سینمای مستند ایران در دهه‌های اخیر، مفهوم عمیق و چندوجهی «مهدویت» را نه فقط به‌عنوان یک باور اعتقادی، بلکه به‌مثابه یک فرهنگ پویا و یک سبک زندگی مورد کاوش قرار داده است. مستندسازان با عبور از روایت‌های صرفا تاریخی و کلامی، کوشیده‌اند تا تجلی انتظار را در بطن زندگی روزمره مردم، در تحلیل‌های استراتژیک از وقایع جهان و در افق‌های آینده‌پژوهانه به تصویر بکشند.
هشتم ربیع‌الاول، سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع)، یازدهمین پیشوای شیعیان جهان، نقطه عطفی در تاریخ تشیع است؛ روزی که نه‌تنها پایان یک امامت ۲۸ ساله را رقم زد بلکه سرآغازی بر یکی از حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین دوران‌های تاریخ اسلام، یعنی «عصر غیبت» بود.
در تاریخ اسلام، شب‌هایی وجود دارند که بیش از آن‌که در تقویم ثبت شوند، در قلب‌ها حک شده‌اند. «لیلة المبیت» از همان شب‌هاست؛ شبی که همت و فداکاری انسانی جوان، ضامن تداوم رسالت آسمانی شد.
لیله المبیت به شبی تاریخی در اول ربیع الاول گفته می شود که حضرت علی (ع) با فداکاری بی‌مانند خود، در بستر پیامبر (ص) خوابید تا ایشان بتوانند از توطئه قتل مشرکان مکه جان سالم به در برده ببرد.
همزمان با سالروز شهادت امام رضا (ع)، مردم ایران با سفر به مشهد مقدس، مراسم عزاداری برگزار کردند.
دو ماه سوگواری محرم و صفر را پشت سرگذاشتیم. دو ماهی که مردم به رسم ادب جشن وسرور را کنار گذاشتند و لباس سیاه پوشیدند و حسینیه ها و تکیه ها به رسم عزا آذین بندی کردند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم پس از حجة الوداع و اعلام ولایت امیرالمومنین سلام الله علیه به عنوان جانشین خود، به مدینه بازگشتند. ماه محرم و ماه صفر بود که حال ایشان دگرگون شد و پیامبر خدا به سبب بدحالی، گاهی اوقات در خانه بستری میشدند و قادر به اقامه نماز جماعت نبودند.
سالروز شهادت امام رضا علیه‌السلام، هم یادآور مظلومیت آن امام معصوم است و هم فرصتی برای بازاندیشی در تاریخ سیاسی و فکری اسلام محسوب می‌شود. دوران امامت ایشان همزمان با پیچیده‌ترین تحولات جهان اسلام بود؛ خلافت عباسی در اوج قدرت ظاهری ایستاده بود، اما در عمق جامعه اسلامی بحران مشروعیت و شکاف‌های عمیق اجتماعی و فکری به‌وضوح نمایان شده بود.
تا کنون تحليل‌هاي گوناگوني از واقعه مهم هجرت امام رضا عليه السلام به ايران بر پايه مباحث، نظريه‌ها و يافته‌هاي گوناگون جغرافيايي، تاريخي، باستان‌شناسي، کلامي و سياسي ارائه شده است. در اين ميان شايد آنچه تا کنون تا حدودي مورد غفلت واقع شده است هويت تمدن‌ساز اين هجرت و توجه آن به سمت پايه‌گذاري تمدني نوين در تاريخ بشر باشد
آقاجانم یا رسول‌‌الله! چقدر سختی کشیدی! چه جفاها که ندیدی! دندانت را شکستند، خاکروبه بر سرت پاشیدند، ساحرت خواندند، مجنونت نامیدند، در شِعب ابی‌طالب، محصورت داشتند، به تیر تهمت و تحقیر، قلب مهربانت را نشانه گرفتند، نیمه شب ظالمانه به خانه‌ات یورش بردند و تو را به هجرت وا داشتند.