مجموعه دستچین حاصل همراهی خانه تولیدات جوان مرکز سیمرغ است که این‌بار به سیدمصطفی آزاد شجاعت تولید یک اثر را داده. او که بیشتر در فضای مجازی شناخته شده است، پیش از این شانس خود را با یک اثر کوتاه آزموده بود. آزاد در قامت تهیه‌کننده و کارگردان، روایت دستچین را پیش برده و درکناردیگربازیگرانی همچون لاله صبوری،سیدمصطفی آزاد،کوروش شاهی،جلال شهبازنژاد و مهتاب کیان، سبزوار را به تماشای میلیون‌ها بیننده کشانده است. آزاد در گفت‌وگویی که با روزنامه جام‌جم داشته، از این حرف زده که چطور گستره یک کار در آنتن رسانه‌ملی برایش متفاوت از دیگر کارها بوده و تلاش کرده لهجه سبزواری را بدون دستکاری، به مخاطب ارائه کند.
بازخوردهای مثبت از یک اثر استانی
سیدمصطفی آزاد، تهیه‌کننده و کارگردان مجموعه دستچین درباره ایده اولیه این مجموعه به جام‌جم می‌گوید: من قبلا یک اثر کوتاه ساخته بودم که درباره مشکلات روزهای اول ازدواج بود. ایده اولیه‌اش از آنجا شکل گرفت و در ذهنم بود. با توجه به این‌که خودم این موضوع را تجربه کرده‌ام، از مشکلات عروسی و به‌طور کلی عروسی‌هایی که دیده‌ام الهام گرفتم. به همین علت تصمیم گرفتم این قصه را گسترش دهم و تبدیل به مجموعه دستچین کنم. بعد از پخش، بازخوردهای برنامه در شهر خودمان بسیار فوق‌العاده و عمدتا مثبت و دلگرم‌کننده بود. با توجه به این‌که سال‌ها در فضای مجازی فعالیت دارم، مخاطبانی که من را می‌شناختند با لهجه‌ام آشنا بودند اما در کل می‌توان گفت بازخوردهای بسیار خوبی دریافت کرده‌ام. نه فقط از سوی مردم شهر خودم بلکه پیام‌ها و دایرکت‌های صفحه شخصی‌ام نیز بسیار مثبت بوده است.
اما نکته مهم، تفاوت نمایش یک اثر نمایشی روی آنتن رسانه‌ملی با آثار دیگری است که در جایی فرای آنتن منتشر می‌شود. آزاد در این خصوص، به گستره بالای مخاطبان رسانه‌ملی اشاره کرده ومی‌گوید: واقعیت این است که در فضای مجازی حتی با صفحه‌های میلیونی، محتوای ما نهایتا توسط یک تا دو میلیون نفر دیده می‌شود؛ مخصوصا برای آثار طولانی مثل سریال‌ها که الگوریتم شبکه‌های اجتماعی بیشتر دنبال آثار کوتاه و پرطرفدار است اما تلویزیون فرق می‌کند. برای مثال کسی که در یک روستا زندگی می‌کند شاید تنها سرگرمی‌اش همین تلویزیون باشد واین باعث شود افراد بیشتری بتوانند کار را ببینند. قطعا نقدهای متفاوت و منفی هم مطرح می‌شود.البته برخی ازاین نقدها درست وبجاهستند.چون هیچ کاری بدون عیب نیست و قطعا کاستی‌هایی دارد ولی باید به این نکته هم توجه کردکه این اولین اثر رسمی من بوده و بدون نقص بودن واقعا ممکن نیست.
یک تجربه خاص
این کارگردان و تهیه‌کننده درباره تجربه تولید این اثر بیان می‌کند: این تجربه برای من بسیار متفاوت بود. قبلا نهایتا تا ۱۰ روز ضبط داشتم اما قبل از شروع سریال با خیلی از دوستان کارگردان و تهیه‌کننده صحبت کردیم که می‌گفتند این کار خیلی فرق دارد. ضبط یک‌ماهه یا حتی ۴۰ روزه کاملا متفاوت ازضبط ۱۰روزه است. وقتی وارد پروژه شدم، واقعا این تفاوت را حس کردم. در ضبط‌های ۱۰، ۱۲روزه اگر مشکلی پیش بیاید، شاید کمتر فرصت بروز کامل آن وجود داشته باشد چون ضبط آن، سریع به پایان می‌رسد اما در ضبط۴۵روزه، مشکلات به مرور شکل می‌گیرند و چالش‌های جدیدی به‌وجود می‌آید. این تجربه برای من بسیار بزرگ و ارزشمند بود.
شیوه انتخاب بازیگران
ترکیب بازیگران دستچین و نحوه انتخاب آن هم نکات جالبی دارد که آزاد درباره آن می‌گوید: انتخاب اول من برای نقش، آقای هاشمی بود که از خیلی قبل، یعنی از زمانی که طرح سریال شکل گرفت، این موضوع را با او مطرح کردم. اگر او نبود، احتمالا کار به شکل دیگری پیش می‌رفت اما گزینه اصلی برای نقش اول قطعا آقای هاشمی بود. درباره انتخاب بازیگر دیگر (خانم لاله صبوری ) باید بگویم نمی‌دانستم ایشان اصالتا اهل کجا هستند. وقتی روز فیلمبرداری و دورخوانی رسید، تازه متوجه شدم که اصالتا سبزواری هستند. این موضوع باعث شد به شکل جالبی ترکیب سبزواری‌ها در کار شکل بگیرد.
رنگارنگی به شیوه لهجه‌ها
او درباره لهجه خاص سبزواری هم این‌طور می‌گوید: وقتی دو سبزواری با همدیگر صحبت می‌کنند، فهمیدن گفت‌وگوی آنها برای مخاطب عام بسیار سخت می‌شوداما زمانی که طرف مقابل به صورت کتابی یا با لهجه‌ای دیگر پاسخ می‌دهد، فهمیدن آن آسان‌تر می‌شود. با این‌حال در این کار لهجه سبزواری‌مان را اصلا رقیق نکردیم و با وجود این بازخوردهای مثبت بسیاری دریافت کردیم اما پرسش اینجاست که آیا تولید آثار این‌چنینی پرچالش است؟ آزاد می‌گوید: به نظرم آثار این‌چنینی چالش ویژه‌ای ندارند. داشتن لهجه‌هایی مثل کرمانی، مشهدی، سبزواری و حتی کاشمری در سریال و ترکیب لهجه‌ها وقتی کنار هم قرار می‌گیرند بسیار زیبا می‌شود.
این بازیگر درباره حمایت‌های صورت گرفته از سوی مرکز تولیدات جوان سیمرغ هم می‌گوید: زمانی که طرح سریال مطرح شد، گفتند هشت قسمت خیلی کم است و بهتر است حداقل ۱۳، ۲۰ یا ۲۶ قسمت ساخته شود اما من با مدیر تولید، مدیر گروه و مدیر خانه تولیدات جوان مرکز سیمرغ صحبت کردم و واقعیت این است که خودم از این موضوع ترس داشتم. تا حالا کارهایی که ساخته‌ام فضای متفاوتی داشتند و اگر بخواهم وارد ساخت یک کار ۲۶ قسمتی شوم، در تجربه اولم شاید نتوانم پروژه را کامل جمع کنم. بنابراین ترجیح دادم یک اثر هشت قسمتی کوتاه بسازم تا فضای کار دستم بیاید و تجربه کسب کنم. اگر تعداد قسمت‌ها بیشتر بود، قطعا کیفیت کار پایین می‌آمد. خوشحالم که این تصمیم را گرفتم و در آینده شاید به سمت آثار بلندتر بروم. مرکز سیمرغ در این مسیر حمایت‌های زیادی کرد. هربار که به این موضوع فکر می‌کنم، از بزرگواری‌شان شگفت‌زده می‌شوم. خیلی با چشم‌پوشی و همراهی کنار من بودند. حتی وقتی نظرشان متفاوت بود یا مخالف بودند، باز هم حمایت کردند تا کار شکل بگیرد و واقعا حامی من بودند. این تجربه برای من بسیار خوب و ارزشمند بود و چون قصه ظرفیت بسط دادن دارد، در فکر ادامه دادن آن هستم.
لزوم توجه به استعدادهای استان‌ها
وقتی صحبت از آثار تولید شده در استان‌ها می‌شود، برخی این نکته را مطرح می‌کنند که این آثار کیفیت کمتری در قیاس با آثار سراسری دارند. آزاد درباره این مسأله عنوان می‌کند: به نظر من اشتباه است که بگوییم فقط کارهای پایتخت‌محور کیفیت دارند. واقعا استعدادهای بسیار قوی در شهرستان‌ها وجود دارد که اگر فرصت و ظرفیت مناسب به آنها داده شود، می‌توانند بسیار موفق باشند. برای مثال خود من در شهرستان سبزوار فعالیت می‌کنم و نمی‌خواهم فقط درباره کسانی که مطرح شده‌اند صحبت کنم. مثلا چند نفر در اینستاگرام هستند که در سطح کشوری شناخته شده‌اند و از فضای شهرستانی بهره برده و دیده شده‌اند. پس به هیچ‌وجه موافق این نیستم که فقط تهران، منبع استعدادیابی است. به نظرم در شهرستان‌ها هم می‌توان آثاری ساخت که استانداردهای لازم را داشته باشد.
