پشت‌ پرده خروج ناگهانی این گوشی‌ها از ویترین فروشگاه‌ها

همین چند روز پیش، وقتی وارد یکی از فروشگاه‌های بزرگ موبایل شدم، قفسه‌ای که همیشه با ردیفی از گوشی‌های محبوب پر بود، کاملاً خالی بود.

برچسب قیمت‌ها هنوز سر جایشان بود، اما گوشی‌ ها غیب شده بودند. فروشنده با لبخندی مبهم گفت: «موجودی تموم شده!» اما این تمام ماجرا نبود. چرا ناگهان چند مدل خاص از بازار جمع شدند؟ پشت این ماجرا داستانی هست که کمتر کسی می‌داند و همین رازآلودگی، موضوع را جذاب‌تر می‌کند.

بازی پنهان برندها با ذهن خریداران

دنیای موبایل همیشه پر از تاکتیک‌های بازاریابی بوده، اما گاهی این تاکتیک‌ها رنگ و بوی عملیات مخفی به خود می‌گیرند. برخی برندها عمداً عرضه‌ی یک مدل محبوب را متوقف می‌کنند تا عطش بازار برای آن بیشتر شود. وقتی کاربران حس کنند یک محصول کمیاب شده، حتی اگر واقعاً به آن نیاز نداشته باشند، به دنبال خریدش می‌روند. این کمیابیِ مصنوعی، باعث می‌شود قیمت‌ها بالا برود و بازار دست همان برند یا حتی فروشندگان خاص بیفتد. درست مثل یک سریال محبوب که ناگهان وسط داستان پخش نمی‌شود و بیننده با اشتیاق منتظر قسمت بعدی می‌ماند، در بازار موبایل هم چنین توقف‌هایی می‌تواند اشتیاق خریدار را به اوج برساند.

پای مدل‌های جدید در میان است؟

یکی از سناریوهای رایج این است که وقتی نسل جدید یک گوشی آماده‌ی ورود به بازار است، برندها به‌طور چراغ‌خاموش مدل قبلی را از ویترین حذف می‌کنند. این کار هم ذهن خریدار را آماده می‌کند که "مدل جدید دارد می‌آید" و هم باعث می‌شود تمرکز بازار روی همان مدل تازه‌نفس باشد. نکته جالب اینجاست که گاهی مدل جدید تفاوت زیادی با قبلی ندارد، اما جو روانی ایجادشده باعث می‌شود مردم برای خرید گوشی صف بکشند. این خروج ناگهانی عملاً همان سکوت قبل از طوفان است، طوفانی که با رونمایی یک محصول تازه آغاز می‌شود.

نقش بحران‌ ها و کمبود جهانی قطعات

البته همه چیز را نباید به تاکتیک‌های بازاریابی نسبت داد. در سال‌های اخیر، کمبود جهانی تراشه و مشکلات زنجیره تأمین باعث شده حتی غول‌های فناوری هم نتوانند تولید محصولات خود را طبق برنامه ادامه دهند. وقتی قطعه‌ای کلیدی به‌موقع نرسد، تولید متوقف می‌شود و موجودی انبارها به سرعت کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، فروشگاه‌ها ناچارند برخی مدل‌ها را کنار بگذارند تا بتوانند روی فروش موجودی محدود تمرکز کنند. این بحران‌ها گاهی بهانه‌ای می‌شود برای شرکت‌ها تا کمیابی محصول را به نفع خودشان جلوه دهند، اما در اصل، مشکل ریشه در تولید دارد.

زمزمه‌ های تغییر استانداردها و قوانین

بازار فناوری فقط تحت‌تأثیر عرضه و تقاضا نیست؛ قوانین و استانداردها هم نقش بزرگی بازی می‌کنند. بعضی وقت‌ها یک تغییر کوچک در استاندارد شارژر یا شبکه مخابراتی، می‌تواند فروش یک مدل را متوقف کند. برای مثال، ورود فناوری‌های جدید 5G یا تغییرات در مقررات امنیتی باعث می‌شود برخی مدل‌های قدیمی دیگر مجوز فروش نداشته باشند. در این شرایط، برندها پیش از آنکه فروش مدل‌های فعلی به مشکل بخورد، آن‌ها را از ویترین جمع می‌کنند و quietly منتظر می‌مانند تا مدل‌های مطابق استاندارد جدید وارد بازار شوند.

سود پنهان در بازار دست دوم

وقتی یک گوشی ناگهان از بازار رسمی جمع می‌شود، بازار دست دوم به طرز عجیبی جان می‌گیرد. مدل‌هایی که تا دیروز با قیمت معمولی فروخته می‌شدند، ناگهان تبدیل به کالای کمیاب می‌شوند و ارزش‌شان بالا می‌رود. بعضی از فروشندگان این وضعیت را فرصتی طلایی می‌بینند تا با عرضه محدود و قیمت‌های نجومی، سود بیشتری ببرند. حتی شنیده شده بعضی واردکنندگان عمداً عرضه‌ی رسمی را کم می‌کنند تا از افزایش قیمت در بازار غیررسمی بهره ببرند. این یک بازی اقتصادی پرریسک است که فقط بازیکنان بزرگ بازار از پس آن برمی‌آیند.

مقالات پیشنهادی :لیست قیمت گوشی شیائومی

اثر روانی کمبود بر خریداران

مغز انسان طوری طراحی شده که به چیزهای کمیاب ارزش بیشتری بدهد. وقتی می‌شنویم یک محصول «تمام شده» یا «موجود نیست»، حتی اگر تا قبلش به آن فکر نکرده باشیم، ناگهان کنجکاو می‌شویم. برندها و فروشندگان این ویژگی روانی را خوب می‌شناسند و از آن استفاده می‌کنند. خروج ناگهانی گوشی‌ها از ویترین‌ها دقیقاً همین اثر را دارد؛ حس فوریت ایجاد می‌کند و باعث می‌شود مشتری به جای مقایسه و فکر کردن طولانی، سریع‌تر تصمیم به خرید بگیرد. این یکی از قوی‌ترین ابزارهای فروش است که اگر درست به کار گرفته شود، می‌تواند بازار را در دست یک برند نگه دارد.

آینده این مدل‌ های ناپدید شده

سؤال مهم این است که آیا این گوشی‌ها دوباره به بازار برمی‌گردند یا نه؟ تجربه نشان داده بعضی مدل‌ها بعد از چند ماه دوباره با برچسب «نسخه محدود» یا «پیشنهاد ویژه» عرضه می‌شوند و دوباره فروش بالایی دارند. اما برخی دیگر برای همیشه از بازار خداحافظی می‌کنند تا جا برای نسل جدید باز شود. در هر دو حالت، این حرکت باعث می‌شود برندها کنترل بهتری بر روی عرضه و تقاضا داشته باشند و بتوانند ارزش محصولاتشان را در ذهن مشتری حفظ کنند. شاید برای خریداران این اتفاق کمی آزاردهنده باشد، اما از نگاه تجاری، یکی از هوشمندانه‌ترین روش‌ها برای حفظ برتری در بازار است.