شب عید سال۱۳۴۰ بود. دیگ سمنو وسط حیاط خانه مادر شوهر فاطمه قل‌قل می‌زد. نذر امسال دیر شده و کشیده بود به شب سال تحویل. آتش زیر اجاق سمنو الو می‌کشید. فاطمه نفسش را تازه کرد، نشست پای اجاق و پوست سیر و پیازها را ریخت توی آتش.
سی‌و‌هشت سال قبل در چنین‌روزی عملیات کربلای۵ درمنطقه عمومی شلمچه آغاز شد.این عملیات که یکی از طولانی‌ترین نبردهای جنگ تحمیلی بود و تا فروردین سال بعد ادامه داشت، منجر‌به آزادسازی بخش‌هایی از خاک کشور شد که هنوز در اشغال دشمن بود و نیروهای رزمنده ایران توانستند دراین نبرد بزرگ به نزدیکی بصره مهم‌ترین شهر جنوب عراق برسند.
نجف آباد. سال ۱۳۳۸. احمد در کوچه مُلا به دنیا آمد. مُلا در لغت به معنای هدایتگر است. اگر راست باشد که محیط آینه تمام‌نمای آدمی است و آدمی، بازتاب حقیقت اشیا و مکانها، احمد برای اولینبار از دروازه کوچه مُلا به دنیا نگریست. او، فرمانده به دنیا آمد.
بتول هنوز قالی نجف‌آبادی‌اش به دار بود.دیگر درست نمی‌توانست میله‌های دار قالی را بگیرد و برود بالا. ابر روز سیزده‌بدر سال۴۰، آسمان شهر نجف‌آباد را پوشانده بود. سرمای زمستان هنوز بین کاهگل‌های دیوار خانه بتول جا داشت. بتول قابلمه آش برگ را روی آتش هیزم باقیمانده از زمستان هم‌زد. زیر لب «امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء» می‌خواند.دلش یک پسر کاکل‌زری می‌خواست.
با توجه به شرایط حساس منطقه، رویدادهای اخیر و پیامد جنگ‌های منطقه‌ای و همچنین اجرای دوعملیات غرورآفرین وعده صادق باید اذعان کرد که در شرایط نیمه‌جنگی به‌سرمی‌بریم. در چنین شرایطی رهبر معظم انقلاب اخیرا فرمودند: عده‌ای همت‌شان این است که دل مردم را خالی کنند؛ طوری وقایع را تصویر می‌کنند که مردم را بترسانند. در داخل نباید کسی این‌کار را بکند؛ این جرم است.
روز پرآفتاب و ساکت ۱۳مهر سال ۱۳۳۷ نجف‌آباد بود. خانم‌سلطان نمک‌ها را کف دستانش ریخت و سایید. دستش را روی شکم بزرگش گذاشت: «آروم بگیر». آفتاب مهر هنوز جان داشت. نفس داشت که مش‌باقر در چوبی حیاط خانه کاهگلی را پرسروصدا باز کرد.
همزمان با روز شهادت حضرت زهرا (س) و روز ملی «شهید گمنام» پیکرهای ۳۰۰ شهید گمنام دوران سال دفاع مقدس در تهران و سراسر کشور بدرقه شد.
سردار حسن‌زاده، فرمانده سپاه محمد رسول‌الله(ص) تهران بزرگ در نشست خبری آئین تشییع پیکرهای مطهر ۳۰۰ شهید گمنام: صبح روز پنجشنبه ۱۵ آذرماه همزمان با سالروز شهادت حضرت زهرا (س) پیکر مطهر ۳۰۰ شهید گمنام دفاع مقدس در سراسر کشور تشییع می‌شود. از این تعداد شهید؛ ۲۰۰ پیکر مطهر در مراکز استان‌ها و پیکر ۱۰۰ شهید در تهران تشییع می‌شود.
قدسی نشست لب حوض حیاط خانه. دستش را توی آب سرد برد، به آسمان همیشه باردار اسفند ماه سال ۴۳ نگاه کرد. بچه ماهی‌های دم طلایی، خود را تو حوض جُم می‌دادند، بازی می‌کردند و با هر تکان انگشت قدسی پا به فرار می‌گذاشتند.
آفتاب سر ظهر یازده مرداد سال ۳۵ مصرانه می‌تابید. فاطمه خیارهای سبز را توی کاسه بزرگ سفالی ریز خرد می‌کرد. کمردرد امانش را بریده بود، کاسه آب دوغ خیار را گذاشت وسط سفره کرباس پهن شده تو سایه ایوان. گردوهای ریز شده و کاسه کشمش را گذاشت کنار نان خشک توی سفره. فاطمه تلیت کرد؛ چشمانش سیاهی می‌رفت، پیشانی‌اش را چسبید.