با این حال سرمایه‌گذاری به‌ویژه در شرایط اقتصادی پرنوسان و همراه با تنش‌های سیاسی، بیش از هر زمان دیگری به دانش، تحلیل و درک عمیق از بازار نیاز دارد و باید مؤلفه‌های سرمایه در هر بازاری رعایت شود. زیرا هیجان ناشی از تقاضای کاذب، قیمت‌ها را به اوج می‌رساند.تجربه سال‌های اخیر نشان داده، همزمان با بروز اتفاقات در فضای بین‌المللی یا افزایش تنش‌های سیاسی، بازارهایی همچون طلا و ارز به‌سرعت واکنش نشان می‌دهند. این واکنش عمدتا ناشی از تقاضای هیجانی و رفتار احساسی افراد و به‌نوعی سرمایه‌گذاران خرد است؛ رفتاری که به‌جای بهره‌گیری از تحلیل و ارزیابی ریسک، برمبنای اخبار و شایعات کوتاه‌مدت شکل می‌گیرد. در چنین شرایط هیجانی‌ای، افراد بسیاری برای حفظ ارزش دارایی و مقابله با تورم، وارد بازار طلا یا ارز می‌شوند اما به‌دلیل خرید در اوج قیمت‌ها و خروج از بازار پس از افت، متحمل زیان می‌گردند. متأسفانه بخش زیادی از سرمایه‌گذاری‌های افراد در کشور، به‌دلیل عدم آموزش و نبود دسترسی آسان به مشاوره حرفه‌ای، همچنان بر پایه حدس و گمان شکل می‌گیرد.با این حال هفته گذشته به‌دلیل برخی اخبار قیمت جهانی طلا افزایش یافت و در کشورمان نیز قیمت ارز بالا رفت که این دو عامل سبب افزایش قیمت طلا در بازار داخل تا مرز ۷میلیون و ۷۰۰هزار تومان شد اما با گذر از این شرایط، قیمت‌ها روند کاهشی در پیش گرفتند و دیروز قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار تا محدوده ۷میلیون و ۴۰۰هزار تومان عقب‌نشینی کرد.
قیمت‌ها در هیجان، واقعی نیستند
محمد کشتی‌آرای، فعال بازار طلا در گفت‌وگو با جام‌جم، در مورد نوسان قیمت طلا در چند روز گذشته اظهار کرد: اوایل هفته گذشته، تنش و درگیری لفظی بین دو قدرت جهانی یعنی روسیه و آمریکا شکل گرفت و روند قیمت جهانی طلا را به سمت افزایش سوق داد. همچنین قیمت ارز در داخل کشور طی هفته قبل به‌دلیل اخبار سیاسی سیر صعودی پیدا کرد و همزمانی این افزایش‌ها، سبب افزایش قیمت طلا و سکه در بازار داخل شد.
وی افزود: پایان هفته قبل و از روز پنجشنبه و جمعه گذشته وضعیت سیاسی، هم داخل و هم فضای بین‌الملل یک آرامش نسبی پیدا کرد و قیمت ارز را کاهش داددر حالی‌که نرخ دلار به محدوده ۹۳ هزار تومان رسیده بود دوباره به کانال ۹۱ هزار تومان کاهش پیدا کرد. هر چند قیمت جهانی طلا تغییری نداشت اما کاهش نرخ ارز، قیمت سکه و طلا را کاهش داد.
کشتی‌آرای تأکید کرد: مواقع هیجانی در بازارها، تقاضا افزایش پیدا می‌کند و این موضوع سبب شکل‌گیری یا افزایش حباب خواهد شد اما دوباره هیجان فروکش می‌کند و بازار آرام می‌شود که حباب و قیمت به سمت کاهش حرکت می‌کند.
این فعال بازار طلا ادامه داد: هفته گذشته حباب سکه تمام طرح جدید تا ۱۱ میلیون تومان بالا رفت ولی دیروز با کاهش قیمت طلا به حدود ۷میلیون و ۴۰۰هزار تومان، به حدود ۹میلیون و ۵۰۰هزار رسیده است.
وی در مورد خرید طلا با نگاه سرمایه‌ای در زمان شکل‌گیری هیجان در بازارها گفت: بارها در این مورد توصیه شده، نه فقط در مورد طلا بلکه در هر بازار یا کالایی هیجان ایجاد می‌شود، به‌طور طبیعی، قیمت‌ها شفافیت لازم را ندارد و فاصله خرید و فروش زیاد می‌شود زیرا تقاضا بالا می‌رود.
کشتی‌آرای تصریح کرد: با توجه به شرایط تورم در کشور مردم دنبال حفظ قدرت خرید و سرمایه خود هستند. با این‌حال اقتصاد باید دارای ثبات باشد.
برخی کارشناسان بر این باور‌ند که اگر قرار است سرمایه‌گذاری در حوزه طلا اتفاق بیفتد باید زیرساختی فراهم شود که این پول‌ها به سمت مصنوعات طلا برود.
راهکار هدایت سرمایه‌های خرد
شعار امسال، «سرمایه‌گذاری برای تولید» نامگذاری شده است تا دولت به‌همراه سایر قوا و دستگاه‌ها با سیاست‌گذاری درست و تصمیمات مهم شرایطی را فراهم کنند که سرمایه‌های خرد مردم به‌سمت فعالیت‌های مولد حرکت کند. امروز پروژه‌های تولیدی و عمرانی بسیاری در کشور وجود دارد که می‌توانند با سرمایه‌های مردمی تکمیل و رونق بگیرند تا هم مردم و هم جامعه ایرانی از سود آن بهره‌مند شوند. کارشناسان معتقدند اگر سرمایه‌های خرد و کلان به‌جای تمرکز بر دارایی‌های غیرمولد همچون ارز و سکه، به‌سمت پروژه‌های تولیدی و زیرساختی هدایت شود، نه‌تنها بازدهی بلندمدت برای سرمایه‌گذاران ایجاد خواهد کرد بلکه اثرات مثبتی هم بر رشد اقتصاد ملی، ایجاد اشتغال و افزایش رفاه عمومی دارد اما تحقق این هدف نیازمند بسترسازی جدی از سوی دولت و نهادهای اقتصادی است. کارشناسان تأکید دارند باید ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری گسترش پیدا کند، ابزارهایی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه‌محور، اوراق مشارکت تولیدی و... که می‌تواند بستر امن و شفافی برای ورود سرمایه‌های مردمی باشد. این ابزارها باید با سازوکارهای تضمین سود حداقلی متناسب با نرخ تورم همراه باشد تا ریسک سرمایه‌گذاران کاهش یابد و اعتماد عمومی جلب شود. البته برای تحقق این موضوع باید شفافیت اطلاعات و گزارش‌دهی دقیق از عملکرد پروژه‌ها و طرح‌های سرمایه‌گذاری، با هدف جلب اعتماد مردم اجرایی شود. زیرا تجربه نشان داده حتی طرح‌های سودآور نیز در نبود شفافیت و اطلاع‌رسانی، سرمایه‌گذار را دچار تردید می‌کنند. هر‌چند تغییر الگوی سرمایه‌گذاری از بازارهای غیرمولد به‌سمت تولید، فرآیندی زمانبر است و نیاز به همکاری سه‌جانبه دولت، بخش خصوصی و مردم دارد اما دولت با تدوین قوانین مشوق و تضمین‌کننده امنیت سرمایه، بخش خصوصی با ارائه پروژه‌های جذاب و سودآور و مردم با انتخاب آگاهانه و صبورانه می‌توانند زنجیره‌ای تشکیل دهند که هم منافع فردی و هم توسعه ملی را تأمین کند. اگر چنین بستر و فرهنگ سرمایه‌گذاری در کشور نهادینه شود، هیجانات کوتاه‌مدت بازار طلا و ارز کمتر بر رفتار سرمایه‌گذاران اثر خواهد گذاشت و منابع مالی به‌سمت فعالیت‌های مولد و پایدار حرکت خواهد کرد.
