آن پزشکان معترض به « در حاشیه » بدانند....

بالاخره در هر جامعه‌ای آدم هایی از آب گل آلود ماهی می گیرند،‌ خوب بودن را بلد نیستند یا بلد هستند اما نمی خواهند خوب باشند، کجروی می‌کنند، حق ضعیفان را می بلعند،‌ مظلومان را به سلابه می‌کشند، به وظایف شان عمل نمی‌کنند یا برای انجام مسئولیت های شان بر سر مردم منت می‌گذارند.

این آدم ها مسلماً هر کدام شغلی دارند و نوع مسئولیت شان، در شیوه بهره کشی نامشروع شان از جامعه تأثیر دارد اما همه در یک اصل با هم مشترکند؛ هر یک از آنها شبیه چرخ‌دنده‌ای معیوب هستند که عملکرد ناقص شان، نظام اجتماعی را با مشکل مواجه می‌کند و بر اساس این که در چه سطح یا طبقه اجتماعی قرار دارند با کجروی های شان مانع دستیابی کامل جامعه به اهدافش می‌شوند.

در این میان، کسانی وظیفه اصلاح دارند، کارشان شناسایی متخلف ها و برخورد با آنهاست. این برخوردها، گاهی به شکل قانونی است، مانند تذکرهای جدی اداری، جریمه های نقدی، زندان یا حتی انفصال از خدمت؛ گاهی در قالب نقدهای رسانه‌ای است مثل انتشار گزارش هایی در روزنامه‌ها یا رسانه‌های دیداری و شنیداری؛ گاهی در پوشش طنز است؛ طنزی که هم باعث نشاط اجتماعی می‌شود و به تقویت روحیه مردم می انجامد و هم تیغی تیز دارد برای اصلاح انحرافات.

ماهیت طنز اصلاً همین است و اگر هدفش فقط خنداندن باشد ،هزل می‌شود و اگر فردی خاص را به سخره بگیرد و از او بد بگوید، هجو که البته هیچکدام از این دو ،‌خاصیت اصلاح کردن را ندارند.

همه این ها را گفتیم که برسیم به حاشیه‌های سیاه سریال طنز « در حاشیه » ، ساخته مهران مدیری ؛ سریالی که با پخش چند قسمتش در نوروز ، تکیه کلام های شخصیت های آن میان مردم مد شده است و با همان تکیه کلام ها، برای هم لطیفه ساخته‌اند و در جمع های خودمانی، درباره‌اش حرف می‌زنند.

نخستین برداشت از این واکنش ها، از جنبه روانشناسی اجتماعی این است که سریال « در حاشیه» ، توجه مردم را جلب کرده است، برداشت های عمیق تری هم البته می‌شود از این رفتار گروهی داشت مثلاً این که جامعه ما، تشنه طنز است و مردم به شادی و نشاط نیاز دارند و مهمتر این که آنها، برنامه های طنز را به هزل و لودگی ترجیح می‌دهند و دل شان می خواهد صدای انتقادشان در قالب این نوع برنامه ها به گوش مسئولان برسد.

«در حاشیه» اما به مذاق همه خوش نیامده و برخورد شدید گروهی از پزشکان را بویژه در فضای مجازی در پی داشته است.

توجه داشته باشید که ما از لفظ « جامعه پزشکی » استفاده نکردیم چون مسلماً رفتار ناخوشایند شماری از پزشکان در انتقاد به این سریال را نمی شود پای جامعه پزشکی گذاشت، همانطور که زیرمیزی گرفتن‌ها، بدخلقی ها، توهین ها، خطاهای عمدی و غیر عمدی پزشکی، خرج تراشی ها برای بیماران و زد و بندها با آزمایشگاه ها و داروخانه‌ها و مراکز درمانی از سوی اندک شماری از این گروه را هم نمی‌شود به کل جامعه پزشکی نسبت داد چرا که تعداد اعضای دلسوز، مهربان، وظیفه شناس، صبور و با اخلاقش بسیار بیشتر از متخلف‌های آن است.

اعلام نارضایتی برخی پزشکان از سریال « در حاشیه »، در برخی موارد حتی ناجوانمردانه نیز بوده است. به طوری که برخی پزشکان در نامه هایی توهین آمیز مشاغل دیگر اقشار جامعه را پایین تر از خود دانسته‌اند و با پوشاندن لباس تقدس به حرفه شان سعی کرده‌اند آن را از بقیه حرفه‌ها جدا کنند و به همه اعلام کرده‌اند که کسی حق نقد کردن شان را ندارد.

گروهی اما، پا را از این هم فراتر گذاشته‌اند و به کارگردان و بازیگران سریال توهین کرده‌اند و انتقادات مطرح شده در سریال را در تحلیلی کودکانه، به این نسبت داده‌اند که لابد همه منتقدان شان، در تب پزشک شدن می‌سوخته‌اند و چون نتوانسته اند در کنکور، رتبه تک رقمی کسب کنند برای آنها نقشه کشیده‌اند و عملکردشان را نقد کرده‌اند.

بدترین‌ها اما آنهایی هستند که به افشای مسایل خصوصی عوامل سریال پرداخته‌اند مثل یکی از پزشکان که نامه‌اش مورد توجه خیلی از خبرگزاری ها هم بوده است و علناً از ساده ترین اصول اخلاقی در حرفه پزشکی عدول کرده است و بخشی از پرونده روانشناسی و پزشکی یکی از عوامل سریال را افشا کرده و به جراحی های زیبایی و درمانی گروهی دیگر اشاره کرده است، حال آن که چه از جنبه قانونی و چه از جنبه اخلاقی هیچ پزشک یا روانشناسی حق ندارد از پرونده‌های بیمارانش در تسویه حساب های شخصی با آنها استفاده کند و به این طریق به آنها آسیب بزند.

به نظر می‌رسد سازمان نظام پزشکی هم به عنوان نماینده پزشکان از دور، دستی بر آتش دارد و از اواسط نوروز، به شکلی غیر مستقیم پزشکان را تشویق به اعتراض حضوری به پخش این سریال کرده و این موضوع را به رأی گذاشته است؛ رأی گیری که بی طرفانه نیست و در پرسش آن هم، سریال را « هتاکانه » خوانده است!

نکته اما این است که ما مردم، چگونه رفتار کرده‌ایم که شماری از پزشکان باور کرده‌اند حرفه آنها برتر از سایر مشاغل است یا برای درمان بیماران باید منتی بر آنها بگذارند، در حالی که همه مشاغل به یک اندازه مهم هستند و نبودشان، حرکت جامعه به سوی پیشرفت و توسعه را کند می‌کند و علاوه بر این، درمان بیماران اصلی ترین وظیفه حرفه‌ای پزشکان است؛ همان پزشکانی که در حقیقت از بیت المال یعنی جیب مردم ، برای تحصیل شان هزینه شده است.

از سوی دیگر ، مقدس بودن حرفه پزشکی نمی‌تواند علتی بر نقدناپذیر بودن آن باشد و به عبارتی دیگر، جامعه پزشکی، معصوم یا عاری از گناه و تخلف نیست و ساده انگارانه و حتی مغرضانه است اگر تصور کنیم هر کسی، در هر سمتی ممکن است دچار انحراف و وسوسه شود، بجز پزشکان که قابل ستایش هستند و کسی حق ندارد به آنها انتقاد کند یا اشتباهات شان را تذکر بدهد!

طبیعی است که در هر شغل و حرفه‌ای ، برخی تاب نقد شنیدن ندارند و با کوچکترین اشاره‌ای آشفته می‌شوند و فریاد بر می آورند و رفتارهای اخیر شماری اندک از پزشکان هم اثبات همین اصل است اما مسلماً این واکنش ها از سوی مسئولان و مدیران ارشد و برخی نمایندگان جامعه پزشکی که باید گوشی شنوا برای شنیدن انتقادات و عزمی جزم برای جبران کاستی ها داشته باشند، تا حدی بعید و دور از انتظار است. و اما بهترین داوری را مردم می‌توانند در این زمینه داشته باشند. آن را به مردم می‌سپاریم تا خود هم درباره سریال در حاشیه داوری کنند و هم درباره رفتارهای برخی پزشکان که البته هر کدامشان به نوعی با آنها در تماس هستند.

مریم یوشی زاده - خبرنگار جام جم آنلاین