اقدام ملی برای مهار کم‌آبی
«آب مایه حیات است». این جمله را همیشه شنیده‌ایم و این روزها بیشتر آن را درک می‌کنیم. زمانی که شیر آب را باز می‌کنیم اما آب قطع است و باید منتظر بمانیم تا دوباره از این نعمت الهی برخوردار شویم. کم‌آبی این روزها مهمان کشورمان شده و ۵۲شهر درگیر تنش آبی هستند؛ اتفاقی که امروز شاهد آن هستیم مربوط به عملکرد یک‌سال و دو سال گذشته نیست بلکه مدیریت دو دهه اخیر باعث بروز مشکلاتی در این زمینه شده است.
هر بار که صحبت از یارانه پنهان می‌شود، برخی کارشناسان موضوع قیمت پایین بنزین را مطرح می‌کنند و معتقدند اگر قیمت بنزین واقعی شود می‌توان آن را صادر کرد اما در موضوع آب اظهارنظرهای کمتری صورت گرفته. درواقع اگر قیمت آب واقعی می‌شد یا تفکیک آب بهداشتی از آب شرب صورت می‌گرفت این روزها شاهد تنش آبی در اغلب شهرهای کشور نبودیم. طبق بودجه سال ۱۴۰۴ قیمت هر متر مکعب فروش آب شرب تا الگوی مصرف در بخش‌های شهری و روستایی ۲۰۰تومان و بالاتر از آن برای مشترکان خانگی ۴۰۰تومان تعیین شد. این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند قیمت تمام‌شده آب زمانی که به‌دست مشترک می‌رسد حدود ۱۰هزار تومان هزینه دارد. مشخص است در این شرایط امکان سرمایه‌گذاری و به‌روزرسانی در بخش‌های مختلف امکان‌پذیر نیست. همچنین مشترک بودن کنتورهای آب در ساختمان‌های مختلف کشور باعث شده افراد نسبت به صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب بی‌تفاوت باشند.
فضای مجازی را جدی بگیریم
این روزها ویدئوهایی در فضای مجازی منتشر می‌شود که حکایت از آب بسته‌بندی دارد. که کیفیت عکس نشان می‌دهد این اتفاق برای الان نیست و پیگیری خبرنگار ما نشان داد که عرضه آب بسته‌بندی در شرایط فعلی دروغ است. در همین حال شرکت آب و فاضلاب تهران اعلام کرد برای توزیع آب بسته‌بندی شده برنامه‌ای نداشته و آنچه در برخی رسانه‌ها درباره توزیع این نوع آب در روزهای اخیر منتشر شده کذب محض است و واقعیت ندارد. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که تصویر یادشده، قدیمی و مربوط به توزیع آب بسته‌بندی به‌صورت محدود در یکی از مراسم‌های شرکت آبفای استان تهران در سال ۱۳۸۶ بوده است و ربطی به روزهای اخیر ندارد. این اتفاق را در جنگ تحمیلی ۱۲روزه نیز شاهد بودیم؛ زمانی که پمپاژ خبرهای دروغ در فضای مجازی منتشر می‌شد تشخیص خبر درست از غلط بسیار سخت بود. همچنین باید توجه داشت که بخش کشاورزی ایران بیشترین سهم را در مصرف آب دارد اما در شرایط فعلی می‌توان با صرفه‌جویی مصرف در بخش‌های مختلف از جمله خانگی از این بحران عبور کرد.
کاهش بارش‌ها و ضرورت صرفه‌جویی
محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آبفای استان تهران گفت: طبق قانون باید منابع آب بیش از میزان مصرف باشد اما در وضعیت تنش‌زا، مصرف از منابع پیشی گرفته و این وضعیت ناپایدار قابل دوام نیست. نمی‌توان اجازه داد در این شرایط بحرانی، بخشی از منابع آبی در استخرها و مصارف غیرضروری مصرف شود. وی تأکید کرد: وضعیت آب تهران و کشور به‌طور کلی بحرانی است و تنها راه مقابله با آن، مدیریت دقیق مصرف و صرفه‌جویی حداقل ۲۰درصدی توسط شهروندان است. اگر میزان بارندگی را در پنج سال اخیر بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که همیشه کمتر از ۲۸۰میلیمتر بارش داشته‌ایم. این در حالی است که در طول ۶۰سال گذشته، در استان تهران فقط دو سال خشکسالی داشتیم و به جز یک‌سال، باقی سال‌ها بارندگی مناسبی ثبت شده. اردکانی توضیح داد: در کشورهای توسعه‌یافته، به‌ویژه در قاره سبز (اروپا)، میانگین بارندگی سالانه حدود ۷۵۰میلیمتر است در حالی که در استان تهران، میزان بارش امسال تنها ۱۵۰میلیمتر بوده و پیش‌بینی ما این است که این رقم نهایتا به ۲۸۰ میلیمتر برسد. وی تصریح کرد: الگوی متوسط مصرف سرانه آب در شهر تهران حدود ۲۵۰لیتر در روز است در حالی که این رقم در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۱۶۸لیتر است. حدود ۳۱درصد از شهروندان تهرانی، ۱۳۱لیتر آب در شبانه‌روز مصرف می‌کنند. ۶۲درصد بین ۱۳۰ تا ۲۶۰لیتر و ۷درصد شهروندان بیش از ۲۶۰لیتر آب در روز مصرف دارند. این آمار نشان می‌دهد که ما نیاز جدی به مدیریت مصرف و افزایش آگاهی عمومی درباره استفاده بهینه از منابع آبی داریم. طبق آمار، فقط ۹درصد از مصرف آب مربوط به بخش خانگی است اما همین میزان نیز باید به‌صورت بهینه مدیریت شود تا از بحران کم‌آبی پیشگیری کنیم.
پروژه‌های انتقال آب برای کمک به تهران
در میان شهرهای مختلف ایران، تهران با بیشترین تنش آبی همراه است. سدهای امیرکبیر، لتیان، لار، طالقان و ماملو سدهای تأمین کننده آب تهران هستند. البته آب سد طالقان هنوز به تهران نرسیده. دکتر مسعود پزشکیان در بازدید از سد طالقان، با اشاره به کاهش آب این سد و ایجاد مشکل برای آبرسانی اظهار کرد: تلاش بی‌سابقه‌‌ای برای حل بحران آب در تهران و منطقه با انتقال آب سد طالقان در حال انجام است. با تلاش‌های انجام شده می‌توان وضعیت موجود را به حالت ثبات رساند. وی ادامه داد: تا تکمیل این طرح از مردم تقاضا داریم در مصرف آب صرفه‌جویی کنند. اواخر تیرماه بود که عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو در این خصوص گفت: سرعت اجرای پروژه انتقال آب پایدار از زیاران طالقان به بیلقان کرج نسبت به گذشته دوبرابر شده و این پروژه نقش حیاتی برای استان‌های البرز، تهران و قزوین دارد. وی تأکید کرد: خشکسالی امسال از نظر شدت و گستره بی‌سابقه بوده و نیاز به مدیریت مصرف آب بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در این شرایط، پروژه انتقال آب طالقان به‌عنوان یکی از راهکارهای مهم برای تأمین آب شرب استان‌های پرجمعیت، از اهمیت راهبردی برخوردار است. پروژه انتقال آب پایدار از سد طالقان به بیلقان، با هدف تأمین آب شرب استان‌های البرز، تهران و قزوین از جمله طرح‌های کلان وزارت نیرو برای مقابله با تنش‌های آبی در فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود و بهره‌برداری از این طرح می‌تواند بخشی از مشکلات مزمن آب کلانشهرهای کشور را کاهش دهد. سخنگوی صنعت آب نیز در گفت‌وگو با جام‌جم درباره انتقال آب سد طالقان به تهران گفت: با بهره‌برداری از دو پروژه مهم تا پایان تابستان، سهم آب سطحی تهران افزایش می‌یابد. به گفته عیسی بزرگ‌زاده، پیشرفت پروژه‌های انتقال آب به تهران به بیش از ۶۰درصد رسیده و نسبت به گذشته دوبرابر سرعت گرفته است. پیش‌بینی ما این است که تا پایان شهریور، این پروژه‌ها وارد مدار بهره‌برداری شوند و به کمک تأمین آب تهران بیایند. وی در تشریح جزئیات این طرح‌ها گفت: این پروژه‌ها در دو فاز طراحی شده‌اند که فاز اول آن با ظرفیت ۵/۲مترمکعب در ثانیه تا تصفیه‌خانه کرج پیش خواهد رفت. با اجرای این طرح، ما دیگر از سد کرج برای تأمین آب شهر کرج استفاده نخواهیم کرد و کرج از این پس از سد طالقان آب دریافت می‌کند. در نتیجه آبی که پیشتر از سد کرج به کرج می‌رسید، می‌تواند به تهران اختصاص یابد و به تأمین نیاز پایتخت کمک کند. بزرگ‌زاده افزود: سهم آب سطحی در تهران افزایش‌یافته و دلیل آن دو پروژه بزرگی است که هر کدام حدود ۲۳۰ تا ۲۴۰میلیون متر مکعب آب را وارد شبکه می‌کنند. وی درباره پروژه دیگر در حوزه سد لار گفت: پروژه سد لار درواقع یک تونل است و امکان اجرای خطی آن را نداریم. زمان‌بندی آن برای سال ۱۴۰۶ پیش‌بینی شده و اکنون در حال اجراست.
فضای مجازی را جدی بگیریم
این روزها ویدئوهایی در فضای مجازی منتشر می‌شود که حکایت از آب بسته‌بندی دارد. که کیفیت عکس نشان می‌دهد این اتفاق برای الان نیست و پیگیری خبرنگار ما نشان داد که عرضه آب بسته‌بندی در شرایط فعلی دروغ است. در همین حال شرکت آب و فاضلاب تهران اعلام کرد برای توزیع آب بسته‌بندی شده برنامه‌ای نداشته و آنچه در برخی رسانه‌ها درباره توزیع این نوع آب در روزهای اخیر منتشر شده کذب محض است و واقعیت ندارد. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که تصویر یادشده، قدیمی و مربوط به توزیع آب بسته‌بندی به‌صورت محدود در یکی از مراسم‌های شرکت آبفای استان تهران در سال ۱۳۸۶ بوده است و ربطی به روزهای اخیر ندارد. این اتفاق را در جنگ تحمیلی ۱۲روزه نیز شاهد بودیم؛ زمانی که پمپاژ خبرهای دروغ در فضای مجازی منتشر می‌شد تشخیص خبر درست از غلط بسیار سخت بود. همچنین باید توجه داشت که بخش کشاورزی ایران بیشترین سهم را در مصرف آب دارد اما در شرایط فعلی می‌توان با صرفه‌جویی مصرف در بخش‌های مختلف از جمله خانگی از این بحران عبور کرد.
کاهش بارش‌ها و ضرورت صرفه‌جویی
محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آبفای استان تهران گفت: طبق قانون باید منابع آب بیش از میزان مصرف باشد اما در وضعیت تنش‌زا، مصرف از منابع پیشی گرفته و این وضعیت ناپایدار قابل دوام نیست. نمی‌توان اجازه داد در این شرایط بحرانی، بخشی از منابع آبی در استخرها و مصارف غیرضروری مصرف شود. وی تأکید کرد: وضعیت آب تهران و کشور به‌طور کلی بحرانی است و تنها راه مقابله با آن، مدیریت دقیق مصرف و صرفه‌جویی حداقل ۲۰درصدی توسط شهروندان است. اگر میزان بارندگی را در پنج سال اخیر بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که همیشه کمتر از ۲۸۰میلیمتر بارش داشته‌ایم. این در حالی است که در طول ۶۰سال گذشته، در استان تهران فقط دو سال خشکسالی داشتیم و به جز یک‌سال، باقی سال‌ها بارندگی مناسبی ثبت شده. اردکانی توضیح داد: در کشورهای توسعه‌یافته، به‌ویژه در قاره سبز (اروپا)، میانگین بارندگی سالانه حدود ۷۵۰میلیمتر است در حالی که در استان تهران، میزان بارش امسال تنها ۱۵۰میلیمتر بوده و پیش‌بینی ما این است که این رقم نهایتا به ۲۸۰ میلیمتر برسد. وی تصریح کرد: الگوی متوسط مصرف سرانه آب در شهر تهران حدود ۲۵۰لیتر در روز است در حالی که این رقم در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۱۶۸لیتر است. حدود ۳۱درصد از شهروندان تهرانی، ۱۳۱لیتر آب در شبانه‌روز مصرف می‌کنند. ۶۲درصد بین ۱۳۰ تا ۲۶۰لیتر و ۷درصد شهروندان بیش از ۲۶۰لیتر آب در روز مصرف دارند. این آمار نشان می‌دهد که ما نیاز جدی به مدیریت مصرف و افزایش آگاهی عمومی درباره استفاده بهینه از منابع آبی داریم. طبق آمار، فقط ۹درصد از مصرف آب مربوط به بخش خانگی است اما همین میزان نیز باید به‌صورت بهینه مدیریت شود تا از بحران کم‌آبی پیشگیری کنیم.
پروژه‌های انتقال آب برای کمک به تهران
در میان شهرهای مختلف ایران، تهران با بیشترین تنش آبی همراه است. سدهای امیرکبیر، لتیان، لار، طالقان و ماملو سدهای تأمین کننده آب تهران هستند. البته آب سد طالقان هنوز به تهران نرسیده. دکتر مسعود پزشکیان در بازدید از سد طالقان، با اشاره به کاهش آب این سد و ایجاد مشکل برای آبرسانی اظهار کرد: تلاش بی‌سابقه‌‌ای برای حل بحران آب در تهران و منطقه با انتقال آب سد طالقان در حال انجام است. با تلاش‌های انجام شده می‌توان وضعیت موجود را به حالت ثبات رساند. وی ادامه داد: تا تکمیل این طرح از مردم تقاضا داریم در مصرف آب صرفه‌جویی کنند. اواخر تیرماه بود که عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو در این خصوص گفت: سرعت اجرای پروژه انتقال آب پایدار از زیاران طالقان به بیلقان کرج نسبت به گذشته دوبرابر شده و این پروژه نقش حیاتی برای استان‌های البرز، تهران و قزوین دارد. وی تأکید کرد: خشکسالی امسال از نظر شدت و گستره بی‌سابقه بوده و نیاز به مدیریت مصرف آب بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در این شرایط، پروژه انتقال آب طالقان به‌عنوان یکی از راهکارهای مهم برای تأمین آب شرب استان‌های پرجمعیت، از اهمیت راهبردی برخوردار است. پروژه انتقال آب پایدار از سد طالقان به بیلقان، با هدف تأمین آب شرب استان‌های البرز، تهران و قزوین از جمله طرح‌های کلان وزارت نیرو برای مقابله با تنش‌های آبی در فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود و بهره‌برداری از این طرح می‌تواند بخشی از مشکلات مزمن آب کلانشهرهای کشور را کاهش دهد. سخنگوی صنعت آب نیز در گفت‌وگو با جام‌جم درباره انتقال آب سد طالقان به تهران گفت: با بهره‌برداری از دو پروژه مهم تا پایان تابستان، سهم آب سطحی تهران افزایش می‌یابد. به گفته عیسی بزرگ‌زاده، پیشرفت پروژه‌های انتقال آب به تهران به بیش از ۶۰درصد رسیده و نسبت به گذشته دوبرابر سرعت گرفته است. پیش‌بینی ما این است که تا پایان شهریور، این پروژه‌ها وارد مدار بهره‌برداری شوند و به کمک تأمین آب تهران بیایند. وی در تشریح جزئیات این طرح‌ها گفت: این پروژه‌ها در دو فاز طراحی شده‌اند که فاز اول آن با ظرفیت ۵/۲مترمکعب در ثانیه تا تصفیه‌خانه کرج پیش خواهد رفت. با اجرای این طرح، ما دیگر از سد کرج برای تأمین آب شهر کرج استفاده نخواهیم کرد و کرج از این پس از سد طالقان آب دریافت می‌کند. در نتیجه آبی که پیشتر از سد کرج به کرج می‌رسید، می‌تواند به تهران اختصاص یابد و به تأمین نیاز پایتخت کمک کند. بزرگ‌زاده افزود: سهم آب سطحی در تهران افزایش‌یافته و دلیل آن دو پروژه بزرگی است که هر کدام حدود ۲۳۰ تا ۲۴۰میلیون متر مکعب آب را وارد شبکه می‌کنند. وی درباره پروژه دیگر در حوزه سد لار گفت: پروژه سد لار درواقع یک تونل است و امکان اجرای خطی آن را نداریم. زمان‌بندی آن برای سال ۱۴۰۶ پیش‌بینی شده و اکنون در حال اجراست.
