برق کجا می‌رود؟
چالش تکراری فصل گرما در ایران، میزان مصرف برق است. هر چند که حالا و در چند سال گذشته این چالش محدود به تابستان نبوده و پای جدول خاموشی‌ها به فصل زمستان هم کشیده شده است. در این میان یک سؤال همیشگی هم وجود دارد و آن این‌که آیا استفاده از برق در جامعه ایرانی رشد یافته یا زیرساخت‌های کشور در این زمینه مؤثر عمل نکرده‌اند؟ این سؤالی است که پای مؤلفه‌های بسیاری را هم به‌میان کشیده است.
به‌عنوان‌مثال می‌دانیم ورود کشور به پنجمین سال خشکسالی متوالی و کاهش ذخیره آبی سدها، در وضعیت مصرف برق این روزها تاثیری مهم داشته است. از این رو نگاهی کوتاه داریم به این موضوع که در وضعیت کنونی نوع مصرف جامعه ایرانی تا چه اندازه در ایجاد ناترازی برق مؤثر است؟ این سؤالی است که به نظر می‌رسد حتی از رکوردهای مصرف برق در این روزها هم جالب‌توجه‌تر باشد، چون آمارها و داده‌های رسمی موجود حکایت از این دارد که با رعایت بدیهی‌ترین اصول استفاده از برق در تابستان بخش قابل‌توجهی از خاموشی‌ها قابل مدیریت است. درحال‌حاضر که دما روند افزایشی پیدا کرده و موج گرما تداوم دارد، بخش عمده‌ای از میزان مصرف برق مربوط به سامانه‌های سرمایشی است که با راهکارهای ساده و اتخاذ تدابیر مناسب، می‌توان ضمن کاهش مصرف برق در کولرهای آبی و گازی سبب افزایش بهره‌وری این تجهیزات سرمایشی نیز شد. یکی از این راهکارهای مفید نصب سایبان است که به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر می‌تواند به‌طور میانگین موجب کاهش حدود ۳۰درصدی در مصرف برق شود. به این معنا که با نصب یک سایبان معمولی روی کولرهای آبی می‌توان میزان مصرف برق را تا ۳۰ درصد کاهش داد. این وضعیت درآمارهای جهانی هم دیده می‌شود.درسال۲۰۲۲،مصرف کل برق ایران حدود ۳۱۶میلیارد کیلووات‌ساعت (تراوات‌ساعت) بوده است که ایران را در رتبه دوازدهم جهان از نظر مصرف کل برق قرار می‌دهد. همچنین بدانیم کشورمان از نظر شدت مصرف انرژی نیز (میزان انرژی مصرفی به‌ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی) در رتبه ششم جهان قرار دارد، که نشان‌دهنده ناکارآمدی نسبی در این زمینه است. طی تابستان سال گذشته، مصرف برق ایران به ۹۱.۸میلیارد کیلووات‌ساعت رسید که از مصرف سالانه ۱۷۰کشور جهان بیشتر است. این افزایش به‌دلیل استفاده گسترده از سیستم‌های سرمایشی در فصل گرماست. ایران از نظر سرانه مصرف برق در رتبه سی‌ودوم جهان قرار دارد و در مقایسه با کشورهای منطقه مانند قطر، کویت و عربستان مصرف کمتری دارد. بااین‌حال، در مقایسه با ترکیه و پاکستان (با جمعیتی دوبرابر ایران) مصرف سرانه ایران بالاتر است.
