار بهجایمانده از دوران اسلامی است.»
او به برخی اماکن خاص هم اشاره کرده و قبرستان خالد نبی با تندیسهای سنگی مرموز و کاخ اختصاصی گرگان یا همان کاخ سلطنتی را بخشی از آنها میداند.
سراجانی معتقد است محیطزیست، جنگلها و چشمههای گلستان این توانمندی را دارند تا گردشگران را چند روز در این استان نگهدارند و دراینباره میگوید: «جنگلهای هیرکانی که بخشی از آنها را در النگدره و ناهارخوران میبینیم و همچنین پارک جنگلی قرق و منطقه حفاظتشده جهاننما که به بام گلستان شهرت دارد، بسیار زیبا و جذاب هستند و تاکنون گردشگران زیادی را از دیگر کشورها به این منطقه جذب کردهاند.»
به گفته این کارشناس گردشگری، چشمه گل رامیان (عمیقترین چشمه آبسرد ایران)، جزیره آشوراده (تنها جزیره دریای خزر) وآبشارهایی چون شیرآباد و رنگو،جاذبههایی هستند که زیبایی وشگفتانگیز بودنشان تنهادررویاهاقابل تصور است.
سراجانی میگوید: «اگر بخواهیم در مورد برترین امتیاز استان گلستان برای جذب گردشگر صحبت کنیم بیشک باید به تنوع قومیتها اشاره کرد. اقوام فارس، ترکمن، سیستانی، بلوچ و قزاق با همزیستی مسالمتآمیز خود، فرهنگی غنی و رنگارنگ آفریدهاند که صنایعدستی بیهمتا و پربار استان، از دل همین پیوند قومی زیبا سر برآورده است.»
ترکمنصحرا با جلگههای سرسبز، تالاب بینالمللی گمیشان و پدیده زمینشناسی گلفشان نفتلیجه، یکی از شگفت انگیزترین نقاط ایران و حتی جهان به شمار میآید.
بهعنوانمثال، گلفشان نفتلیجه معروف به دریاچه صورتی، ازجمله پدیدههای زمینشناسی نادر و زیبا در ایران است که در شهرستان گمیشان و در کرانههای شرقی دریای خزر، نزدیک به مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد. این گلفشان به شکل مخروطی و با ارتفاع ۸متر و قطر ۵۰۰متر، آب شور و گل رس را با فشار زیاد به همراه گاز از دهانهاش خارج میکند.
۸ اقلیم در یک نقطه
با اینکه در طول تاریخ، شغل اصلی ساکنان این منطقه کشاورزی و دامداری بوده اما طی دهههای اخیر و با تغییر اقلیم و کاهش بارشها که موجب بروز خشکسالیهای فراگیری شده، مسئولان استانی به فکر افتادهاند تا گردشگری را بهعنوان محور اصلی توسعه آینده استان در برنامههایشان داشتهباشند.درهمین راستامعاون سیاسی،امنیتی واجتماعی استاندار گلستان با بیان اینکه اقتصاد استان سالها بر پایه کشاورزی بوده وامروزه بهدلیل خشکسالیهای مداوم، کاهش بارش و پسروی آب دریا با محدودیت جدی مواجه شده به جامجم میگوید: «گردشگری بهعنوان بخشی کمآببر میتواند جایگزین مناسبی باشد، زیرا گردشگری یک صنعت پیشران و غیرقابلتحریم است که با تکیه بر توانمندیهای داخلی طبیعی، فرهنگی و انسانی، میتواند مشاغل گستردهای در بخشهای خدمات، حملونقل، صنایعدستی و اقامت ایجاد و به اقتصاد مقاومتی کمک کند.»
محمد حمیدی با تاکید بر اینکه ابتکار ارزشمند مجموعه میراث فرهنگی در راهاندازی شورای راهبردی گردشگری میتواند تحولی جدی در تصمیمسازی این حوزه ایجاد کند و از تجربههای ارزشمند اعضای این شورا برای توسعه استان بهره بگیرد، ادامه میدهد: «تمرکز بر گردشگری میتواند موجب رونق اقتصادی در شهرها و روستاهای سراسر استان شود و از تراکم جمعیت و فعالیتها در نقاط محدود جلوگیری کند. گلستان دارای تنوع اقلیمی بینظیری است و وجود هشت اقلیم شناختهشده در فاصلهای کم از دریا تا جنگل و بیابان، این امکان را میدهد که استان در همه فصلسال میزبان گردشگران با سلیقههای مختلف باشد.»
به گفته این مسئول، اقتصاد دریامحور،مناطق آزاد و برنامههای ملی نیز همگی مکمل گردشگری هستند و میتوانند پیشرانهای جدید رشد در استان باشند.
فرماندار گرگان هم با اشاره به تجربه موفق جوانان خلاق استان معتقد است که بسیاری از جوانان گلستانی کارهای بزرگ و اثرگذاری انجام دادهاند و لازم است تجربههای عملی آنها به اشتراک گذاشته شود، زیرا انتقال تجربه، بخش مهمی از توسعه گردشگریاست.
علی نصیبی با بیان اینکه گردشگری مجموعهای از حلقههای بههمپیوسته است به جامجم میگوید: «آموزش باید همه ارکان گردشگری را در بر گیرد؛ از مدیران و تورلیدرها تا رانندگان تاکسی و فروشندگان. هر رفتار کوچک در این حوزه میتواند تأثیر مثبت یا منفی بزرگی بر ذهنیت گردشگرانبگذارد.»
وی با یادآوری سالهای اوج راهاندازی واحدهای بومگردی گفت: «چندسال پیش،تنها در مدت حدود یکسالونیم، نزدیک به ۱۷۰ واحد بومگردی در استان راهاندازی شد. بسیاری از این واحدها با شور واشتیاق فراوان آغاز به کار کردند، اما امروزه شمار قابلتوجهی از آنها تعطیل شدهاند وصاحبانشان بهدلیل ناتوانی در بازپرداخت تسهیلات، بامشکلات جدی مالی دستوپنجه نرم میکنند. اگرآموزش وشبکهسازی وجود داشت، بسیاری ازاین واحدها میتوانستندهمچنان پابرجا بمانند.»
به گفته فرماندار گرگان، تجربههای خوب در حوزه گردشگری کشاورزی و بومگردی باید مستندسازی و منتقل شود تا فعالان جدید از اشتباهات گذشته درس بگیرند