خارج از سرویس!
«گل بود و به سبزه نیز آراسته شد»؛این ضرب‌المثل حکایت سرویس‌های بهداشتی در کلانشهری مانند تهران است. تا پیش از بالاگرفتن بحران آب در کشور شهروندان از تعداد اندک سرویس‌های بهداشتی گلایه می‌کردند اما این روزها به بهانه نبود آب همین تعداد اندک نیز ازدسترس خارج شده است.درحالی‌که مسئولان بارهادرسخنرانی‌های خود تأکید کرده‌اندبرای پاسخگویی به نیازهای شهروندان،زیرساخت‌هابه‌درستی بهسازی شده است.اما وقتی به نیازهای اولیه گروه‌‌های حساس جامعه مانند سالمندان، کودکان، زنان باردار و افراد کم‌توان توجه نشود باید گفت به نظر می‌رسد سخنان مسئولان هیچ‌گاه از وعده فراتر نمی‌رود.
در روزهای اخیر، انتشار تصاویری از سرویس‌های بهداشتی تعطیل‌شده در رسانه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود و این مسأله موجی از واکنش‌ها را در رسانه‌ها وشبکه‌های اجتماعی به دنبال داشته است. البته این ماجرا درصحن شورای شهر تهران نیز مطرح شده است. برای نمونه مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست وخدمات شهری شورای شهر تهران از این وضعیت انتقاد کرد و گفت: «برخی تصاویرمنتشر‌شده نشان می‌دهد متاسفانه آب برخی سرویس‌های بهداشتی در پارک‌ها قطع و علت آن کمبود آب عنوان شده است.» او با اشاره به مشکلات زیرساختی، از نشتی خطوط انتقال آب در سطح شهر نیز انتقاد کرد و ادامه داد: «بسیاری از خطوط انتقال آب در سطح شهر نشتی دارند، در رابطه با این مسائل چه کار کردید؟ کشورهای اروپایی که کم‌آبی هم ندارند ازابزارکاهنده مصرف آب استفاده می‌کنند،چراما اقدامی انجام نمی‌دهیم؟»این درحالی‌است که برخی مسئولان ایجاد چنین مشکلاتی را به مصرف بالای آب از سوی شهروندان گره می‌زنند، که البته درست نیست.
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز در این خصوص با رد ادعای بالا بودن سرانه مصرف آب در ایران توضیح داد: سرانه مصرف آب در کشور ما بالا نیست و حتی از برخی کشورها پایین‌تر است.
در این بین البته مسئولان شهرداری و شرکت آب و فاضلاب نیز در خصوص علت بسته‌شدن سرویس‌های بهداشتی توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند. این درحالی‌است که پیگیری‌های خبرنگار جام‌جم از روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب کشور حکایت از این دارد که مشکل قطعی آب سرویس‌های بهداشتی بوستان‌ها منحصر به تهران بوده و در سایر شهرهای کشور گزارش مشابهی دریافت نشده است.
آبفا: قطعی آب نداریم!
در مقابل، شرکت آب و فاضلاب استان تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که هیچ محدودیتی برای تأمین آب شرب و بهداشتی بوستان‌ها وجود ندارد. این شرکت از شهرداری‌های مناطق مختلف خواست تا برای تفکیک مصارف آب شرب و بهداشتی از آبیاری فضای سبز، اقدام به دریافت انشعاب جداگانه کنند. در این اطلاعیه آمده است: «برای استفاده بهینه از منابع موجود، سازمان شهرداری باید نسبت به جداسازی مصارف بهداشتی از مصارف آبیاری فضای سبز اقدام و درخواست خود را برای برقراری انشعاب جداگانه در سرویس‌های بهداشتی و آبخوری پارک‌ها و بوستان‌های شهری به این شرکت ارائه کند.» البته در پی افزایش انتقادات، سازمان بازرسی کل کشور با تشکیل جلسه‌ای با حضور معاون وزیر نیرو و مدیران صنعت آب، موضوع کاهش فشار و قطعی آب در تهران را مورد بررسی قرار داد. در این جلسه مقرر شد شرکت آبفای تهران با افزایش ظرفیت سامانه پاسخگویی مردمی ۱۲۲، ارتباط مؤثرتری با شهروندان برقرار کرده و مدیریت بهینه فشار شبکه را در دستورکار قرار دهد.
پاک‌کردن صورت مسأله!
کارشناسان معتقدند که ریشه این بحران نه‌تنها به کم‌آبی و خشکسالی، بلکه به سوءمدیریت منابع آبی و عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها بازمی‌گردد. پدرام جدی‌چروده، معاون راهبردی و هماهنگی اداره‌کل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در گفت‌وگو با جام‌جم ضمن انتقاد از قطع آب در برخی بوستان‌های تهران، آن را «پاک‌کردن صورت‌مسأله» می‌داند و می‌گوید: اکثر بوستان‌های تهران به سرویس بهداشتی مجهز هستند. در این فصل گرم و شلوغ، ازعصر تا نیمه‌شب بوستان‌ها مملو از جمعیت است. طبیعی است که مردم در این فضاها نیاز به آب برای شست‌وشو و حتی آشامیدن دارند. حذف این امکانات نه‌تنها مسأله‌ای را حل نمی‌کند، بلکه کرامت شهروندان را زیر سؤال می‌برد. او با بیان این‌که این اقدام مستقیما از سوی شرکت آبفا مطرح شده و ارتباطی به شهرداری ندارد، می‌افزاید: با ورود شورای شهر و پیگیری‌های صورت‌گرفته، خوشبختانه این تصمیم اجرایی نشد و اکنون همه سرویس‌ها فعال است. بااین‌حال برخی شهروندان هنوز از این گلایه دارند که سرویس‌های بهداشتی در سطح شهر از دسترس خارج شده‌اند.روابط عمومی سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران نیز در گفت‌وگو با جام جم در همین خصوص می گوید: در حال حاضر مواردی اندک از قطعی آب در برخی بوستان ها گزارش شده که تعداد آنها کمتر از ۱۰ عدد است. پیگیری های انجام شده نشان می دهد که این اقدام بر اساس تصمیم شرکت آب و فاضلاب استان تهران بوده و این شرکت اعلام کرده به دلیل این‌که آب مورد استفاده در سرویس های بهداشتی آب شرب است امکان تامین آب وجود ندارد. در همین راستا مدیرعامل سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران نیز به مناطق تاکید کرده نباید هیچ‌گونه قطعی آب و تعطیلی سرویس بهداشتی در پارک‌ها وجود داشته باشد.
بحران در بحران
قطع آب در سرویس‌های بهداشتی بیش از یک مشکل ساده شهری است. این پدیده نمادی است از شکاف عمیق میان مدیریت بحران آب و نیازهای روزمره مردم. درحالی‌که تبلیغات گسترده برای صرفه‌جویی مصرف آب توانسته تا حدی آگاهی عمومی را افزایش دهد، اما تجربه نشان می‌دهد که محدود کردن دسترسی به خدمات اولیه، نه‌تنها راهکار مناسبی نیست، بلکه می‌تواند اعتماد مردم راخدشه‌دار کند. پدرام جدی دراین‌باره می‌گوید: ما منکر تأثیر فرهنگ‌سازی نیستیم. بیلبوردهای سطح شهر، تبلیغات تلویزیونی و سایر اقدامات مشابه، بدون‌شک بر آگاهی عمومی اثر گذاشته‌اند.گزارش‌ها هم حاکی از آن است که مصرف آب تا ۶ درصد کاهش یافته اما واقعیت این است که این روش‌ها تا حدی جواب می‌دهند و بعد از یک نقطه مشخص، توصیه‌ها دیگر کارایی ندارند، چراکه صرفه‌جویی رانمی‌توان با محروم‌سازی از خدمات اولیه پیش‌برد.مدیریت بحران آب نیاز به نگاه ساختاری و برنامه‌ریزی دقیق دارد، نه تصمیمات ناگهانی و واکنشی! آن‌طور که او توضیح می‌دهد، نمی‌توان مشکلات مدیریت آب را با محروم‌سازی شهروندان از ابتدایی‌ترین نیازهاحل کرد؛ این مثل آن است که چون شخصی زیادحمام می‌رود،بگوییم دیگر مسواک نزنید! این نگاه تقلیل‌گرایانه به یک مسأله عمیق است. اوتأکید می‌کند که به‌جای قطع خدمات، باید سراغ اصلاح زیرساخت‌ها، افزایش بهره‌وری شبکه توزیع وتشویق به استفاده ازتجهیزات کاهنده مصرف رفت،چراکه با این مدل تصمیم‌گیری، نه‌تنها مصرف کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه اعتماد عمومی نیز آسیب می‌بیند.
مدیریت هوشمند کجاست؟
قطعی آب در بعضی از سرویس‌های بهداشتی تهران شاید در نگاه اول یک اختلال ساده شهری به نظر برسد، اما آنچه از دل این بحران بیرون می‌آید، تصویری واقعی از چالش‌های زیرساختی، مدیریتی و حتی ارتباطی در مواجهه با مسأله آب در پایتخت است. در شرایطی که شهر با بحران تاریخی کم‌آبی روبه‌روست، قطع ابتدایی‌ترین خدمات عمومی نه‌تنها راه‌حل نیست، بلکه نشانه‌ای روشن از نبود سیاست‌گذاری علمی و هماهنگ در برابر بحران‌های محیط‌زیستی است. تأکیدهای مکرر بر کاهش مصرف از سوی مردم بدون اصلاح ساختارها، صرفا صورت‌مسأله را پاک می‌کند و به اعتماد عمومی آسیب می‌زند.
آن‌طور که معاون راهبردی و هماهنگی اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به جام‌جم می‌گوید حل بحران آب نیازمند ورود جدی نهادهای مختلف، از دولت و شهرداری گرفته تا رسانه‌ها و نهادهای مردمی است.وی درهمین راستا تاکید می‌کند: ما باید سراغ اقدامات اصولی برویم؛تجهیزساختمان‌ها به شیرآلات کم‌مصرف، مدیریت هوشمند شبکه توزیع، بازچرخانی آب و سرمایه‌گذاری در آموزش مستمر. تصمیم‌هایی مثل قطع آب سرویس‌های بهداشتی عمومی بیشتر از آن‌که مدیریت بحران باشند، نشانه‌ای از ناتوانی در برخورد علمی با مسأله است.
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز در این خصوص با رد ادعای بالا بودن سرانه مصرف آب در ایران توضیح داد: سرانه مصرف آب در کشور ما بالا نیست و حتی از برخی کشورها پایین‌تر است.
در این بین البته مسئولان شهرداری و شرکت آب و فاضلاب نیز در خصوص علت بسته‌شدن سرویس‌های بهداشتی توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند. این درحالی‌است که پیگیری‌های خبرنگار جام‌جم از روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب کشور حکایت از این دارد که مشکل قطعی آب سرویس‌های بهداشتی بوستان‌ها منحصر به تهران بوده و در سایر شهرهای کشور گزارش مشابهی دریافت نشده است.
آبفا: قطعی آب نداریم!
در مقابل، شرکت آب و فاضلاب استان تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که هیچ محدودیتی برای تأمین آب شرب و بهداشتی بوستان‌ها وجود ندارد. این شرکت از شهرداری‌های مناطق مختلف خواست تا برای تفکیک مصارف آب شرب و بهداشتی از آبیاری فضای سبز، اقدام به دریافت انشعاب جداگانه کنند. در این اطلاعیه آمده است: «برای استفاده بهینه از منابع موجود، سازمان شهرداری باید نسبت به جداسازی مصارف بهداشتی از مصارف آبیاری فضای سبز اقدام و درخواست خود را برای برقراری انشعاب جداگانه در سرویس‌های بهداشتی و آبخوری پارک‌ها و بوستان‌های شهری به این شرکت ارائه کند.» البته در پی افزایش انتقادات، سازمان بازرسی کل کشور با تشکیل جلسه‌ای با حضور معاون وزیر نیرو و مدیران صنعت آب، موضوع کاهش فشار و قطعی آب در تهران را مورد بررسی قرار داد. در این جلسه مقرر شد شرکت آبفای تهران با افزایش ظرفیت سامانه پاسخگویی مردمی ۱۲۲، ارتباط مؤثرتری با شهروندان برقرار کرده و مدیریت بهینه فشار شبکه را در دستورکار قرار دهد.
پاک‌کردن صورت مسأله!
کارشناسان معتقدند که ریشه این بحران نه‌تنها به کم‌آبی و خشکسالی، بلکه به سوءمدیریت منابع آبی و عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها بازمی‌گردد. پدرام جدی‌چروده، معاون راهبردی و هماهنگی اداره‌کل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در گفت‌وگو با جام‌جم ضمن انتقاد از قطع آب در برخی بوستان‌های تهران، آن را «پاک‌کردن صورت‌مسأله» می‌داند و می‌گوید: اکثر بوستان‌های تهران به سرویس بهداشتی مجهز هستند. در این فصل گرم و شلوغ، ازعصر تا نیمه‌شب بوستان‌ها مملو از جمعیت است. طبیعی است که مردم در این فضاها نیاز به آب برای شست‌وشو و حتی آشامیدن دارند. حذف این امکانات نه‌تنها مسأله‌ای را حل نمی‌کند، بلکه کرامت شهروندان را زیر سؤال می‌برد. او با بیان این‌که این اقدام مستقیما از سوی شرکت آبفا مطرح شده و ارتباطی به شهرداری ندارد، می‌افزاید: با ورود شورای شهر و پیگیری‌های صورت‌گرفته، خوشبختانه این تصمیم اجرایی نشد و اکنون همه سرویس‌ها فعال است. بااین‌حال برخی شهروندان هنوز از این گلایه دارند که سرویس‌های بهداشتی در سطح شهر از دسترس خارج شده‌اند.روابط عمومی سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران نیز در گفت‌وگو با جام جم در همین خصوص می گوید: در حال حاضر مواردی اندک از قطعی آب در برخی بوستان ها گزارش شده که تعداد آنها کمتر از ۱۰ عدد است. پیگیری های انجام شده نشان می دهد که این اقدام بر اساس تصمیم شرکت آب و فاضلاب استان تهران بوده و این شرکت اعلام کرده به دلیل این‌که آب مورد استفاده در سرویس های بهداشتی آب شرب است امکان تامین آب وجود ندارد. در همین راستا مدیرعامل سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران نیز به مناطق تاکید کرده نباید هیچ‌گونه قطعی آب و تعطیلی سرویس بهداشتی در پارک‌ها وجود داشته باشد.
بحران در بحران
قطع آب در سرویس‌های بهداشتی بیش از یک مشکل ساده شهری است. این پدیده نمادی است از شکاف عمیق میان مدیریت بحران آب و نیازهای روزمره مردم. درحالی‌که تبلیغات گسترده برای صرفه‌جویی مصرف آب توانسته تا حدی آگاهی عمومی را افزایش دهد، اما تجربه نشان می‌دهد که محدود کردن دسترسی به خدمات اولیه، نه‌تنها راهکار مناسبی نیست، بلکه می‌تواند اعتماد مردم راخدشه‌دار کند. پدرام جدی دراین‌باره می‌گوید: ما منکر تأثیر فرهنگ‌سازی نیستیم. بیلبوردهای سطح شهر، تبلیغات تلویزیونی و سایر اقدامات مشابه، بدون‌شک بر آگاهی عمومی اثر گذاشته‌اند.گزارش‌ها هم حاکی از آن است که مصرف آب تا ۶ درصد کاهش یافته اما واقعیت این است که این روش‌ها تا حدی جواب می‌دهند و بعد از یک نقطه مشخص، توصیه‌ها دیگر کارایی ندارند، چراکه صرفه‌جویی رانمی‌توان با محروم‌سازی از خدمات اولیه پیش‌برد.مدیریت بحران آب نیاز به نگاه ساختاری و برنامه‌ریزی دقیق دارد، نه تصمیمات ناگهانی و واکنشی! آن‌طور که او توضیح می‌دهد، نمی‌توان مشکلات مدیریت آب را با محروم‌سازی شهروندان از ابتدایی‌ترین نیازهاحل کرد؛ این مثل آن است که چون شخصی زیادحمام می‌رود،بگوییم دیگر مسواک نزنید! این نگاه تقلیل‌گرایانه به یک مسأله عمیق است. اوتأکید می‌کند که به‌جای قطع خدمات، باید سراغ اصلاح زیرساخت‌ها، افزایش بهره‌وری شبکه توزیع وتشویق به استفاده ازتجهیزات کاهنده مصرف رفت،چراکه با این مدل تصمیم‌گیری، نه‌تنها مصرف کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه اعتماد عمومی نیز آسیب می‌بیند.
مدیریت هوشمند کجاست؟
قطعی آب در بعضی از سرویس‌های بهداشتی تهران شاید در نگاه اول یک اختلال ساده شهری به نظر برسد، اما آنچه از دل این بحران بیرون می‌آید، تصویری واقعی از چالش‌های زیرساختی، مدیریتی و حتی ارتباطی در مواجهه با مسأله آب در پایتخت است. در شرایطی که شهر با بحران تاریخی کم‌آبی روبه‌روست، قطع ابتدایی‌ترین خدمات عمومی نه‌تنها راه‌حل نیست، بلکه نشانه‌ای روشن از نبود سیاست‌گذاری علمی و هماهنگ در برابر بحران‌های محیط‌زیستی است. تأکیدهای مکرر بر کاهش مصرف از سوی مردم بدون اصلاح ساختارها، صرفا صورت‌مسأله را پاک می‌کند و به اعتماد عمومی آسیب می‌زند.
آن‌طور که معاون راهبردی و هماهنگی اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به جام‌جم می‌گوید حل بحران آب نیازمند ورود جدی نهادهای مختلف، از دولت و شهرداری گرفته تا رسانه‌ها و نهادهای مردمی است.وی درهمین راستا تاکید می‌کند: ما باید سراغ اقدامات اصولی برویم؛تجهیزساختمان‌ها به شیرآلات کم‌مصرف، مدیریت هوشمند شبکه توزیع، بازچرخانی آب و سرمایه‌گذاری در آموزش مستمر. تصمیم‌هایی مثل قطع آب سرویس‌های بهداشتی عمومی بیشتر از آن‌که مدیریت بحران باشند، نشانه‌ای از ناتوانی در برخورد علمی با مسأله است.
