هر بحران با چالش‌هایی همراه است اما آنچه در «ماجرا» برجسته می‌شود، اراده، تدبیر و روحیه جمعی افرادی است که از میدان عمل تا سطح مدیریت، با یک باور مشترک ایستادند: «ما باید در صحنه حضور داشته باشیم.» و حالا تیم تولید این مستند به دنبال این هستند که این باور مشترک را در قالب یک مستند تلویزیونی تجلی بخشند.
مستندی در شبکه مستند
علی ترابی، کارگردان و تهیه‌کننده این مجموعه مستند می‌گوید: این مجموعه در ۱۲قسمت تولید می‌شودو اپیزود اول آن با اسم «صدایی درطوفان»به موضوع رشادت وایستادگی همکاران رادیوملی پرداخته است که با همدلی وحس مسئولیت شناسی خودشان‌نگذاشتندحتی لحظه‌ای سکوت ازشبکه‌های‌رادیویی شنیده‌شود.گویندگان ومجریان رادیوبه هنگام حمله رژیم‌صهیونیستی به ساختمان شیشه‌ای سازمان صداوسیماست که تا آخرین لحظه با تلاش وصف ناپذیر و رشادتی مثال‌زدنی در محل کار خود حاضر بودند و نگذاشتند صدای حقیقت خاموش شود، عوامل تولید مجموعه مستند با توجه به تلاش پرسنل پخش رادیو و تلویزیون رسانه‌ملی به هنگام تجاوز رژیم اشغالگر قدس به ساختمان شیشه‌ای واستودیوی‌های خبر و صدا و ایثار و فداکاری همکاران صداوسیما، بدنبال ساخت مجموعه مستند «ماجرا» رفتند وپس ازانجام پژوهش‌های لازم اقدام به خلق مستندی کردند که‌هم‌اکنون پخش آن از شبکه مستندتلویزیون آغازشده‌است ویقینا روایتی جذاب وناگفته‌هایی دیده‌نشده ازحمله رژیم‌صهیونیستی به ساختمان شیشه‌ای صداوسیما، به‌ویژه استودیوهای صداست که برای نخستین‌بار از قاب تلویزیون برای مخاطبان به نمایش گذاشته شده است.
ماجرا چگونه شکل گرفت؟
ترابی در این باره می‌گوید: ایده اولیه مجموعه مستند ماجرا با طرح این سؤال برای من شکل گرفت که آیا هر ماجرا فقط یک قهرمان دارد؟ وقتی به ایستادگی و رشادت خانم سحر امامی در لحظه حمله رژیم‌صهیونیستی به ساختمان شیشه‌ای نگاه می‌کردم و همچنین بازتاب‌های رسانه‌ای بعداز این اتفاق، می‌دید‌م که تمام عناصر پیرامون خانم امامی مانند افراد حاضر در اتاق فرمان و پشت دوربین گویی در حاشیه تعریف می‌شوند، در صورتی که خانم امامی با همراهی تعدادی دیگر از همکاران خود توانست خط را نگه دارد و لحظه‌ای خلل در پخش شبکه خبر اتفاق نیفتد. این یعنی یک کار سیستماتیک که از نقطه میدان تا مدیریت صحنه همگی به این باور رسیدند که «باید در صحنه حضور داشته باشند» و بالتبع این روحیه، در موقعیت‌های دیگر در افراد و گروه‌های دیگر نیز بروز و ظهور کرده است. به همین منظور در نخستین قسمت به سراغ رادیو و اهالی آن رفتیم، افرادی که با صدای امیدبخش خودشان، روایت‌های متنوع و جذابی را در دل دفاع‌مقدس ۱۲روزه رقم زدند اما به دلیل نداشتن ظرفیت‌های تصویری، کمتر در اذهان عمومی روایت‌های آنان شنیده شد. ایده اولیه این قسمت از همین‌جا شکل گرفت، به‌نوعی برای روایتگری، سیما به همراهی صدا آمد.
وجه دراماتیک رادیو در لحظه بحران
تهیه کننده و کارگردان این مجموعه مستند ادامه می‌دهد: در روزهای ابتدایی که به منظور پژوهش و برای گفت‌وگو با افراد مختلف به ساختمان رادیو می‌رفتم، ماجراهای جذاب بسیاری را شنیدم و در لابه‌لای پژوهش‌ها به دنبال اتفاقاتی بودم که وجه بصری قوی‌تری داشته باشند تا مخاطب احساس همذات‌پنداری بیشتری با ماجرا داشته باشند. در مسیر پژوهش با همکاران رادیویی شبکه آوا آشنا شدیم و با گفت‌وگوهای اولیه که با خانم حسینیان گوینده رادیو آوا، آقای بغدادی مدیر شبکه رادیو آوا و خانم گنجی تهیه‌کننده رادیو آوا داشتم، متوجه وجه دراماتیک این بخش از رادیو در آن لحظات شدم و مطمئنا ویدئویی که خانم حسینیان از خودشان در آن لحظات حساس ثبت کردند، کمک ویژه‌ای به روایتگری ما در این مجموعه مستند کرده است.
تصاویر بصری ناب
وی ادامه می‌دهد: بعداز اتمام پژوهش و روشن شدن ابعاد ماجرا برای تیم تولید، سناریوی این قسمت را با مدیر شبکه مستند سیما در میان گذاشتیم و از این مرحله فاز عملیاتی این مجموعه مستند آغاز شد. بالتبع یکی از خاص‌ترین عناصر بصری در هنگام بحران، تصاویر همان لحظه اتفاق است که با تلفن همراه یا توسط دوربین‌های مدار بسته ضبط می‌شود. با همکاری مدیر شبکه مستند و اخذ مجوزهای متعدد برای دسترسی به دوربین‌های مداربسته، بعداز حدود ۱۱ روز دسترسی به تصاویر امکان‌پذیر شد. به‌دنبال آن با دیدن تصاویر مداربسته، سختی این ۱۱ روز هم از بین رفت، اتفاقاتی که در دوربین مداربسته آن لحظه ضبط شده بودند، به مسیر روایی ما بعد جدیدی بخشیدند، از لحظات همدلی همکاران رادیو برای نگه داشتن خط رادیو تا ورود محسن برمهانی، معاون سیما و علی بخشی‌‌زاده، معاون صدا به استودیوهای رادیویی.
بازتاب جهاد در عرصه‌های مختلف
وی با تاکید براین‌که قسمت‌های آتی این مجموعه هم به منظور بازگویی ایستادگی و فداکاری این افراد در دل دفاع‌مقدس ۱۲روزه به روایت گروه‌های امدادی، درمانی، عمرانی و...، می‌پردازد، اضافه می‌کند: به‌طور مثال در قسمت دوم با عنوان «وقتی چراغ‌ها خاموش نشدند»، نگاهی پژوهشی و تحلیلی به مساله امنیت غذایی در شرایط بحران انداختیم؛ موضوعی حیاتی که به‌طور مستقیم به سلامت جامعه، ثبات اجتماعی و حتی امنیت ملی گره خورده است؛ در این قسمت روایت ایستادگی جهادگران حوزه امنیت غذایی در دل ایام دفاع‌مقدس ۱۲روزه به تصویر کشیده شدند و در واقع نشان می‌دهیم که چگونه تلاش‌های مداوم آنان مانع از خاموشی چراغ‌های سفره مردم شد.وی با بیان این‌که طراحی مجموعه مستند ماجرا، پیشنهاد تیم تهیه به شبکه مستند سیما بود، گفت: در این مجموعه تلاش کردیم که در هر قسمت با چهار شخصیت مواجه بشویم، افرادی که از سطح عملیاتی تا سطح مدیریتی دسته‌بندی می‌شوند تا ابعاد مختلفی را در نظر داشته باشیم و به تعریف مناسبی از یک الگوی موفق در دل بحران دست پیدا کنیم.
همکاری نهادها و سازمان‌ها
ترابی با اشاره به این‌که ما از همان روزهای نخست بعد از آتش‌بس، مکاتبات‌مان رابرای اخذ مجوز با سازمان‌ها و گروه‌های مختلف شروع کردیم، می‌افزاید: با وزارت جهادکشاورزی، سازمان انتقال خون، هلال‌احمر، آتش‌نشانی، بهزیستی، اورژانس و... مکاتبه کردیم و فرآیند تولید این مجموعه مستند با وجود محدویت‌های گسترده‌ای که بر بخش‌های مختلف اجرایی حاکم بود، با همکاری مؤثر خود این مجموعه‌ها و با پیگیری‌های مستمر تیم تولید ما تا این لحظه، به این منجر شده است که بتوانیم از چند مرجع، مجوز ساخت این مجموعه را بگیریم ولی هنوز مراجعی هستند که فضا را برای ساخت مجموعه ماجرا مهیا نکرده‌اند و این کوتاهی در همکاری با گروه‌های مستند‌ساز باعث از بین رفتن فرصت پرداختن به بخشی از روزهای مهم تاریخ معاصر کشور می‌شود.
«ماجرا» با ۱۲ موضوع جداگانه
مجموعه مستند «ماجرا» در ۱۲ قسمت با ۱۲موضوع جداگانه همچنان درحال تولید است و جمعه هرهفته ساعت ۳۰: ۲۲ از شبکه مستند سیما پخش‌می‌شود.ترابی با بیان این‌که هرقسمت ازمجموعه مستند ماجرا درهرقسمت، باعنوانی مستقل و ماجرایی منحصر‌به‌فرد روی آنتن می‌رود، می‌گوید: با این حال محوریت اصلی همه این قسمت‌ها، ارائه یک روایت تصویری از ایستادگی در دل بحران است، این عناوین براساس یک عنصر بصری موجود در دل سوژه اصلی انتخاب می‌شود و ما الگوی فرمی و روایی آن قسمت را براساس آن عنوان طراحی می‌کنیم، از فرم تصویر‌‌برداری تا ریتم تدوین و پوستر و....
کارگردان و تهیه‌کننده مجموعه مستند می‌افزاید: در ذیل نام «ماجرا» ما یک جمله را استفاده می‌کنیم: «برشی کوتاه از یک واقعیت»؛ و توضیح می‌دهد: این جمله در دل پژوهش‌ها برای ما ظهور کرد و مشخص شد که گستره روایات ایستادگی و رشادت‌های افراد در دل بحران، بسیار متنوع و متعدد است و این مجموعه هم تلاشی مستمر برای به‌تصویر‌کشیدن بخشی از این گذر تاریخی است، بخشی که در آن افراد از دل بحران‌های بزرگ، داستان‌هایی ماندگار و الهام‌بخش را رقم زدند.
