ایران در متن معادلات جهانی
غرب سال‌هاست که از طریق ابزار تحریم به‌دنبال سد کردن مسیر قدرت‌گیری جمهوری اسلامی ایران است. تحریم‌ها برای آنها نه صرفا یک اقدام اقتصادی، بلکه بخشی از یک راهبرد کلان برای مهار ایران به‌عنوان بازیگری مستقل و تأثیرگذار در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی محسوب می‌شود.
با وجود این، خود مقامات و تحلیلگران غربی بارها اذعان کرده‌اند که ایران توانسته بخش بزرگی از نقشه‌های آنها را درهم بشکند. آنان اعتراف دارند که ایران، نه‌تنها مانع از تسلط آمریکا و رژیم‌صهیونیستی بر منطقه شده، بلکه معادلات جدیدی را در غرب آسیا رقم زده است. در مقابل، در عرصه تبلیغاتی و رسانه‌ای تلاش می‌کنند تصویری وارونه ارائه دهند؛ به‌گونه‌ای که ایران را کشوری تضعیف‌شده و فاقد نقش تعیین‌کننده معرفی کنند.
واقعیت اما چیز دیگری است. ایران در دو دهه اخیر توانسته پروژه‌های غربی را یکی پس از دیگری به چالش بکشد؛ از عراق و سوریه گرفته تا لبنان و یمن. این ناکام‌گذاری‌ها برای غرب قابل هضم نیست، چرا که حضور و نفوذ ایران، نقشه‌های پرهزینه و پیچیده آنان را با شکست روبه‌رو کرده است. در داخل کشور نیز متأسفانه جریانی وجود دارد که همچنان تصور می‌کند تنها راه تعامل با جهان، عبور از مسیر غرب است. این جریان، در حالی بر وابستگی به غرب اصرار دارد که تجربه ملت ایران در بی‌اثر کردن تحریم‌ها و ناکام گذاشتن فشارهای سیاسی و حتی تهدیدات نظامی، نشان داده که تکیه صرف بر غرب نه‌تنها کمکی به کشور نمی‌کند، بلکه فرصت‌های بزرگ را نیز از ایران می‌گیرد.
البته باید اذعان داشت مقابله با تحریم‌ها آسان نبوده و هزینه‌های سنگینی بر مردم تحمیل کرده، اما دستاورد بزرگ ملت ایران این بوده که می‌توان با اتکا به توان داخلی و با استفاده از ظرفیت‌های شرکای غیرغربی، مسیر توسعه و مقاومت را پیش برد. به همین دلیل، توجیهات جریان غرب‌گرا بیش از هر زمان دیگری رنگ باخته است. خوشبختانه دولت آقای پزشکیان نیز، مانند دولت شهید رئیسی، این واقعیت را به‌خوبی درک کرده که در عرصه سیاست خارجی نباید روی یک مسیرمتمرکز شد.دولت امروز، در مدیریت روابط بین‌الملل، به‌جای انحصارگرایی، رویکردی متوازن و متکثر را در پیش گرفته است. این نگاه، منطقی‌تر و کارآمدتر است، چرا که ایران باید همزمان از ظرفیت قدرت‌های رقیب غرب، همچون روسیه، چین و کشورهای نوظهور بهره ببرد و به موازات آن، امکان مدیریت و مهار فشار غرب را نیز داشته باشد.
انتظار می‌رود دولت جدید در ادامه این روند، مدیران قوی و کارآمدی را برای هدایت این سیاست انتخاب کند تا اولویت‌های تازه سیاست خارجی با قدرت دنبال شود. در چنین صورتی، فرآیند خنثی‌سازی تحریم‌ها با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت.
بدیهی است اگر روابط متوازن با رقبای غرب به‌طور جدی و هوشمندانه پیگیری شود، غرب ناچار خواهد شد از موضع امتیازگیری خارج شده و نقش تعیین‌کننده ایران را درمنطقه وجهان بپذیرد. چنین رویکردی نه‌تنها فشارها را کاهش می‌دهد، بلکه دستاوردهای ماندگار و راهبردی برای توسعه اقتصادی وارتقای جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی به‌جا خواهد گذاشت.
واقعیت اما چیز دیگری است. ایران در دو دهه اخیر توانسته پروژه‌های غربی را یکی پس از دیگری به چالش بکشد؛ از عراق و سوریه گرفته تا لبنان و یمن. این ناکام‌گذاری‌ها برای غرب قابل هضم نیست، چرا که حضور و نفوذ ایران، نقشه‌های پرهزینه و پیچیده آنان را با شکست روبه‌رو کرده است. در داخل کشور نیز متأسفانه جریانی وجود دارد که همچنان تصور می‌کند تنها راه تعامل با جهان، عبور از مسیر غرب است. این جریان، در حالی بر وابستگی به غرب اصرار دارد که تجربه ملت ایران در بی‌اثر کردن تحریم‌ها و ناکام گذاشتن فشارهای سیاسی و حتی تهدیدات نظامی، نشان داده که تکیه صرف بر غرب نه‌تنها کمکی به کشور نمی‌کند، بلکه فرصت‌های بزرگ را نیز از ایران می‌گیرد.
البته باید اذعان داشت مقابله با تحریم‌ها آسان نبوده و هزینه‌های سنگینی بر مردم تحمیل کرده، اما دستاورد بزرگ ملت ایران این بوده که می‌توان با اتکا به توان داخلی و با استفاده از ظرفیت‌های شرکای غیرغربی، مسیر توسعه و مقاومت را پیش برد. به همین دلیل، توجیهات جریان غرب‌گرا بیش از هر زمان دیگری رنگ باخته است. خوشبختانه دولت آقای پزشکیان نیز، مانند دولت شهید رئیسی، این واقعیت را به‌خوبی درک کرده که در عرصه سیاست خارجی نباید روی یک مسیرمتمرکز شد.دولت امروز، در مدیریت روابط بین‌الملل، به‌جای انحصارگرایی، رویکردی متوازن و متکثر را در پیش گرفته است. این نگاه، منطقی‌تر و کارآمدتر است، چرا که ایران باید همزمان از ظرفیت قدرت‌های رقیب غرب، همچون روسیه، چین و کشورهای نوظهور بهره ببرد و به موازات آن، امکان مدیریت و مهار فشار غرب را نیز داشته باشد.
انتظار می‌رود دولت جدید در ادامه این روند، مدیران قوی و کارآمدی را برای هدایت این سیاست انتخاب کند تا اولویت‌های تازه سیاست خارجی با قدرت دنبال شود. در چنین صورتی، فرآیند خنثی‌سازی تحریم‌ها با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت.
بدیهی است اگر روابط متوازن با رقبای غرب به‌طور جدی و هوشمندانه پیگیری شود، غرب ناچار خواهد شد از موضع امتیازگیری خارج شده و نقش تعیین‌کننده ایران را درمنطقه وجهان بپذیرد. چنین رویکردی نه‌تنها فشارها را کاهش می‌دهد، بلکه دستاوردهای ماندگار و راهبردی برای توسعه اقتصادی وارتقای جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی به‌جا خواهد گذاشت.
