یادداشت خبرنگار- علی اکبر رهدار
گردشگری و توریسم دریایی مکران ؛ فرصت و محدودیت‌ها
منطقه مکران در استان سیستان‌وبلوچستان، می‌تواند نقش مؤثری در توسعه اقتصادی، گردشگری و بندری کشور ایفا کند و به‌عنوان یک قطب اقتصادی و ترانزیتی کلان، فرصت‌های ارزشمندی را برای استان و حتی کل کشور فراهم‌آورد.
به گزارش خبرنگار جام جم آنلاین سیستان و بلوچستان -
شگفتی هایی که در سواحل چابهار در انتظار شما هستند! اغلب افراد وقتی صحبت از سفر به جنوب ایران می‌شود، ابتدا ذهنشان به سمت جزیره کیش و قشم می‌رود، فارغ از اینکه سرتاسر شهرهای جنوبی پر از زیبایی‌های بکر و منحصر به فرد است. دشت‌های کویری، نخل‌های استوار و مردمانی خونگرم و مهمان‌نواز و سواحل زیبای چابهار، همگی نشان از جاذبه‌های طبیعی این شهر محسوب می‌شوند. چابهار با سواحل خیره کننده‌اش که ترکیبی از صخره و کویر و دریا را با هم دارد؛ مانند یک بوم نقاشی زیبا در جنوب ایران خودنمایی می‌کند.
منطقه مکران در استان سیستان‌وبلوچستان، با بهره‌مندی از موقعیت استراتژیک جغرافیایی، جاذبه‌های طبیعی منحصربه‌فرد و ظرفیت‌های تجاری و ترانزیتی، یکی از مهم‌ترین مناطق توسعه‌پذیر ایران محسوب می‌شود. این منطقه می‌تواند نقش مؤثری در توسعه اقتصادی، گردشگری و بندری کشور ایفا کند و به‌عنوان یک قطب اقتصادی و ترانزیتی کلان، فرصت‌های ارزشمندی را برای استان و حتی کل کشور فراهم‌آورد.
با اینکه بیشتر شهروندان، مکران را با ظرفیت‌های اقتصادی و بندری‌اش می‌شناسند اما این منطقه توانمندی‌های زیادی در زمینه گردشگری دارد و می‌توان آن را گنجینه ناشناخته‌ها نامید. مکران با طبیعت بکر، سواحل دست‌نخورده و جاذبه‌های تاریخی، یکی از مقاصد بالقوه گردشگری ایران به‌شمار می‌آید. این منطقه با بیش از ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی در امتداد دریای عمان، دارای جاذبه‌هایی مانند شن‌های طلایی، آب‌های زلال و منظره‌های کم‌نظیر است. کوه‌های مینیاتوری چابهار، تنها کوه‌های مینیاتوری جهان هستند که به‌دلیل فرسایش، مناظری شبیه به شهرهای تاریخی ایجاد کرده‌اند. در کنار آنها تالاب‌های بین‌المللی مانند تالاب لیپار تنها تالاب صورتی‌رنگ ایران و تالاب جازموریان می‌توانند در طول سال میلیون‌ها گردشگر را به سوی خودجذب کنند. جزایر شیطان وجزیره مُسِندَم هم برای طبیعت‌گردی وغواصی ایده‌آل هستند و طرفداران خاص خودشان را دارند.
برخی از افراد تصور می‌کنند که دریا و جنگل به هم وابسته هستند. اما دریا و کویر ارتباطی باهم ندارند. اگر این افراد سواحل چابهار یا مکران را ببینند، می‌فهمند که تصورشان کاملا اشتباه بوده است! در مکران شن و ماسه کویر، در نهایت به ماسه‌های ساحلی و دریا پیوند می‌خورند. چنین پیوندی تنها در ساحل مکران دیده می‌شود.
تصور کنید امواج سواحل و آب دریا در کنار صدای آرامش بخش و انرژی مثبتی که دارند، نورانی هم باشند! در شب‌های ساحل شب تاب چابهار، دو آسمان وجود دارد! یکی از آنها آسمان اصلی است و دیگری دریاست که به اندازه آسمان اصلی می‌درخشد.
ساحل شب تاب چابهارتا زمانی که در شب‌های پاییزی و زمستانی به چابهار نرفته باشید، نمی‌توانید زیبایی بی‌اندازه ساحل شب تاب چابهار را درک کنید! این ساحل نیز مانند پدیده شقف قطبی بسیار نایاب است و در مناطق محدودی از جهان دیده می‌شود.
علت اصلی ایجاد نور آبی در سواحل چابهار، فیتوپلانکتون‌ها هستند. آنها به همراه موج‌ها به ساحل می‌رسند و آن را نورانی می‌کنند. البته این نور دوام زیادی ندارد. چرا که فیتوپلانکتون‌ها خارج از آب زنده نمی‌مانند. قدم زدن در ساحل شب تاب چابهار، رویایی‌ترین تجربه پیاده روی را برای شما به ارمغان می‌آورد. چرا که با هر گامی که بر می‌دارید، می‌توانید نورهای آبی دوست داشتنی را در ردپای خود ببینید.
اصولا ما انتظار داریم که از چشمه‌ها آب جاری باشد، اما از چشمه‌های گل فشان چابهار به جای آب گل جاری می‌شود. وجود گل فشان‌ها روی کره زمین به ایران محدود نمی‌شود اما بزرگترین کوه گل فشان دنیا که ارتفاع آن به ۵۰۰ متر می‌رسد در چابهار خانه کرده است که از مکان های دیدنی چابهار هم محسوب می‌شود.
به این پدیده کوه گل فشان گفته می‌شود چون بعد از جاری شدن گل سرد از دل چشمه‌ها، این گل‌ها روی هم انباشته و مخروطی می‌شوند و شکل کوه به خود می‌گیرند. در فواصل زمانی مختلف گل سرد از چشمه‌ها با صدایی مثل ترکیدن حباب بیرون می‌زند. در فصل‌های مختلف ممکن است بعضی گل‌فشان‌ها خاموش و بعضی دیگر فعال شوند.
گل‌های سرد این چشمه‌ها که از جاهای دیدنی چابهار است، خاصیت درمانی دارند و محلی‌ها با این گل‌ها حمام گل می‌گیرند. برای دیدن اصلی‌ترین گل فشان‌های چابهار به بندر تنگ در کنارک بروید.
سواحل مکران دارای سواحل بکر، میراث فرهنگی بومی و زیست‌بوم‌های ارزشمند‌اند که می‌توانند گردشگری تجربه‌محور، دریایی و فرهنگی (eco / community-based) را رشد دهند. اتصال گردشگری با توسعه بنادر به‌ویژه با رفت‌و‌آمد مسافری و توسعه کروزهای منطقه‌ای می‌تواند درآمد محلی را سریع‌تر توزیع کند.
اما توسعه بندری صنعتی بدون برنامه تهیه و مدیریت زیست‌محیطی می‌تواند گردشگری طبیعت‌محور را نابود کند. لذا توسعه بندری و توسعه توریسم باید با تفکیک کاربری، حفاظت از زیستگاه‌های ساحلی (مانند سواحل گلی و مرجان‌ها) و ظرفیت‌سازی جوامع محلی همراه شود. مطالعات محلی نشان می‌دهد آلودگی رسوبات و فلزات سنگین در برخی تالاب‌ها و عرصه‌های ساحلی قابل‌توجه است.
