نسخه‌های بی‌اثر برای تالار شیشه‌ای
بازار سهام یا همان «تالار شیشه‌ای» روزهای سخت و پرنوسانی را پشت‌سر گذاشته. شاخص کل بورس تهران روندی نزولی را تجربه کرده و نمادهای بزرگ و کوچک در وضعیت قرمز قرار گرفته است. این شرایط، نگرانی را در میان سرمایه‌گذاران به وجود آورده و باعث شده خروج پول از بازار شدت بگیرد.
آمارها نیز نشان می‌دهد که خروج مستمر پول حقیقی از بورس به‌ویژه همچنان ادامه دارد. دلایل متعددی برای این وضعیت ذکر می‌شود. در وهله نخست، نبود چشم‌انداز روشن در سیاست‌گذاری اقتصادی دولت و نرخ بهره بالا یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود. بازار سهام نیازمند افق‌های شفاف و اطمینان‌بخش برای جذب سرمایه است اما طی ماه‌های اخیر، نوسانات پی‌درپی باعث شده نگاه‌ها به بورس با احتیاط بیشتری همراه باشد. در شرایطی که بازدهی بدون ریسک ابزارهایی مانند اوراق بدهی افزایش یافته، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند منابع خود را از بازار پرریسک سهام خارج کرده و به سمت بازارهای کم‌ریسک‌تر هدایت کنند. این موضوع به‌ویژه در شرایط رکودی بازار و ضعف در گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها، تشدید و به افت مضاعف شاخص منجر شده است. همچنین کاهش نقدشوندگی در برخی نمادها و عدم هماهنگی میان نهادهای نظارتی مزید بر علت شده تا حس بی‌اعتمادی در بازار تقویت شود. فعالان بازار سرمایه می‌گویند باید شفافیت، ثبات در تصمیم‌گیری‌ها و حمایت‌های اصولی از بازار شکل بگیرد.در این میان ناترازی انرژی و قطع برق شرکت‌های تولید به خصوصی بورسی‌ها سبب تعطیلی و افت شدید تولید، فروش و سودآوری آنها شده است. امروز همچنان بار محدودیت‌ها و ناترازی‌ها بر دوش صنایع سنگینی می‌کند.بازگشت رونق به تالار شیشه‌ای، نیازمند اصلاحات اساسی در سیاست‌گذاری و تقویت زیرساخت‌های بازار سرمایه است. شاخص کل بورس تهران به‌عنوان نماگر بازار سهام درحالی در پایان معاملات دیروز (چهارشنبه) به دو میلیون و ۵۵۴ هزار واحد رسید که در نخستین روز معاملاتی بازگشایی پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه (۷ تیرماه ۱۴۰۴) با افت سنگین افت ۶۲ هزار واحدی در ارتفاع دو میلیون و ۹۲۲ هزار واحد ایستاده بود. شاخص کل بورس پیش از آغاز جنگ تحمیلی در ایستگاه دو میلیون و ۹۸۴ هزار واحد قرار داشت که ۱۴.۸۹درصدی را در روزهای معاملاتی پس از جنگ نشان می‌دهد. بااین‌حال نقشه بازار سهام طی این مدت به جز چند روز و به‌خصوص در دو هفته گذشته قرمز پوش بوده و در روزهای منفی، ۹۰ درصد سهام افت قیمت را تجربه کرده است.بعد از جنگ ۱۲ روزه و ریزش سنگین بازار، دولت دست به حمایت از سهامداران زد و تصمیماتی مانند طرح بیمه سهام برای سهامداران خرد با سبد سهام تا ارزش ۵۰۰ میلیون تومان را اجرایی کرد؛ همچنین قرار بود با تزریق ۹۰ هزار میلیارد تومان به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از سوی بانک مرکزی و نظام بانکی از بازار سهام حمایت شود که بانک مرکزی ۶۰ هزار میلیارد تومان خط اعتباری را اجرایی کرد؛ بااین‌حال بازار سهام فقط ۳۲روز بعد از این حمایت‌ها مثبت بود و دوباره روند ریزشی را حتی شدیدتر از قبل آغاز کرد و همچنان بازار نزولی است که نشان می‌دهد این نسخه‌ها و تصمیمات نتوانسته رونق مستمری برای بورس ایجاد کند.
نامه‌نگاری صیدی با ۵ وزیر
سازمان بورس همچنین روز گذشته اعلام کرد که حجت‌الله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در طول یک سال گذشته با هدف پیگیری مطالبات سهامداران و حل چالش‌های صنایع بورسی، با پنج وزیر نفت، صمت، نیرو، جهاد کشاورزی و ورزش و جوانان مکاتبه داشته است. یکی از مکاتبات انجام شده رئیس سازمان بورس با عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، مربوط به حل چالش‌های صنعت نیروگاهی و تأمین برق بوده است. صیدی در نامه خود به وزیر نفت، درباره قیمت‌گذاری دستوری و تبعات آن تأکید کرده و نامه‌نگاری او با وزیر صمت در خصوص صنعت سیمان به‌عنوان یکی از صنایع مهم بازار سرمایه و ناترازی انرژی بوده است.
افت شدید تولید صنایع بورسی در خرداد
اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس نیز در گزارشی اعلام کرد: داده‌های آماری نشان می‌دهد محدودیت‌های پیش‌روی صنایع بازار سرمایه باعث شده، روند تولید این صنایع در خرداد امسال نسبت به مدت مشابه پارسال با کاهش جدی همراه باشد، به‌طوری‌که به جز صنعت استخراج کانه‌های فلزی با رشد ۳ درصدی، باقی صنایع با افت تولید روبه‌رو شدند.
براساس این گزارش، تولید صنعت خودرو از ۱۰۶ هزار و ۴۹۸ دستگاه در خرداد پارسال به ۵۸ هزار و ۷۹۳ دستگاه در خرداد امسال رسید که افت ۴۵ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین تولید خودروسازان در خرداد نسبت به اردیبهشت امسال نیز ۴۰ درصد کاهش یافته است. تولید صنعت فلزات اساسی در خرداد ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۲درصد و در مقایسه با اردیبهشت امسال ۹ درصد را نشان می‌دهد. میزان تولید صنعت فرآورده‌های نفتی نیز با افت ۵ درصدی از شش میلیون و ۱۲۰ هزار مترمکعب در خرداد پارسال به پنج میلیون و ۷۸۷ هزار مترمکعب در خرداد امسال رسیده است. تولید صنعت فرآورده‌های نفتی در خرداد امسال نسبت به ماه قبل از آن، با افت اندکی روبه‌رو شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد صنعت محصولات شیمیایی نیز با کاهش ۲۰ درصدی از سه میلیون و ۹۱۵ هزار تن در خرداد پارسال به سه میلیون و ۱۴۷ هزار تن در خرداد امسال رسیده است. این صنعت با کاهش ۲۴ درصدی در میزان تولیدات خود در خرداد نسبت به اردیبهشت سال جاری مواجه شد.
حمایت‌های موقت
مصطفی صفاری، کارشناس بورس در گفت‌وگو با «جام‌جم» در خصوص علت تداوم ریزش بازار سهام، گفت: بازار همیشه در مرداد و شهریور منفی است، زیرا خرداد و تیرماه فصل برگزاری مجامع شرکت‌ها برای تقسیم سود نقدی است و قیمت سهام در این دو ماه بالا می‌رود اما بعد از برگزاری مجامع، فروش‌ها در بازار بیشتر می‌شود. وی افزود: متأسفانه مرداد امسال، ریزش بازار سهام با ریسک سیستماتیک و اثر ناشی از جنگ ۱۲ روزه همراه بود و سبب شده این ریزش عمیق‌تر شود، در مقابل تمام حمایت‌های دولت از بورس هم موقتی بود. این فعال بازار سهام با بیان این‌که نرخ بهره باید کاهش پیدا کند، تأکید کرد: نرخ بهره بدون ریسک به بالای ۳۶ درصد رسیده که P/E (نسبت قیمت به سود) حدود ۳ را نشان می‌دهد؛ در این شرایط، کسی از سرمایه‌گذاری در سهام با P/E حدود ۵ یا ۶ استقبال نمی‌کند که خروج پول از بازار سهام و ریزش را مضاعف کرده است.
صفاری ادامه داد: امروز روند تولید وضعیت خوبی ندارد و در رکود به‌سر می‌برد که ناترازی انرژی در آن نقش دارد؛ همچنین در سال‌های گذشته شرکت‌های بورسی در گزارش‌های خود، سودهای برآوردی اعلام می‌کردند اما الان اعلام نمی‌کنند که این هم سبب ایهام در بازار نسبت به آینده شده است.
وی در مورد اثر حمایت‌های دولت از بورس و تزریق پول به بازار، گفت: این حمایت‌ها موقتی بود، زیرا امروز دیگر اقدامات مُسکنی جواب نمی‌دهد؛ مانند بیماری که به عمل جراحی نیاز دارد اما تجویز قرص فقط برای چند روز، درد بیمار را از بین می‌برد. متأسفانه امروز نتیجه سیاست‌های مُسکن‌وار را در بورس شاهد هستیم. این کارشناس تأکید کرد: اقتصاد ایران به اصلاحات ساختاری نیاز دارد و هنوز برنامه‌ای از سوی دولت برای خروج از رکود و ایجاد رونق اعلام نشده است.
نامه‌نگاری صیدی با ۵ وزیر
سازمان بورس همچنین روز گذشته اعلام کرد که حجت‌الله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در طول یک سال گذشته با هدف پیگیری مطالبات سهامداران و حل چالش‌های صنایع بورسی، با پنج وزیر نفت، صمت، نیرو، جهاد کشاورزی و ورزش و جوانان مکاتبه داشته است. یکی از مکاتبات انجام شده رئیس سازمان بورس با عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، مربوط به حل چالش‌های صنعت نیروگاهی و تأمین برق بوده است. صیدی در نامه خود به وزیر نفت، درباره قیمت‌گذاری دستوری و تبعات آن تأکید کرده و نامه‌نگاری او با وزیر صمت در خصوص صنعت سیمان به‌عنوان یکی از صنایع مهم بازار سرمایه و ناترازی انرژی بوده است.
افت شدید تولید صنایع بورسی در خرداد
اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس نیز در گزارشی اعلام کرد: داده‌های آماری نشان می‌دهد محدودیت‌های پیش‌روی صنایع بازار سرمایه باعث شده، روند تولید این صنایع در خرداد امسال نسبت به مدت مشابه پارسال با کاهش جدی همراه باشد، به‌طوری‌که به جز صنعت استخراج کانه‌های فلزی با رشد ۳ درصدی، باقی صنایع با افت تولید روبه‌رو شدند.
براساس این گزارش، تولید صنعت خودرو از ۱۰۶ هزار و ۴۹۸ دستگاه در خرداد پارسال به ۵۸ هزار و ۷۹۳ دستگاه در خرداد امسال رسید که افت ۴۵ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین تولید خودروسازان در خرداد نسبت به اردیبهشت امسال نیز ۴۰ درصد کاهش یافته است. تولید صنعت فلزات اساسی در خرداد ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۲درصد و در مقایسه با اردیبهشت امسال ۹ درصد را نشان می‌دهد. میزان تولید صنعت فرآورده‌های نفتی نیز با افت ۵ درصدی از شش میلیون و ۱۲۰ هزار مترمکعب در خرداد پارسال به پنج میلیون و ۷۸۷ هزار مترمکعب در خرداد امسال رسیده است. تولید صنعت فرآورده‌های نفتی در خرداد امسال نسبت به ماه قبل از آن، با افت اندکی روبه‌رو شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد صنعت محصولات شیمیایی نیز با کاهش ۲۰ درصدی از سه میلیون و ۹۱۵ هزار تن در خرداد پارسال به سه میلیون و ۱۴۷ هزار تن در خرداد امسال رسیده است. این صنعت با کاهش ۲۴ درصدی در میزان تولیدات خود در خرداد نسبت به اردیبهشت سال جاری مواجه شد.
حمایت‌های موقت
مصطفی صفاری، کارشناس بورس در گفت‌وگو با «جام‌جم» در خصوص علت تداوم ریزش بازار سهام، گفت: بازار همیشه در مرداد و شهریور منفی است، زیرا خرداد و تیرماه فصل برگزاری مجامع شرکت‌ها برای تقسیم سود نقدی است و قیمت سهام در این دو ماه بالا می‌رود اما بعد از برگزاری مجامع، فروش‌ها در بازار بیشتر می‌شود. وی افزود: متأسفانه مرداد امسال، ریزش بازار سهام با ریسک سیستماتیک و اثر ناشی از جنگ ۱۲ روزه همراه بود و سبب شده این ریزش عمیق‌تر شود، در مقابل تمام حمایت‌های دولت از بورس هم موقتی بود. این فعال بازار سهام با بیان این‌که نرخ بهره باید کاهش پیدا کند، تأکید کرد: نرخ بهره بدون ریسک به بالای ۳۶ درصد رسیده که P/E (نسبت قیمت به سود) حدود ۳ را نشان می‌دهد؛ در این شرایط، کسی از سرمایه‌گذاری در سهام با P/E حدود ۵ یا ۶ استقبال نمی‌کند که خروج پول از بازار سهام و ریزش را مضاعف کرده است.
صفاری ادامه داد: امروز روند تولید وضعیت خوبی ندارد و در رکود به‌سر می‌برد که ناترازی انرژی در آن نقش دارد؛ همچنین در سال‌های گذشته شرکت‌های بورسی در گزارش‌های خود، سودهای برآوردی اعلام می‌کردند اما الان اعلام نمی‌کنند که این هم سبب ایهام در بازار نسبت به آینده شده است.
وی در مورد اثر حمایت‌های دولت از بورس و تزریق پول به بازار، گفت: این حمایت‌ها موقتی بود، زیرا امروز دیگر اقدامات مُسکنی جواب نمی‌دهد؛ مانند بیماری که به عمل جراحی نیاز دارد اما تجویز قرص فقط برای چند روز، درد بیمار را از بین می‌برد. متأسفانه امروز نتیجه سیاست‌های مُسکن‌وار را در بورس شاهد هستیم. این کارشناس تأکید کرد: اقتصاد ایران به اصلاحات ساختاری نیاز دارد و هنوز برنامه‌ای از سوی دولت برای خروج از رکود و ایجاد رونق اعلام نشده است.
