همین چند روز پیش بود که از سوی حجت میانآبادی، کارشناس حوزه آب اعلام شد: «سه برابر میزان آب سد کرج، امروز با استفاده از کولرهای آبی مصرف میشود. یعنی ۱۲ درصد کل آب کشور برای کولرهای آبی است.» اما فارغ از آن، مصرف جامعه ایرانی از آب شرب هم عجیب است.
باران کم و مصرف زیاد
ایران به عنوان کشوری نیمهخشک با میانگین بارش سالانه حدود ۲۳۰ میلیمتر، با چالشهای جدی در تأمین آب شرب مواجه است. بیش از ۹۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر کشور مصرف میشود و بخش عمدهای از آن (حدود ۷۰درصد) به کشاورزی اختصاص دارد، در حالی که بخش شرب تنها حدود ۸ تا ۱۰ درصد را شامل میشود. با این حال، مصرف آب شرب در بخش خانگی و شهری به دلیل رشد جمعیت، شهرنشینی، تغییرات آب و هوایی و الگوهای مصرف ناکارآمد، فشار زیادی بر منابع وارد کرده است. طبق آمار وزارت نیرو، در سالهای اخیر، مصرف آب شرب شهری به بیش از ۷میلیارد مترمکعب در سال رسیده که این رقم با توجه به خشکسالیهای متوالی، نیاز به مدیریت دقیقتر دارد.
آمار سرانه مصرف آب شرب
سرانه مصرف آب شرب در ایران به معنای مقدار آب مصرفی به ازای هر نفر در شبانهروز است و شامل مصارف خانگی مانند آشامیدن، پختوپز، شستوشو، استحمام و... است؛ براساس گزارشهای اخیر وزارت نیرو و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور حدود ۱۹۵ لیتر در شبانهروز به ازای هر نفر. این رقم شامل مصرف خانگی (۱۵۷ تا ۱۹۵ لیتر) و سایر مصارف شهری مانند تجاری و فضای سبز است. این میزان درمقاطعی حتی به ۲۴۱ لیتر هم رسیده است. وزارت نیرو الگوی بهینه مصرف را ۱۳۰ لیتر درشبانهروز تعیین کرده است. این الگو براساس شرایط آب وهوایی،خانوار و نوع شهر (۱۴۰۰شهرکشور) تدوین شده و نسبت به الگوی سال ۱۴۰۳(۱۵۰ لیتر) کاهش یافته تا پایداری منابع آبی حفظ شود.
روند تغییرات مصرف در سالهای اخیر
سال ۱۴۰۱: سرانه مصرف حدود ۲۰۰ تا ۲۰۳لیتر بود، که نسبت به استاندارد جهانی بالا تلقی میشد.سال ۱۴۰۳: با اعمال الگوی ۱۵۰لیتر، مصرف میانگین به ۱۹۵لیتر کاهش یافت اما همچنان ۴۸درصد مشترکان پرمصرف بودند و ۷۰ درصد آب شرب را مصرف میکردند. سال ۱۴۰۴: با ابلاغ الگوی جدید ۱۳۰ لیتر، هدف کاهش بیشتر مصرف است. در نیمه اول سال، به دلیل گرمای شدید (دمای بالای ۴۰ درجه در بسیاری مناطق)، مصرف رکورد زد و در برخی شهرها مانند تبریز، ناترازی ۲۰ درصدی ایجاد شد که منجر به مدیریت فشار آب گردید. کل مصرف سالانه: در سال ۱۴۰۳ مصرف آب شرب شهری حدود هفت میلیارد مترمکعب بود، که با جمعیت ۸۵میلیونی، سرانه سالانه حدود ۲۲۵مترمکعب (معادل ۶۱۵لیتر روزانه کل اما شرب بخشی از آن است). روند کلی نشاندهنده کاهش جزئی است اما گرمای بیسابقه در ۱۴۰۴ مصرف را افزایش داد و رکوردهایی مانند ۵۱ هزار لیتر در ثانیه در تهران ثبت شد.
