با تشدید معضلات معیشتی در کرانه شرقی مدیترانه، کمیتهای به سرکردگی برادر رئیسجمهور خودخوانده بهجای احیای خدمات عمومی، داراییهای تتمه سرمایهگذاران دوره اسد را بهنفع افراد نزدیک به جولانی مصادره میکند. شکست رژیم جدید در عرصه داخلی با اشغال جنوب کشور توسط ارتش اشغالگر قدس تکمیل میشود. صهیونیستها قنیطره را به مانند بلندیهای جولان به اراضی خویش ضمیمه کردهاند و شبهنظامیان دمشق که مقابل قیام مردم بیسلاح با ددمنشی خط و نشان میکشیدند در برابر اسرائیل سکوت را سرلوحه کار خود قرار دادهاند. بنابراین ارمغان جولانی و یارانش برای سوریها جز تعمیق ناامنی، کشتار و غارت چیزی نیست و بازی بزرگ قدرتها برای استثمار سوریه همچنان ادامه دارد. ابومحمد جولانی رئیسجمهور خودخوانده سوریه در گفتوگو با اصحاب رسانه همواره بر شعار «سوریه برای تمام سوریها» تاکید میکند اما در حقیقت دمشق مدعی حفظ منافع سنیها در مقابل الباقی اقلیتهای قومی ــ دینی است. مطابق تعاریف مدرن از مفهوم دولت / ملت، حکومت باید حافظ جان و مال تمام شهروندان خویش باشد لیکن مداخله شبهنظامیان هیأت تحریر الشام بهسود قبایل بدوی، ماهیت آپارتایدی رژیم جولانی را رسوا میکند. نیروهای امنیتی دمشق بهجای حائل بشردوستانه میان اقوام، به آتش بیار معرکه مجادلات سوریه تبدیل شدهاند. این رویکرد نهتنها پایه رژیم جولانی را در شام تثبیت نکرده، بلکه زمینه ورود رژیمصهیونیستی به جنوب کشور همچنین بمباران بیسابقه دمشق را فراهم کرده است.
نظامیان صهیونی به بهانه حمایت از حقوق دروزیها تمامیت ارضی سوریه را مورد تاخت وتاز قراردادهاند. در سال گذشته درحالی که اقلیتهای علوی و دروزی با سرکوب خونین مواجه شدند، سوریه دچار تجزیه شده و کردها، سنیها، دروزیها و صهیونیستها خاک این کشور را بین خود تقسیم کردند.درهمین راستا، اکراد و علویان سوری نیز از تیغ تیز تکفیریها در امان نماندند. حملات گاه و بیگاه عناصر اسبق ارتش ملی سوریه نزدیک به ترکیه، خواب آسوده را از چشمان اقلیتهای قومی شمال کشور ربوده است. قتل، تجاوز و ربایش خانوار کرد و علوی اقلیتها را مجبور به قیام علیه این بیعدالتی وسیع کرده؛ بهطوریکه شیخ غزال غزال، رهبر معنوی علویان سوریه فرمان پنج روز اعتصاب عمومی را صادر کرد.
فروپاشی اقتصادی دیار گلها
در سالهای گذشته جنگ طولانی و ویرانی گسترده که بخش زیادی از آن توسط حکام کنونی دمشق رقم خورده، زیرساختها اقتصاد این کشور را بهشدت نابود کرده است. صنایع، کشاورزی و تأسیسات عمومی (برق، آب و خدمات عمومی) بهشدت آسیب دیدهاند. این یعنی حتی اگر حکومت جدید بخواهد اقدام به بازسازی کند، با کمبود منابع، نیروی انسانی و زیرساخت مواجه است و بازسازی کامل نیازمند کمک و سرمایهگذاری خارجی است. از سوی دیگر، کشاورزی بهعنوان بخش کلیدی تأمین غذا و درآمد خانوارها در ۱۴۰۴ به دلیل خشکسالی بیسابقه و کاهش شدید تولید بسیار آسیب دیده است؛ محصولاتی مانند گندم و غلات افت قابلتوجهی داشتهاند که تأمین امنیت غذایی را به مخاطره انداخته و همین موضوع فشار بر قشرهای کمدرآمد را تشدید کرده و وابستگی به واردات مواد غذایی، افزایش نرخ تورم و کاهش توان خرید مردم را بهدنبال داشته است. علاوه بر این، سیاستهای اقتصادی جدید (ازجمله کاهش تعرفههای گمرکی و گشودن بازار روی کالاهای وارداتی ارزان) اگرچه شاید در کوتاهمدت از فشار قیمتی بکاهند، اما در عمل به تضعیف بخشهای تولیدی و کشاورزی داخلی انجامیدهاست. رقابت سنگین با محصولات وارداتی نیز نابودی شمار زیادی از واحدهای تولیدی داخلی را در پی داشته است. درنتیجه همگام با انفعال اقتصادی دمشق و عدم حمایت رفاهی از شهروندان، اشتغال و تولید ملی ضعیف مانده و بدهیها و وابستگی اقتصاد به بازار خارجی و کمکهای بینالمللی بیش از پیش افزایش یافته است.
زمین بازی بیگانگان
پس از خروج بشار اسد در آذر۱۴۰۳و قدرت گرفتن شبهنظامیان هیأت تحریر الشام به سرکردگی ابومحمد جولانی، سوریه با شدت گرفتن دخالت قدرتهای خارجی روبهرو شد. در این میان، بلندیهای جولان و مناطق جنوبغربی کشور در معرض فشار نظامی و سیاسی قرار گرفتند.رژیمصهیونیستی باحملات هوایی وحضور نظامی تلاش کرده وضع تثبیتشده راپس ازسال۱۳۵۳(شکست سوریه در جنگ شش روزه) تغییر دهد. این تحولات، مفهوم حاکمیت و تمامیت ارضی دولت تحت رهبری جولانی را با چالش جدی روبهرو کرده است. دخالت رژیمصهیونیستی و فشارهای نظامی بر مناطق تحت کنترل هیأت تحریر الشام، مهمترین نمونه تعرض خارجی به تمامیت ارضی و اقتدار حاکمیت کنونی بهشمار میرود. گزارشها نشان میدهند که پس از سقوط دولت پیشین، رژیمصهیونیستی در نوار حائل جایگیری کرده و با توپخانه و هواگردهای جنگی مواضعی را هدف قرار داده است. این اقدامات، ثبات داخلی را تضعیف کرده و امنیت عمومی را تحت فشار قرار داده، همچنین موجب تشدید نگرانی نسبت به تداوم بحران ارزیابی میشود.
از سوی دیگر، حضور نیروهای نظامی ترکیه در شمال سوریه و همکاری آنکارا با برخی گروههای مختلف تکفیری-اخوانی باعث شده دولت جولانی نتواند اقتدار خود را در سراسر کشور تثبیت کند. رقابت بازیگران منطقهای و ادامه درگیریها مانع شکلگیری ساختار سیاسی پایدار شده است. در کنار آن، وابستگی امنیتی و اقتصادی به قدرتهای بیرونی به نفع تمامیت ارضی نیست. چنین شرایطی خطر تجزیه یا استمرار بیثباتی سوریه را در آینده نزدیک نوید میدهد.
بازداشت منتقدان حاکم دمشق
کشتارهای گسترده در سوریه تحت اشغال هیأت تحریر الشام ادامه دارد، اما حذف بیسروصدای مخالفان در حکومت خونین جولانی موضوعی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته. گزارشهای حقوقبشری حاکی از افزایش بازداشتهای خودسرانه علیه فعالان سیاسی، خبرنگاران و معترضان در مناطق تحت کنترل هیأت تحریرالشام است.این بازداشتها غالبا بدون حکم قضایی یا اتهام مشخص صورت گرفتهاند. خانهتکانی شبانه، یورش به منازل، بازداشت در خیابان یا هنگام عبور از کنترلگاهها از شگردهای معمول قلمداد میشود. علاوه بر فعالان سیاسی و رسانهای، حتی مشارکتکنندگان در اعتراضات صلحآمیز علیه سیاستهای جولانی نیز هدف قرارگرفتهاند.براساس گزارش سال۲۰۲۴، دستکم ۲۵۷نفر توسط شبهنظامیان تحریر الشام بازداشت شدند که شامل کودکان و زنان است. درواقع، شماری ازآنان صرفا به علت ابراز مخالفت یا ارتباط با احزاب و گروههای رقیب، بازداشت شدند. بسیاری از این بازداشتها بدون محاکمه و با شرایط نامعلوم ادامه یافته و بخشی از بازداشتشدگان «ناپدیدشده» تلقیمیشوند.
شاخصهای ناکارآمدی جولانی
تنها در چهار روز درگیری میان شبهنظامیان جولانی و دروزیهابیشاز ۵۰۰ غیرنظامی کشته شدند
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، حدود ۶۵ درصد جمعیت سوریه نیاز به کمکهای اولیه فوری پزشکی دارند
حداقل درآمد سوریها تنها یک پنجم هزینههای اساسی غذایی و یک دهم نیازهای فوری خانوادهها را شامل میشود
زیرساختهای حیاتی مانند بهداشت، بیمارستانها و حملونقل بهدلیل کمبود سرمایهگذاری بهحال خود رها شدند
جولانی همانند دزدها از در پشتی کاخسفید مجبور به دیدار با ترامپ شد
رژیم جولانی علیرغم برافراشتن پرچم سفید، ۱۰۰۰ بار توسط جنگندههای صهیونی مورد هدف قرار گرفت
تمام ادوات پيشرفته باقیمانده از ارتش اسد توسط جنگندههای صهیونی منهدم شد
ارتش رژیم صهیونیستی، استان قنیطره در جنوب غربی سوریه را به بهانه های امنیتی اشغال کرد
کاخ ریاست جمهوری و وزارت دفاع دمشق هدف حملات رژیمصهیونیستی قرار گرفت
وزیر دارایی اسرائیل: جولانی بعنوان یک تروریست باید فورا ترور شود