اکسیر جوانی با قارچ‌های جادویی
همزمان با افزایش درآمد در بازار داروهای ضد پیری که به بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در سال گذشته رسیده وسرشار از امیدوهزاران مکمل است،محققان ترکیبی را شناسایی‌کرده‌اند که به طور فعال پیری را درسلول‌هاو موجودات زنده به تاخیر می‌اندازد.
مطالعه تازه منتشر شده در مجله Nature Partner Jounals' Aging نشان می‌دهد سیلوسین، محصول جانبی مصرف سیلوسایبین، ماده موثر قارچ‌های روانگردان، طول عمر سلول‌های پوست و ریه انسان را بیش از ۵۰ درصد افزایش می‌دهد.
قارچ‌های جادویی یا همان قارچ‌های حاوی سیلوسایبین و سیلوسین سال‌هاست به تیتر رسانه‌ها و موضوع بحث محافل علمی و اجتماعی تبدیل شده است؛ از سفرهای روانگردان و درمان افسردگی گرفته تا هشدارها درباره خطرات استفاده تفننی. اما حالا مطالعه‌ای تازه از دانشگاه اموری ادعا می‌کند ترکیب فعال این قارچ‌ها می‌تواند سرعت پیری را در سلول‌ها و حتی کل بدن به طرز قابل توجهی کند کرده و کیفیت زندگی را در دوران سالمندی بهبود بخشد. آیا این پژوهش می‌تواند نگاه ما را به این نوع از قارچ‌ها تغییر دهد، یا همچنان باید محتاط باشیم؟
یک کشف هیجان‌انگیز در سلول‌های موش‌های پیر
به موازات آن، پژوهشگران دانشگاه اموری نخستین مطالعه طولانی مدت درون‌تَنی (in vivo) را نیز انجام دادند که اثرات سیستمیک سیلوسایبین را در موش‌های مسن ۱۹ ماهه (معادل ۶۰ تا ۶۵ سالگی انسان) ارزیابی می‌کرد. نتایج نشان داد موش‌هایی که دوز اولیه پایین سیلوسایبین ۵ میلی‌گرم و به دنبال آن دوز بالای ماهانه ۱۵ میلی‌گرم را به مدت ۱۰ ماه دریافت کردند، در مقایسه با موش‌هایی که سیلوسایبین دریافت نکردند، ۳۰درصد افزایش بقا داشتند. این موش‌ها همچنین ویژگی‌های فیزیکی سالم‌تری مانند بهبود کیفیت خز، کاهش موهای سفید و رشد مجدد مو را نشان دادند. دکتر جاشوا گوردون، از اعضای تیم پژوهشی گفت: «ما شاهد بهبود کیفیت پوست و مو و حتی کاهش موهای سفید در موش‌ها بودیم. جالب این‌که در برخی موارد موهای جدید روییده بود و این موضوع نشان‌دهنده بازگشت بخشی از ویژگی‌های جوانی بود.»
در حالی که به طور سنتی، سیلوسایبین به دلیل فوایدش برای سلامت روان مورد تحقیق قرار گرفته است، این مطالعه نشان می‌دهد سیلوسایبین با کاهش استرس اکسیداتیو، بهبود پاسخ‌های ترمیم DNA و حفظ طول تلومر، بر چندین نشانه پیری تاثیر می‌گذارد. تلومرها انتهای ساختار یافته یک کروموزوم هستند و آن را از آسیب‌هایی که می‌تواند منجر به تشکیل بیماری‌های مرتبط با سن مانند سرطان، تخریب عصبی یا بیماری‌های قلبی-عروقی شود، محافظت می‌کنند. این فرآیندهای بنیادی بر پیری انسان و شروع این بیماری‌های مزمن تاثیر می‌گذارند.
امیدی برای سالمندی سالم
این پژوهش از این جهت قابل توجه است که نشان می‌دهد حتی در سنین بالاتر و زمانی که روند پیری آغاز شده، مداخله با این ترکیب می‌تواند اثربخش باشد. پژوهشگران این مطالعه گمان می‌کردند سیلوسین تنها در مراحل اولیه و در درمان افسردگی موثر است، اما اکنون شواهدی دارند که نشان می‌دهد این ماده حتی در مراحل دیرهنگام سالمندی، می‌تواند تغییرات معناداری ایجاد کند.این مطالعه نتیجه می‌گیرد که سیلوسایبین ممکن است توان ایجاد انقلاب در درمان‌های ضد پیری را داشته باشد و می‌تواند مداخله‌ای موثر در جمعیت سالخورده باشد. دکتر لوئیز هکر، نویسنده ارشد این مطالعه و دانشیار سابق دانشگاه اموری، جایی که این پژوهش آغاز و تامین مالی شده است، می‌گوید: «بیشتر سلول‌های بدن گیرنده‌های سروتونین را بیان می‌کنند و این مطالعه مرز جدیدی را برای چگونگی تاثیر سیلوسایبین بر فرآیندهای پیری سیستمیک، به ویژه هنگامی که در سنین بالاتر تجویز شود، باز می‌کند.»
در حالی که بسیاری از آنچه محققان در مورد سیلوسایبین می‌دانند مربوط به مغز است، مطالعات کمی اثرات سیستمیک آن را بررسی کرده‌اند. بسیاری از افراد سیلوسایبین را با اثرات توهم‌زا مرتبط می‌دانند، اما بیشتر سلول‌های بدن گیرنده‌های سروتونین را بیان می‌کنند. هکر، که در حال حاضر دانشیار کالج پزشکی بیلور است، می‌افزاید: «مطالعه ما پرسش‌های جدیدی را در مورد این‌که درمان‌های طولانی‌مدت چه کاری می‌توانند انجام دهند، مطرح می‌کند. علاوه بر این، حتی زمانی که مداخله در اواخر زندگی موش‌ها آغاز می‌شود، همچنان منجر به بهبود بقا می‌شود که از نظر بالینی در پیری سالم اهمیت دارد.»
دکتر علی‌جان ضرابی، مدیر تحقیقات روانگردان در دپارتمان روانپزشکی دانشگاه اموری می‌گوید: «این مطالعه شواهد پیش‌بالینی قوی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد سیلوسایبین ممکن است به پیری سالم‌تر کمک کند؛ نه فقط طول عمر بیشتر، بلکه کیفیت زندگی بهتر در سال‌های آتی.» ضرابی، یکی از محققان این مطالعه، می‌افزاید: «به عنوان یک پزشک-دانشمند مراقبت تسکینی، یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های من طولانی کردن عمر یک موجود به قیمت از دست دادن عزت و عملکردش است. اما این موش‌ها نه تنها بیشتر زنده ماندند، بلکه پیری بهتری را نیز تجربه کردند.»
ضرابی همچنین بر اهمیت تحقیقات بیشتر در بزرگسالان مسن و همچنین همپوشانی مستند بین سلامت جسمانی و روانی تاکید کرد: «دانشگاه اموری به طور فعال در آزمایش‌های بالینی فاز دوم و سوم درمان افسردگی با کمک سیلوسایبین مشارکت دارد و این نتایج نشان می‌دهد که ما همچنین باید اثرات سیستمیک سیلوسایبین را در جمعیت‌های مسن درک کنیم. امید من همچنین این است که اگر درمان با کمک سیلوسایبین به عنوان مداخله‌ای برای افسردگی توسط FDA در سال ۲۰۲۷ تایید شود، داشتن کیفیت زندگی بهتر به معنای زندگی طولانی‌تر و سالم‌تر نیز خواهد بود.»
قارچ‌های جادویی بدون مشکل نیستند
هرچنداین یافته‌هاهیجان‌انگیز است،اماتاریخچه قارچ‌های‌جادویی بامشکلات وخطراتی‌همراه‌بوده است.قارچ‌های‌حاوی سیلوسایبین از دهه ۶۰میلادی به دلیل اثرات روانگردان و توهم‌زا مورد استفاده تفریحی قرار گرفته‌اند و مصرف بی‌رویه یا بدون نظارت آنها می‌تواند سبب حملات پانیک و اضطراب شدید، اختلال دردرک واقعیت وایجاد توهمات دیداری وشنیداری،بروز اپیزودهای روان‌پریشی در افراد مستعد و همچنین اختلال در مهار رفتار وخطر آسیب به خود یا دیگران در حالت روانگردانی شود.
از طرفی، استفاده بدون تجویز و خارج از محیط کنترل‌شده می‌تواند مشکلات اجتماعی، وابستگی روانی و افزایش مصرف مواد دیگر را به همراه داشته باشد. دکتر هلن مارک، روانپزشک و پژوهشگر درزمینه مواد روانگردان می‌گوید: «ما نمی‌توانیم به بهانه تاثیرات ضدپیری، استفاده بی‌حساب و کتاب از قارچ‌های جادویی را تشویق کنیم. این ترکیبات نیازمند مطالعات دقیق و تعیین دوز مناسب و محیط درمانی ایمن هستند.»
آینده‌ای روشن یا توهمی دیگر؟
اگرچه موج جدید پژوهش‌هاامیدهایی برای درمان افسردگی مقاوم،PTSD وحتی مقابله باروند پیری ایجادکرده است، اما جامعه علمی هشدار می‌دهد هرگونه استفاده از این ترکیبات باید تحت نظر متخصص و با کنترل دقیق دوز و شرایط روانی فرد باشد. از سوی دیگر، هنوز مشخص نیست این نتایج تا چه حد قابل تعمیم به انسان است و آیا عوارض طولانی‌مدت ناشناخته‌ای ممکن است در کمین مصرف‌کنندگان باشد یا خیر.اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، قارچ‌های جادویی و سیلوسین اکنون در نقطه‌ای حساس میان «امید به آینده پزشکی» و «خطرات مصرف تفریحی و بی‌رویه» قرار گرفته‌اند. نتایج دانشگاه اموری، همانند بسیاری از یافته‌های علمی، یک گام اولیه در مسیر طولانی است که می‌تواند افق‌های جدیدی برای سالمندی سالم و طول عمر بهتر باز کند، اما نیازمند بررسی‌های گسترده‌تر، تایید ایمنی و اثربخشی درانسان و شفاف‌سازی چارچوب‌های قانونی و اخلاقی مصرف است.
پژوهشگران تاکید می‌کنند که اگر بتوانیم به کمک سیلوسین روند پیری را کند کنیم و کیفیت زندگی سالمندان را افزایش دهیم، انقلابی در پزشکی سالمندی رخ خواهد داد. اما در این مسیر باید بسیار محتاط باشیم و پیش از تصمیم‌گیری برای مصرف گسترده، آزمایش‌های بالینی گسترده‌تری انجام دهیم.
قارچ‌های جادویی یا همان قارچ‌های حاوی سیلوسایبین و سیلوسین سال‌هاست به تیتر رسانه‌ها و موضوع بحث محافل علمی و اجتماعی تبدیل شده است؛ از سفرهای روانگردان و درمان افسردگی گرفته تا هشدارها درباره خطرات استفاده تفننی. اما حالا مطالعه‌ای تازه از دانشگاه اموری ادعا می‌کند ترکیب فعال این قارچ‌ها می‌تواند سرعت پیری را در سلول‌ها و حتی کل بدن به طرز قابل توجهی کند کرده و کیفیت زندگی را در دوران سالمندی بهبود بخشد. آیا این پژوهش می‌تواند نگاه ما را به این نوع از قارچ‌ها تغییر دهد، یا همچنان باید محتاط باشیم؟
یک کشف هیجان‌انگیز در سلول‌های موش‌های پیر
به موازات آن، پژوهشگران دانشگاه اموری نخستین مطالعه طولانی مدت درون‌تَنی (in vivo) را نیز انجام دادند که اثرات سیستمیک سیلوسایبین را در موش‌های مسن ۱۹ ماهه (معادل ۶۰ تا ۶۵ سالگی انسان) ارزیابی می‌کرد. نتایج نشان داد موش‌هایی که دوز اولیه پایین سیلوسایبین ۵ میلی‌گرم و به دنبال آن دوز بالای ماهانه ۱۵ میلی‌گرم را به مدت ۱۰ ماه دریافت کردند، در مقایسه با موش‌هایی که سیلوسایبین دریافت نکردند، ۳۰درصد افزایش بقا داشتند. این موش‌ها همچنین ویژگی‌های فیزیکی سالم‌تری مانند بهبود کیفیت خز، کاهش موهای سفید و رشد مجدد مو را نشان دادند. دکتر جاشوا گوردون، از اعضای تیم پژوهشی گفت: «ما شاهد بهبود کیفیت پوست و مو و حتی کاهش موهای سفید در موش‌ها بودیم. جالب این‌که در برخی موارد موهای جدید روییده بود و این موضوع نشان‌دهنده بازگشت بخشی از ویژگی‌های جوانی بود.»
در حالی که به طور سنتی، سیلوسایبین به دلیل فوایدش برای سلامت روان مورد تحقیق قرار گرفته است، این مطالعه نشان می‌دهد سیلوسایبین با کاهش استرس اکسیداتیو، بهبود پاسخ‌های ترمیم DNA و حفظ طول تلومر، بر چندین نشانه پیری تاثیر می‌گذارد. تلومرها انتهای ساختار یافته یک کروموزوم هستند و آن را از آسیب‌هایی که می‌تواند منجر به تشکیل بیماری‌های مرتبط با سن مانند سرطان، تخریب عصبی یا بیماری‌های قلبی-عروقی شود، محافظت می‌کنند. این فرآیندهای بنیادی بر پیری انسان و شروع این بیماری‌های مزمن تاثیر می‌گذارند.
امیدی برای سالمندی سالم
این پژوهش از این جهت قابل توجه است که نشان می‌دهد حتی در سنین بالاتر و زمانی که روند پیری آغاز شده، مداخله با این ترکیب می‌تواند اثربخش باشد. پژوهشگران این مطالعه گمان می‌کردند سیلوسین تنها در مراحل اولیه و در درمان افسردگی موثر است، اما اکنون شواهدی دارند که نشان می‌دهد این ماده حتی در مراحل دیرهنگام سالمندی، می‌تواند تغییرات معناداری ایجاد کند.این مطالعه نتیجه می‌گیرد که سیلوسایبین ممکن است توان ایجاد انقلاب در درمان‌های ضد پیری را داشته باشد و می‌تواند مداخله‌ای موثر در جمعیت سالخورده باشد. دکتر لوئیز هکر، نویسنده ارشد این مطالعه و دانشیار سابق دانشگاه اموری، جایی که این پژوهش آغاز و تامین مالی شده است، می‌گوید: «بیشتر سلول‌های بدن گیرنده‌های سروتونین را بیان می‌کنند و این مطالعه مرز جدیدی را برای چگونگی تاثیر سیلوسایبین بر فرآیندهای پیری سیستمیک، به ویژه هنگامی که در سنین بالاتر تجویز شود، باز می‌کند.»
در حالی که بسیاری از آنچه محققان در مورد سیلوسایبین می‌دانند مربوط به مغز است، مطالعات کمی اثرات سیستمیک آن را بررسی کرده‌اند. بسیاری از افراد سیلوسایبین را با اثرات توهم‌زا مرتبط می‌دانند، اما بیشتر سلول‌های بدن گیرنده‌های سروتونین را بیان می‌کنند. هکر، که در حال حاضر دانشیار کالج پزشکی بیلور است، می‌افزاید: «مطالعه ما پرسش‌های جدیدی را در مورد این‌که درمان‌های طولانی‌مدت چه کاری می‌توانند انجام دهند، مطرح می‌کند. علاوه بر این، حتی زمانی که مداخله در اواخر زندگی موش‌ها آغاز می‌شود، همچنان منجر به بهبود بقا می‌شود که از نظر بالینی در پیری سالم اهمیت دارد.»
دکتر علی‌جان ضرابی، مدیر تحقیقات روانگردان در دپارتمان روانپزشکی دانشگاه اموری می‌گوید: «این مطالعه شواهد پیش‌بالینی قوی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد سیلوسایبین ممکن است به پیری سالم‌تر کمک کند؛ نه فقط طول عمر بیشتر، بلکه کیفیت زندگی بهتر در سال‌های آتی.» ضرابی، یکی از محققان این مطالعه، می‌افزاید: «به عنوان یک پزشک-دانشمند مراقبت تسکینی، یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های من طولانی کردن عمر یک موجود به قیمت از دست دادن عزت و عملکردش است. اما این موش‌ها نه تنها بیشتر زنده ماندند، بلکه پیری بهتری را نیز تجربه کردند.»
ضرابی همچنین بر اهمیت تحقیقات بیشتر در بزرگسالان مسن و همچنین همپوشانی مستند بین سلامت جسمانی و روانی تاکید کرد: «دانشگاه اموری به طور فعال در آزمایش‌های بالینی فاز دوم و سوم درمان افسردگی با کمک سیلوسایبین مشارکت دارد و این نتایج نشان می‌دهد که ما همچنین باید اثرات سیستمیک سیلوسایبین را در جمعیت‌های مسن درک کنیم. امید من همچنین این است که اگر درمان با کمک سیلوسایبین به عنوان مداخله‌ای برای افسردگی توسط FDA در سال ۲۰۲۷ تایید شود، داشتن کیفیت زندگی بهتر به معنای زندگی طولانی‌تر و سالم‌تر نیز خواهد بود.»
قارچ‌های جادویی بدون مشکل نیستند
هرچنداین یافته‌هاهیجان‌انگیز است،اماتاریخچه قارچ‌های‌جادویی بامشکلات وخطراتی‌همراه‌بوده است.قارچ‌های‌حاوی سیلوسایبین از دهه ۶۰میلادی به دلیل اثرات روانگردان و توهم‌زا مورد استفاده تفریحی قرار گرفته‌اند و مصرف بی‌رویه یا بدون نظارت آنها می‌تواند سبب حملات پانیک و اضطراب شدید، اختلال دردرک واقعیت وایجاد توهمات دیداری وشنیداری،بروز اپیزودهای روان‌پریشی در افراد مستعد و همچنین اختلال در مهار رفتار وخطر آسیب به خود یا دیگران در حالت روانگردانی شود.
از طرفی، استفاده بدون تجویز و خارج از محیط کنترل‌شده می‌تواند مشکلات اجتماعی، وابستگی روانی و افزایش مصرف مواد دیگر را به همراه داشته باشد. دکتر هلن مارک، روانپزشک و پژوهشگر درزمینه مواد روانگردان می‌گوید: «ما نمی‌توانیم به بهانه تاثیرات ضدپیری، استفاده بی‌حساب و کتاب از قارچ‌های جادویی را تشویق کنیم. این ترکیبات نیازمند مطالعات دقیق و تعیین دوز مناسب و محیط درمانی ایمن هستند.»
آینده‌ای روشن یا توهمی دیگر؟
اگرچه موج جدید پژوهش‌هاامیدهایی برای درمان افسردگی مقاوم،PTSD وحتی مقابله باروند پیری ایجادکرده است، اما جامعه علمی هشدار می‌دهد هرگونه استفاده از این ترکیبات باید تحت نظر متخصص و با کنترل دقیق دوز و شرایط روانی فرد باشد. از سوی دیگر، هنوز مشخص نیست این نتایج تا چه حد قابل تعمیم به انسان است و آیا عوارض طولانی‌مدت ناشناخته‌ای ممکن است در کمین مصرف‌کنندگان باشد یا خیر.اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، قارچ‌های جادویی و سیلوسین اکنون در نقطه‌ای حساس میان «امید به آینده پزشکی» و «خطرات مصرف تفریحی و بی‌رویه» قرار گرفته‌اند. نتایج دانشگاه اموری، همانند بسیاری از یافته‌های علمی، یک گام اولیه در مسیر طولانی است که می‌تواند افق‌های جدیدی برای سالمندی سالم و طول عمر بهتر باز کند، اما نیازمند بررسی‌های گسترده‌تر، تایید ایمنی و اثربخشی درانسان و شفاف‌سازی چارچوب‌های قانونی و اخلاقی مصرف است.
پژوهشگران تاکید می‌کنند که اگر بتوانیم به کمک سیلوسین روند پیری را کند کنیم و کیفیت زندگی سالمندان را افزایش دهیم، انقلابی در پزشکی سالمندی رخ خواهد داد. اما در این مسیر باید بسیار محتاط باشیم و پیش از تصمیم‌گیری برای مصرف گسترده، آزمایش‌های بالینی گسترده‌تری انجام دهیم.
