میخ اسنپ‌بک بر تابوت حقوق بین‌الملل!

عصر روز جمعه ۲۸ شهریورماه ۱۴۰۴، در اتفاقی قابل پیش‌بینی، پیش‌نویس قطعنامه تمدید تعلیق تحریم‌های ضدایرانی که در پی اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه تهیه شده بود، در نشست شورای امنیت سازمان ملل رای نیاورد تا ماشه چکانده شده، در بامداد روز هفتم مهرماه با ابطال قطعنامه ۲۲۳۱، حکم به بازگشت شش قطعنامه تعلیق شده در برجام دهد.
کد خبر: ۱۵۱۹۰۸۹
نویسنده محمد قادری / کارشناس مسائل بین‌الملل
 
عدم تصویب پیش‌نویس قطعنامه تداوم تعلیق تحریم‌های ایران گرچه دلایل متعددی دارد اما با توجه به این‌که حتی رئیس دوره‌ای شورای امنیت یعنی کره جنوبی که خود تنظیم‌کننده و ارائه‌کننده پیش‌نویس قطعنامه‌ی تداوم تعلیق تحریم‌ها بود، زیر فشار آمریکایی‌ها وصهیونیست‌ها به آن رای ممتنع داد، بی‌راه نیست اگر بگوییم که فشار آمریکایی‌ها (بخوانید صهیونیست‌ها) مهم‌ترین دلیل عدم تصویب این پیش‌نویس بود. 
از سویی‌ بی‌عملی و بی‌اراد‌گی اروپایی‌ها در برابر خواست آمریکا نشان داد که پروژه فعال‌سازی اسنپ‌بک اساسا یک بازی طراحی‌شده از سوی کاخ سفید بوده و سه کشور اروپایی به نیابت از آنها این ماموریت را انجام داده‌اند.  از آن‌سو اما‌ چین و روسیه در این مدت دست‌کم در سه نوبت به‌صراحت با اقدام کشورهای اروپایی مخالفت کرده و آن راغیر‌قانونی و غیر‌حقوقی دانسته و از پذیرش آن سر باز زدند. باراول حدود سه هفته پیش که سه کشوراروپایی فعال‌سازی ماشه را کلید زدند، بار دوم در بیانیه‌ سه‌جانبه وزرای خارجه ایران، چین و روسیه همزمان با نشست سران شانگهای و بار سوم هم جمعه‌شب گذشته پس از عدم تصویب پیش‌نویس قطعنامه توسط آمریکا، انگلیس و فرانسه در صحن شورای امنیت سازمان ملل. 
این اتفاق، علاوه بر نابودی بقایای پوسیده برجام، میخ دیگری بر تابوت حقوق بین‌الملل زد و علاوه بر اثبات بی‌اثر بودن سازوکارهای حقوقی بین‌المللی در احقاق حق ملت‌ها، بی‌اعتماد بودن غربی‌ها را نیز اثبات و در ذهن افکار عمومی جهانیان تثبیت کرد. با این حال‌ گرچه رفتار ایران نشان داد که با وجود تمام فشارها و دشمنی‌ها، همچنان گفت‌وگو و دیپلماسی را برتر از هر وضعیت دیگری می‌داند ولی هیچ‌گاه حاضر نیست منافع و امنیت ملی خود را به حراج بگذارد و قرار نیست مجددا تجربه تلخ برجام را تکرار کند. لذا با وجود این‌که احتمال بازگشت تحریم‌ها بسیار بالاست اما دست ایران بسته نیست و توان عبور از این شرایط را دارد. 
دیگر این‌که طبعا رای مثبت پاکستان و الجزایر به این قطعنامه در کنار روسیه و چین به‌دلیل مناسبات آنها با ایران قابل پیش‌بینی بود و نشان داد که ایران در عرصه بین‌المللی آن‌‌گونه که غربی‌ها اصرار به القای آن دارند، منزوی نیست، ضمن این‌که وزن و جایگاه کشورهایی که در کنار آمریکا، انگلیس و فرانسه به این قطعنامه رای منفی دادند، به شکلی کاملا واضح نشان می‌دهد که دوران یک‌جانبه‌گرایی آمریکایی‌ها در عرصه روابط بین‌الملل منقضی شده است. 
به بیان دقیق‌تر گرچه غربی‌ها می‌کوشند با اجماع‌سازی علیه ایران، کشورمان را در شرایطی خاص قرار دهند اما اتخاذ راهبرد «مقاومت فعال» از سوی تهران در مواجهه با دشمنی غربی‌ها، به شکلی کاملا هوشمندانه در حال بر هم زدن طراحی خصمانه آنهاست، چنانچه روند اوج‌گیری مناسبات ایران با همسایگانش از یک‌سو و همچنین حضور فعال ایران در ائتلاف‌های ضدغربی مانند بریکس و شانگهای از سوی دیگر، نه‌تنها به عنصری بازدارنده تبدیل شده بلکه می‌تواند در آینده به نقطه‌ای قابل اتکا برای دفع شرارت‌های محور غربی-صهیونیستی بدل شود. 
بر این اساس به‌نظر می‌رسد که اتفاق رقم‌خورده در نشست جمعه‌شب شورای امنیت سازمان ملل نشان داد که چنانچه مدت‌هاست زنگ خطر فروپاشی نظم موجود حاکم بر نظام بین‌الملل به صدا درآمده، موازنه قدرت در نظم موجود جهانی عملا تغییر کرده و قدرت‌های غربی دیگر توان تداوم الگوی یک‌جانبه‌گرایی آمریکایی را ندارند. 
به عبارت بهتر‌ این اتفاق را به‌ویژه با اعلام موضع صریح چین و روسیه در عدم التزام به بازگشت تحریم‌های ضدایرانی، باید نشانه‌ای بارز از ایفای نقش مؤثر ائتلاف‌های جدید بین‌المللی از سوی ارکان نظم جدید در حال شکل‌گیری در عرصه جهانی دانست، موضوعی که در عمل برساخت‌های تحمیلی نظم موجود را به چالش کشیده و نویدبخش تغییر هندسه قدرت در جهان آینده است.
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰