ظرفیت‌های توسعه روابط اقتصادی ایران و پاکستان

ایران و پاکستان مرز مشترک بسیار بزرگی با هم دارند و ظرفیت همکاری‌های اقتصادی دو کشور بسیار بالاست؛ هرچند تاکنون کمترین توجه در بین همسایگان در حوزه اقتصادی را در قبال پاکستان داشته‌ایم که ایراد و نقطه‌ضعف بزرگی محسوب می‌شود. این کشور به عنوان همسایه جنوب‌شرقی ایران، جمعیت بزرگی دارد و یک کشور مصرفی است که همواره می‌توانسته یکی از اهداف اصلی صادراتی کالاهای ما در منطقه باشد که از این فرصت خیلی کم استفاده شده است. از لحاظ علمی، پاکستان با بنیه علمی بسیار خوب، نخبگان زیادی در کشورهای صنعتی دارد که می‌توانیم به لحاظ رشد علمی، همکاری‌هایی را با این کشور تعریف کنیم.سفر رئیس‌جمهور به پاکستان، اقدامی خوب و قابل‌تقدیر است؛ البته باید تفاهم‌نامه‌ها و موافقت‌نامه‌های امضاشده در این سفر بین دو کشور، به مرحله اجرا برسد که برای تحقق آن، پیشنهاد می‌شود فقط به دستگاه دیپلماسی و ادارات رسمی بسنده نشود؛ بلکه شبکه‌های نخبگانی در عرصه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، علمی و... را بین دو کشور شکل دهیم. پاکستان هم مانند کشور ما، جمعیت جوان و نیروی انسانی تحصیل‌کرده خوبی دارد. باید بتوانیم از طریق ایجاد ارتباطات سازمان‌یافته بین نخبگان دو طرف، سطح روابط بین دو کشور را گسترش دهیم.
یکی از مباحث‌ مهم دیگر دسترسی مشترک دو کشور به دریا و اقیانوس است که ناشی از موقعیت ژئوپلیتیک (کریدورهای) هر دو کشوراست.  امروز تبادلات در بازارچه‌های مرزی، می‌تواند اولویت نخست در توسعه روابط اقتصادی دو کشور باشد. بازارچه‌های متعددی در مرز ایران و پاکستان وجود دارد که نیمی از آنها، راکد است. باید موضوع مبادلات مرزی مویرگی و تخصصی هدف‌گذاری شود، مثلا می‌توان قطب صادراتی محصولات پلیمری در یکی از بازارچه‌های مرزی مانند پیشین یا ریمدان شکل بگیرد که امروز خلأ آن احساس می‌شود. همچنین ایجاد شهرک‌های مشترک صنعتی بین ایران و پاکستان می‌تواند یک اتفاق بسیار خوب برای توسعه و تحکیم روابط اقتصادی باشد که دو کشور می‌توانند از مزیت‌های آن بهره‌مند شوند.
الان شبکه مویرگی (کوله‌بری) که در مرزهای شرقی کشور فعال است، عمدتا در جهت قاچاق کالا عمل می‌کند که می‌توان از این ظرفیت برای صادرات مویرگی به پاکستان و در مقابل واردات محصولات خام از جمله دامی و معدنی از این کشور استفاده کرد.