این مجموعه پنجقسمتی، نه صرفا گزارشی از موفقیتهای علمی و اختراعات نوجوانان ایرانی، بلکه سندی زنده از بقای امید در دشوارترین شرایط است، مشروط بر آنکه کسی آن را روایت کند.
ویژگی برجسته زنگ امید در این است که قهرمانانش نوجوانانی معمولی از دل مردم، کوچهها و کلاسهای شلوغ مدارس دولتی هستند. آنها برخلاف چهرههای ویترینی برنامههای رسمی، خستگی، شکست و ناامیدی را تجربه میکنند، اما دوباره برمیخیزند، تلاش میکنند و میسازند.
در جهانی که الگوهای رسانهای یا دستنیافتنیاند یا مصنوعی، زنگ امید بر زمین واقعیت قدم میزند. شخصیتهایش واقعیهستند و همین واقعگرایی آن را اثرگذار میکند. نوجوانی که این مستند را میبیند، میتواند خود را در آن تصاویر بیابد؛ نهفقط تحسین کند و بگذرد.
جامعه ایرانی در سالهای اخیر کمتر توانسته تصویری دقیق، انسانی و چندوجهی از نوجوانان خود ارائه دهد. نوجوان یا در حاشیه مانده یا در قالبهایی نخنما گم شده است. در این بستر، زنگ امید صدایی است برای نسلی که با وجود فشارهای درسی، اضطرابهای اقتصادی و هجوم تصاویر ناامیدکننده، همچنان چراغ امیدی در دل دارد. این مستند، دوربینش را به دل خانهها، مدارس و آزمایشگاههایی میبرد که در ظاهر چیز خاصی ندارند اما در باطن پر از انگیزه هستند.
آنچه در این مستند اهمیت دارد، تمرکز آن بر نوجوانانی از استانها و شهرستانهاست. دیگر قرار نیست همه موفقیتها از دل مدارس خاص مرکز تهران روایت شوند. اینبار روستاها و مناطق کمتر دیدهشده، بستر داستان هستند. این جابهجایی جغرافیا، نهتنها یک انتخاب بصری نیست؛ بلکه یک تصمیم اجتماعی است. در جامعهای که عدالت آموزشی و رسانهای همچنان چالشی جدی دارد موفقیت نوجوانانی استانهای مختلف نهفقط احترامی به تنوع فرهنگی کشور بهشمار میرود، بلکه تأکیدی بر این است که استعداد، مرز جغرافیایی نمیشناسد و در صورت دیدهشدن و برخورداری از فرصت، میدرخشد.
زنگ امید موفقیت را نه در قالب خشک مدال و رتبه، بلکه بهعنوان مسیری پر از اشک، عرق، تردید و صبر روایت کرده است. به این ترتیب، «اختراع» نهفقط محصولی علمی بلکه بخشی از زیست انسانی و داستان زندگی نوجوانی میشود که به جای تسلیم، مبارزه را برگزیده است.
این نوع روایت، در عین الهامبخش بودن، ضداسترس است. یعنی بیننده نوجوان، به جای آنکه تحت فشار مقایسه قرار گیرد، احساس میکند میتواند قدمی بردارد؛ نه الزاما برای رسیدن به سکوی قهرمانی، بلکه برای پیدا کردن راه خودش.
در نهایت، زنگ امید تلاشی است برای خلق امیدی واقعی، نه شعاری که از دل سختیها میجوشد. این مستند میداند که نوجوان امروز باهوشتر از آن است که با نصیحتهای کلیشهای تحت تأثیر قرار گیرد. پس روایتهایی زنده و واقعی ارائه میدهد، پر از نور و سایه که بیسروصدا اما عمیق اثر میگذارند.
در جهانی که نوجوان با ناامیدی مزمن دست و پنجه نرم میکند، شنیدن صدای نوجوانانی که هنوز امید دارند ــ نه امید سادهلوحانه، بلکه امیدی ریشهدار و آگاه ــ نهتنها دلگرمکننده، بلکه حیاتی است.