طرح هوشمندسازی و ارتقای بهره‌وری بازرسی دفاتر

جام جم آنلاین اصفهان؛

تعریف

استقرار نظام هوشمند و الکترونیکی برای بازرسی دفاتر قانونی با محوریت خود اظهاری کارفرمایان صورت می‌گیرد. در این چارچوب، طرح هوشمندسازی و ارتقاء بهره‌وری بازرسی دفاتر، از اصول حکمرانی داده محور، سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی و سیاست‌های اقتصاد دیجیتال تبعیت می‌کند.
در قالب طرح مذکور، عبور از بازرسی‌ متمرکز و دستی و حرکت به سمت الگویی چابک، شفاف، مشارکت‌محور و فناورانه هدف است که کارآمدی، عدالت و پایداری منابع را تضمین کند.

کارکرد
سامانه اختصاصی بازرسی دفاتر قانونی در قالب طرح هوشمندسازی و ارتقاء بهره‌وری بازرسی دفاتر، در جهت جمع‌آوری، مدیریت و تحلیل اطلاعات کارگاه‌های سراسر کشور، کارکردهایی نظیر؛ «تسهیل فرآیند دریافت اطلاعات توسط کارگاه‌ها از طریق فرم‌های دیجیتالی ساده و کارآمد»، «ایجاد مکانیزم‌های خودکار صحت‌سنجی اطلاعات برای جلوگیری از ورود داده‌های نادرست»، «ارزیابی موفقیت پروژه معیارهایی برای بررسی انطباق خروجی نهایی با نیازهای اولیه»، «ایجاد یکسان‌سازی در فرآیند انجام» و «رسیدگی حداکثری و هوشمند» را ارائه می‌دهد.
همچنین «ارزیابی، رتبه‌بندی و اولویت‌بندی تمامی پروژه‌ها»، «ارزیابی، رتبه‌بندی و تعیین ظرفیت کارپذیران»، «ارجاع پروژه‌های دارای اولویت به کارپذیران به‌صورت خودکار»، «کنترل پروژه از سامانه دریافت اطلاعات تا واگذاری به کارپذیران»، «شناسایی بدهی اولیه برآوردی براساس اطلاعات دریافتی از کارفرمایان»، «کاهش هزینه‌های فرآیند بازرسی و اداری با حذف فیزیکی گزارشات» و «ارتقای سلامت اداری» در چارچوب کارکردهای این طرح جای می‌گیرند.
موارد دیگری مانند «انعقاد برخط قرارداد کارپذیران و کاهش مکاتبات اداری و جلوگیری از اتلاف زمان»، «سهولت فرآیند شناسایی حق‌الزحمه کارپذیران»، «هماهنگی و شفاف‌سازی و بهبود فرآیند بازرسی»، «برنامه‌ریزی دقیق و تسهیل فرآیند تخمین زمان و منابع پروژه»، «افزایش کیفیت گزارشات بازرسی دفاتر قانونی و پیشگیری از بروز خطاهای احتمالی»، «ایجاد پایداری در شناسایی و تأمین منابع حق بیمه سازمان»، «تقویت شفافیت، افزایش اعتماد و رضایتمندی شرکای اجتماعی سازمان»، «تقویت وحدت رویه و جلوگیری از تفاسیر احتمالی از مقررات و بخشنامه و دستورات » و «گزارش‌دهی تحلیلی و سریع برای ذینفعان» نیز در زیرمجموعه کارکردی طرح هوشمندسازی و ارتقای بهره‌وری بازرسی دفاتر قرار دارند.

زیرپروژه
در زیرپروژه طرح هوشمندسازی و ارتقاء بهره‌وری بازرسی دفاتر، موضوعات «اولویت‌بندی و ارجاع هوشمند بازرسی دفاتر (احاله خودکار)»، «اجرای فرایند خوداظهاری کارفرمایان»، «اصلاح فرایند بازرسی دفاتر و پیاده‌سازی کار برگ دیجیتال»، «تبادل اطلاعات با سازمان امور مالیاتی»، «استانداردسازی و تدوین و تهیه کار برگ شماره (3)»، «ایجاد رابطه سیستمی شناسایی تا وصول مطالبات ناشی از بازرسی دفاتر قانونی»، «دریافت اطلاعات برخط از سیستم‌های حقوق و دستمزد کارفرما و بیمه‌ای به‌صورت دیجیتال» و «ایجاد ارتباط نرم‌افزاری حسابرسی با سامانه بیمه‌ای سازمان» قرار گرفته‌اند.

گذشته
بازرسی دفاتر قانونی به وسیله تعدادی از فرم‌های طراحی شده (قالب اکسل کاربرگهای رسیدگی) و تولید گزارشات در سامانه اختصاصی بازرسی دفاتر قانونی انجام می‌شود. روش فعلی با توجه به طولانی بودن فرآیندها با چالش‌هایی همراه است و به دلیل نبود ارتباط برخط بین فایل‌های اکسل سنوات بازرسی و برنامه، به لحاظ سوابق بازرسی قابلیت گزارش‌گیری ندارد.

همچنین وضعیت پروژه در مراحل بعد از مختومه گزارش تا صدور بدهی قطعی توسط سازمان قابلیت مشاهده ندارد و به جهت نبود سیستم متمرکز برای جمع‌آوری اطلاعات، نبود مکانیزم‌های کارآمد صحت‌سنجی داده‌ها باعث شده بازرسی از دفاتر قانونی برخی کارگاه‌ها در سنوات متوالی مغفول بماند؛ روند مذکور تأثیر منفی بر تصمیم‌‌گیری عملکرد مالی کارگاه‌ها، عدم شناسایی مطالبات معوق تأمین اجتماعی ایجاد کرده است.
چالش‌هایی مانند؛ «فرآیند دستی، کُند و پرهزینه بازرسی دفاتر»، «نبود الزام قانونی برای خود اظهاری کارفرمایان»، «فقدان تبادل داده سیستمی با سازمان امور مالیاتی»، «نبود استاندارد واحد در بازرسی» و «بروز سلیقه گرایی» در نظام فعلی بازرسی دفاتر قانونی ، زمینه حل این مسائل را در قالب طرح هوشمندسازی و ارتقاء بهره‌وری بازرسی دفاتر فراهم آورد.
همچنین تقاضای فزاینده برای شفافیت و عدالت در فرآیند وصول مطالبات بیمه‌ای، فشار اجتماعی برای اصلاح روش‌های نظارتی و ناترازی منابع صندوق‌ها، ضرورت ورود هدفمند سیاستگذار را ایجاد کرده است.

اقدام و آینده
موضوعات؛ «کاهش 30 درصدی خطاهای اطلاعاتی در داده‌های وارد شده توسط کارگاه‌ها»، «افزایش سرعت فرآیند تکمیل و صحت‌سنجی اطلاعات تا 50 درصد»، «کاهش هزینه‌های نظارت و پیگیری اطلاعات ناقص یا نادرست»، «ایجاد بستر دیجیتالی که قابلیت مقیاس‌پذیری و پشتیبانی از تعداد بیشتری از کارگاه‌ها را در آینده داشته باشد» و «افزایش حداکثری ظرفیت بازرسی از دفاتر قانونی کارگاه‌ها» را می‌توان بخشی از دستاوردها و نتایج مورد انتظار اجرای طرح هوشمندسازی و ارتقاء بهره‌وری بازرسی دفاتر دانست.
اجرای طرح مذکور، دستارودهای مستقیمی برای کارگاه‌ها و سازمان تأمین اجتماعی به دنبال خواهد داشت. در حوزه کارگاه‌ها مزایایی نظیر؛ ساده‌سازی فرآیند تکمیل اطلاعات و کاهش پیچیدگی‌های اداری، افزایش اعتماد به سازمان به دلیل شفافیت بیشتر و کاهش نیاز به پیگیری‌های مکرر برای اصلاح داده‌ها حاصل می‌شود.
در بخش مرتبط با سازمان تأمین اجتماعی نیز؛ بهبود نظارت بر بازرسی کارگاه‌ها، دسترسی سریع و آسان به اطلاعات معتبر برای تصمیم‌گیری، افزایش شفافیت در عملکرد و تعامل با نهادهای نظارتی و پایداری منابع سازمان مورد انتظار است.

هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین*/