همزمان با پخش قسمت‌های پایانی، ضبط فصل جدید باعنوان«فصل خاک» درحال انجام است؛ فصلی که قصددارد به ادبیات، فرهنگ و تاریخ ایران نزدیک‌تر شود و عمق بیشتری به آشنایی با زبان فارسی ببخشد. به همین انگیزه، به پشت صحنه این برنامه رفتیم و با نیما کرمی، مجری دوست‌داشتنی و با تجربه دونقطه گفت‌وگویی صمیمی داشتیم. از روند تولید برنامه تا همکاری صمیمانه تیم جوان و ایده‌های تازه و همچنین دغدغه‌های نیما کرمی درباره زبان فارسی و نحوه نگاهش به نسل جدید، همه این موضوعات را به زبانی ساده و خودمانی در این گفت‌وگو خواهید خواند.
بازتاب موفقیت فصل اول
نیما کرمی، مجری برنامه درباره بازخوردهایی که از فصل اول گرفته چنین گفت: خدا را هزار مرتبه شکر که تا به اینجا بازخوردهایی که از برنامه گرفته‌ام مثبت بوده است. می‌توانم بگویم کاری که با دونقطه انجام شد و تلاش ما برای زبان فارسی، بازتاب بسیار خوبی در جامعه داشته است. نوجوانان بیشتر به این علاقه‌مند شده‌اند که زبان فارسی چقدر جالب است؛ می‌توان با آن بازی کرد و در این بازی‌ها هیجان داشت. آنها دریافته‌اند چقدر واژه داریم که بلد نیستیم و بدون این‌که متوجه باشیم، املای کلمات را اشتباه می‌نویسیم. در این‌باره خانواده‌هایی دیدیم که با همراهی هم برنامه را دنبال و در مسابقه شرکت می‌کنند، چون بازی به گونه‌ای طراحی شده که همزمان مخاطبان می‌توانند در پاسخ به سؤالات مشارکت داشته باشند. خدا را شکر می‌کنم که برنامه‌ای آبرومند و باارزش برای مخاطبان ارائه کرده‌ایم.
همراهی نهادها و مردم
کرمی درخصوص بازخورد متولیان زبان فارسی درباره دونقطه و همکاری با برنامه توضیح داد: از ابتدای تصمیم به تولید برنامه، نهادهایی مانند فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی یا دیگر متولیانی که در حوزه زبان و ادبیات فارسی فعالند، همراه برنامه بوده‌اند. نمایندگان این نهادها از نخستین مراحل تولید و تحقیق برنامه حضور داشتند و همکاری کرده‌اند. هرچند تیم تولید دونقطه از همراهی و همکاری این دوستان خرسند است اما هدف مادریافت تعریف وتمجید ازسوی این موسسات نیست؛ اصولی و صحیح آن است که نظر و حمایت مردم اهمیت بیشتری داشته باشد. درواقع، تمرکز بر جلب توجه عامه مردم بوده، نه جلب رضایت صرف ارگان‌ها، چراکه مشارکت و استقبال عمومی نشان‌دهنده موفقیت واقعی برنامه است.
مجری دونقطه که یک فصل از برنامه را پشت‌سر گذاشته در پاسخ به میزان رضایتش درتولید وهمراهی تیم گفت: نیما کرمی در این ۳۰ سال یاد گرفته در جایی که حال خوبی نداشته باشد حضور پیدا نکند. پس اگر هنوز اینجا هستم و می‌مانم، یعنی از بودنم لذت می‌برم. اگر روزی از کاری یا برنامه‌ای خوشم نیاید، همان لحظه می‌گویم خداحافظ و کنار می‌روم تا کسی دیگر بیاید که از آن کار لذت ببرد اما اکنون ماهنوز ازاین مسیر لذت می‌بریم وامیدوارم این احساس خوب سال‌ها ادامه داشته باشد.
تیم جوان برنامه و زبان نوجوانان شرکت‌کننده
وی با بیان تعاملی که با تیم سردبیری و اتاق فکر داشته این‌گونه ادامه داد: یک نکته مثبت قابل‌توجه این برنامه، حضور تیم جوان سردبیری و اتاق فکری است که عوامل برنامه را تشکیل داده‌اند و همواره آماده تعامل و همکاری هستند. اگر من به‌عنوان مجری هم نظری داشته باشم که به برنامه کمک کند، حتما از آن استفاده می‌شود. اصلا برنامه‌ای که فقط صفر و یک باشد، یعنی فقط حرف خودش را بزند و تعاملی نداشته باشد، برای من قابل‌قبول نیست. ما یک تعامل دوستانه، شرافتمندانه و کاملا عقلانی داریم که این خود نکته بسیار مثبتی است. اگر همه برنامه‌های تلویزیون چنین تعاملی داشتند، یقینا اتفاق‌های بسیار خوبی رخ می‌داد.
مجری جوان دونقطه که در این برنامه با نوجوانان در ارتباط است خود نیز دو فرزند دارد. او درباره آشنایی با زبان و اصطلاحاتی که نسل جدید در معاشرت کلامی استفاده می‌کنند بیان کرد: به‌واسطه داشتن فرزند نوجوان و فعالیت تدریسی که در مکان‌های مختلف دارم، کم و بیش با زبان و اصطلاحات امروزی نوجوانان آشنا هستم. این تعامل اهمیت زیادی دارد؛ حتی در اجرا و تدریس به شاگردانم می‌گویم که اگر زبان روز کشور خود را به‌درستی یاد نگیری، از جامعه عقب می‌مانی. مثلا وقتی دو نوجوان می‌گویند «یارو سوبره»، باید بدانیم مفهومش چیست تا ارتباط مؤثری برقرار کنیم. زبان نوجوانان مملو از اصطلاحات خاصی است که باید آنها را شناخت تا بتوان با آنها بهتر ارتباط برقرار کرد. یادم هست در زمان نوجوانی‌مان، وقتی می‌خواستیم بگوییم کسی متوجه شرایط نیست می‌گفتیم «یارو تو باغ نیست» این همان اصطلاح سوبر در زبان نسل جدید است. این کنایه و زبان فارسی‌مان چقدر زیبا و پویا بود.
زیبایی و قدرت زبان فارسی
وی در ادامه با اشاره به تغییرات زبانی نسل جدید اضافه کرد: با هجوم واژه‌های جدید و فضای غالب مجازی، زبان نسل امروز تغییر زیادی پیدا کرده است. کار من این است که بگویم آفرین، این زبان امروزی برای خودت جالب به نظر می‌آید و انرژی دارد اما توجه کن؛ مثلا وقتی می‌گویی «یارو تو باغ نیست» یا «این‌کاره نیست» از کنایه استفاده می‌کنی که زیبایی خاص خود را دارد، درحالی‌که آوردن یک واژه خارجی تنها یک کلمه است و تصویر ذهنی نمی‌سازد. یکی از ویژگی‌های زبان فارسی نزدیکی ادبیات کلامی ما به شعر است. اصطلاحات و مثال‌هایی استفاده می‌کنیم که پر از آرایه‌های ادبی است و تمام اینها را بدون آگهی از فنون ادبی انجام می‌دهیم. درتورق کتب فارسی قدیمی بدون این‌که تصویری در دست باشد با خواندن کلمات تصاویردرذهن‌مان نقش می‌بندند.تصویرسازی‌ها وحس‌آمیزی یکی اززیباترین خصیصه‌های زبان فارسی است. ما باید متوجه این زیبایی‌ها باشیم و به نسل جدید بگوییم که زبان‌شان چقدر ارزشمند و قابل تحسین است، حتی اگر ساده و عامیانه باشد. البته در دونقطه کل استفاده بچه‌ها از زبان نسل جدید، گفتن «Yes» یا«Ok» بعد از موفقیت‌های‌شان بوده که ما هم گفته‌ایم به جای اینها بگویید«آها»،«آفرین» یا«آره».این پاسداشت زبان فارسی در همه سطوح است حتی در هیجانات.
چالش‌ها و تجربه والدگری
کرمی که پدری دهه پنجاهی است درباره چالش‌های والدگری و تعامل با فرزندان اضافه کرد: چالش‌هایی که من با فرزندانم داشته و دارم، به زبان و ادبیات فارسی مربوط نیست؛ مشکلات نوع دیگری است که فکر می‌کنم نسل گذشته هم همین تجربه‌ها را با ما داشته‌اند. نسل جدید نوجوان وجوان فکر می‌کنندنسبت به نسل قبلی(والدین)بسیار بیشترمی‌فهمند؛ این موضوع طبیعی و نیازمند صبر و تحمل است. مهم این است که دراین تعاملات به فرزندمان گوش دهیم و بپذیریم حرف‌هایش جالب و قابل توجه است اما از طرفی پیشنهادی هم ارائه دهیم که ازدید متفاوتی به موضوع نگاه کند. نباید به شکل چکشی و درگیرانه واکنش نشان دهیم بلکه باید به تفکر آنها فضای کافی بدهیم. بچه‌ها بسیار هوشمند واندیشمندند ووقتی بادیدگاه‌های جدید روبه‌رو شوند، شاید در لحظه مخالفت کننداما مطمئن باشید در گذر زمان به آن فکرمی‌کنند وتصمیم درست راخواهند گرفت.
زبان فارسی برای خودم هم مهم شده است
مجری دونقطه با بیان این‌که«به همراه فرزندانم برنامه رامی‌بینیم» درباره استقبال فرزندانش ازبرنامه عنوان کرد:چند قسمتی پیش آمد که دخترم در مراحل مختلف بازی هم کرده اما این‌که بخواهم بگویم خیلی فرزندم را درگیر کرده، نه این‌طور نبود. البته از نزدیکان و فامیل‌های‌مان بچه‌هایی داریم که کاملا شیفته این برنامه هستند اما رعایت اصولی نکات زبان فارسی برای خودم مهم شده. گاهی در همین برنامه دیده‌ام نوجوانان شرکت‌کننده املای کلماتی رابلدند که من بلد نیستم؛ این نشان می‌دهد مشغله‌های روزمره و کارهای زیادی که داریم باعث شده برخی نکات زبان فارسی را فراموش یا کمتر به آن توجه کنیم. یکی از مزایای بزرگ برنامه دونقطه این است که به مابزرگ‌ترهایادآوری می‌کند.درمراقبت وتوجه به زبان‌فارسی‌غفلت کرده‌ایم.
تأثیر فناوری روی زبان فارسی
وی با اشاره به توانمندی فناوری‌های جدید در لحظه و شرایط پیرامونی این موضوع گفت: الان دیگر با وجود گوگل، هر کلمه‌ای را که می‌خواهیم تایپ کنیم، حتی در صورتی که شک داشته باشیم، درلحظه وسریع ازآن کمک می‌گیریم. این مشکلی است که در جامعه ما وجود دارد و خود من هم گاهی درگیر آن هستم. ولی این برنامه باعث شده حساس‌تر شوم و ذهنم را برای حفظ زبان فارسی و به‌ویژه نگارش درست کلمات، بیشتر به کار بگیرم. شاید یکی از دلایل این باشد که ما خیلی حرف می‌زنیم اما کمتر می‌نویسیم. دونقطه روی من تأثیر گذاشته و مرا به توجه بیشتر به زبان فارسی وامی‌دارد.
تغییرات در فصل جدید برنامه
کرمی در معرفی فصل جدید دونقطه توضیح داد: تغییرمهمی که برنامه دونقطه نسبت به قبل داشته، گذر ازفضای جنگ است که ایران وبالاخص تهران رابه جهت درگیری بیشتری که درجنگ داشت،برای همه ما عزیزتر کرده است.فصل جدید دونقطه در ۴۰ قسمت «فصل خاک» نام دارد و درآن به خاک سرزمین‌مان می‌پردازیم. دراین ۴۰ قسمت، تلاش می‌کنیم در ادبیات و اشعار نشان دهیم که ادبیات فارسی فقط عرفانی و عاشقانه نیست، بلکه در قرون مختلف و توسط شعرای زیادی روایتگر قصه‌ها و واقعیت‌های اجتماعی هم هست. مثلا شاعری در قرون گذشته، وقتی از شخصیت منفی قصه می‌گوید، درواقع در برابر مردمی که با او مقابله می‌کنند حرفی دارد که امروز ما در کشورمان در مقابل چنین شخصیت‌هایی تجربه می‌کنیم. این برابری معنایی و مفهومی و بیان تطبیقی تاریخ و ادبیات گذشته با حال، هم نکته‌ای مهم را گوشزد می‌کند و هم جذابیت دارد.
مجری دونقطه درتبیین هدف فصل‌جدید افزود:هدف فصل‌جدیداین است که مارابیشتر به ایران وادبیاتش حساس‌کندو خاطرات، اشعار و نوشته‌ها رادراین زمینه زنده نگه داریم. این کارباعث شده هم من وهم نوجوانان بیشتر بااین نوع اشعار آشنایی پیدا کنیم و آنها درگیراین مفاهیم شوند.برنامه کاملا دراین مسیر قسمتی جلومی‌رودوشعارش هم ازنامش مشخص است؛ یعنی پرداختن به «خاک» وارزش‌های فرهنگی وادبی کشور.امیدوارم مخاطبان فصل خاک در دونقطه را دنبال کنند و لذت ببرند.
