آنتن به وقت تحول
از آغاز دوره پنج‌ساله سکانداری دکتر پیمان جبلی برسازمان صداوسیما ازهفتم مهر سال۱۴۰۰تاکنون، رویکرد ویژه تحولی آغاز شده و با گفتمان تحول ادامه یافته است و برنامه‌ریزی‌ها نشان می‌دهد که تا پایان مسیر نیز با پیگیری وهمگام با راهبردهای سند تحول پیش می‌رود. گرچه تحول‌خواهی به زمان نیاز دارد و نمی‌توان بدون صرف هزینه مادی و معنوی انتظار تحقق آن را داشت؛ با این حال مسیری که دکتر جبلی برای تحول پیش گرفته در سه حوزه محتوایی، رویکردی و سازوکاری طراحی شده و با برنامه‌ریزی دقیق و حمایت‌های رهبرمعظم انقلاب درمسیر تحقق این اهداف گام برداشته می‌شود.
تحول به‌مثابه فرآیندی آمیخته با ذات رسانه که موظف است بامقتضیات روز، ویژگی‌های مخاطب وپیشرفت جریان رسانه همگام باشد، اکنون در همه ارکان سازمان صداوسیما مسیری روبه‌جلو را می‌پیماید تا در جنبه‌های مختلف برون‌داد آنتن قابل مشاهده باشد. به این منظور، رئیس رسانهملی در پی عمل به مأموریت‌های معین‌شده در حکم انتصابش، تلاش کرده رویکردهای تحولی را عینیت بخشد. در گزارش پیش رو مهم‌ترین سیاست‌ها،مأموریت‌ها واقدامات انجام‌شده دردوره تحول بازخوانی می‌شود.
رهبرمعظم انقلاب درحکم انتصاب دکترجبلی،رسانهملی را«دانشگاهی»برای ارتقای سطح‌آگاهی ومعرفت‌عمومی، «آوردگاهی» برای مقابله با امواج خصمانه تحریف و تفتین، «آسایشگاهی» برای بهره‌مندی چشم و دل همگان از جلوه‌های زیبایی و هنر و «قرارگاهی» برای پراکندن امید و نشاط در فضای عمومی کشور توصیف کرده‌اند؛ بنابراین جامه عمل پوشیدن به تمام مأموریت‌های مورد نظر، مسئولیتی مضاعف و پراهمیت در این دوره مدیریتی برای صداوسیما محسوب می‌شود و طبیعتا به ثمر نشستن این مطالبات، زیر سایه شدت یافتن حملات رسانه‌های معاند و جریان‌های معارض، بحران‌های منطقه‌ای، رخدادهای غیرمنتظره در سطح ملی و بین‌المللی نظیر جنگ، تحریم‌ها و تهدیدات امنیتی، به هم‌گرایی و برنامه‌ریزی منسجمی نیاز دارد.با در نظر داشتن حکم انتصاب هشتمین رئیس صداوسیما باید گفت که مأموریت و رسالت رسانهملی با توجه به سه رکن اصلی هویت‌محوری، عدالت‌گستری و شتاب‌دهی به پیشرفت قابل تعریف و توصیف است. همچنین راهبردهای کلان ۹گانه‌ای نیز برای عمل به رسالت تحولی در سند تحول رسانهملی ذکر شده که راهبرد کلان نهم به بازپیرایی سازمانی در خدمت تحقق راهبردهای فوق اشاره کرده است.معنای نخستین مأموریت جبلی در صداوسیما توجه به نقش «دانشگاهی» این سازمان است که ارتقای سطح آگاهی و معرفت عمومی را به دنبال دارد. نقش «دانشگاهی» رسانهملی یعنی رهبری انتظار دارند که این سازمان فراتر از انتقال اخبار و برنامه‌های معمول، به یک نهاد آموزشی غیررسمی برای جامعه بدل شود. رسانهملی باید در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی مهارت‌های زندگی، محتوای آموزشی جذاب و قابل فهم تولید کند. همچنین به جای گزارش سطحی وقایع، رسانهملی باید به تحلیل ریشه‌ها و پیامدهای رویدادها بپردازد تا مردم درک عمیق‌تری از آنچه در کشور و جهان می‌گذرد، پیدا کنند و وجود این تولیدات در آنتن به معنای پرورش تفکر تحلیلی در مخاطب است.
از دیگر آثار مأموریت «دانشگاهی» بودن صداوسیما گسترش فرهنگ پژوهش ونوآوری وارتقای سواد رسانه‌ای مخاطبان است. در این مسیرصداوسیمای دوران تحول،برنامه‌های متعددی رادرقالب‌های گوناگون روی آنتن برده است. ازسریال‌ها تا میزگردهای سیاسی و اقتصادی گرفته تا برنامه‌های ترکیبی خلاقانه که هرکدام در زیرمتن، نقش دانشگاهی صداوسیما را در نظر دارند.
آوردگاهی در نبرد تمدن‌ها
درگام‌ومأموریت دوم،رهبری از‌نقش«آوردگاهی»برای مقابله باامواج خصمانه تحریف‌وتفتین سخن گفته‌اند.این‌بخش از مأموریت، رسانهملی را در خط مقدم یک نبرد فکری ورسانه‌ای قرارمی‌دهد.نتیجه حرکت درمسیر آوردگاهی،تقویت انسجام ملی و افزایش سوادرسانه‌ای درمواجهه با جنگ روانی خواهدبودونمود تلاش صداوسیما برای محقق ساختن این مأموریت را می‌توان در نسبت صداوسیما و جنگ تحمیلی ۱۲روزه و تخصیص آنتن به همه جناح‌هاواندیشه‌ها درجهت تحکیم انسجام درکشور مشاهده کرد.
چشم و دلمان به هنر روشن می‌شود
نقش «آسایشگاهی» صداوسیما سومین مأموریت است. «آسایشگاه» محلی برای آرامش و استراحت است. این مأموریت بر بُعد هنری و روحی رسانهملی تأکید دارد و می‌خواهد رسانه نه فقط به عقل، بلکه به قلب و روح مخاطبان نیز بپردازد. تولید محتوای فاخر و حمایت از تولیدات نمایشی باکیفیت در مراکز استان‌ها و روایت زندگی بزرگان و مشاهیر کشور، نشان دادن زیبایی‌ها و غنای فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی و معرفی هنرمندان و آثار برجسته و پرهیز از محتوای خشن، یأس‌آور و مبتذل از ضرورت‌های دستیابی به نقش آسایشگاهی رسانهملی است.
تابش امید در قرارگاه رسانهملی
نقش «قرارگاهی» به‌عنوان مأموریت چهارم نیز رسانهملی را به مرکزی برای مدیریت و گسترش امید و نشاط در جامعه تبدیل می‌کند. مأموریت قرارگاهی صداوسیما می‌تواند موجب بازتاب توفیقات و دستاوردها، معرفی الگوهای امیدبخش، ترویج روحیه کار و تلاش و مسئولیت‌پذیری، ایجاد فضایی از اعتماد و همبستگی و پرهیز از بزرگنمایی مشکلات و ایجاد یأس شود و به‌عنوان دال مرکزی با عملیات‌های رسانه‌ای ویژه، در نقش قرارگاه، افکار عمومی را در موقعیت‌های گوناگون ساماندهی کند.
۱۲ گام تا تحول
صداوسیما در دوره تحول، اولویت را به سرفصل‌های تحولی در حوزه محتوا اختصاص داد و برای این‌که به تحول در محتوا برسد، به تحول رویکردی و تحول در سازوکارها نیاز داشت؛ بنابراین به‌منظور تحول‌آفرینی، سند تحول در محتوا با ۱۲ محور اصلی طراحی شده است.در گام‌های بعدی کارگروه‌هایی نیز در ستاد تحول شکل گرفت. هرکدام از کارگروه‌ها در همکاری و هماهنگی با مدیران شبکه‌ها و برنامه‌سازان به طراحی آنتنی می‌پردازند که رسانهملی و به تبع آن مخاطبش را با پاسخگویی همسو با مأموریت‌ها و نیازهایشان جهت‌دهی می‌کند. این کارگروه‌ها دخالت مستقیمی در تولید برنامه‌ها ندارند بلکه نتیجه نهایی عملکرد کارگروه‌ها، نزدیکی و همسویی بیشتر رسانهملی به ذائقه ملت و عمل به مسئولیت اجتماعی صداوسیماست.
«ایران جان» برای همه ایرانیان
رسانهملی در این دوره با نگاهی مبتنی بر طراحی زیرساخت‌ها و با تکیه بر شعار هویت و عدالت، سعی کرده ظرفیت‌های واقعی در گوشه و کنار کشور را به نمایش بگذارد و زمینه بهره‌مندی از آنها را فراهم کند. رویداد ملی «ایران جان» تجلی این اراده جدی و یکی از دستاوردهای برآمده از سند تحول است. ایرانِ ما، ایران همه مردم کشور است و این نکته از سال ۱۴۰۰ یعنی آغاز دوره تحول با برجسته‌سازی هویت بومی و مردم‌محوری تولیدات در قالب‌های گوناگون مورد تأکید قرار گرفته تا این‌که تجلی و بروز پرفروغ آن در رویداد ملی ایران جان نمود یابد. هدف این رویدادهای استانی جلب رضایت مردم و اصلاح ذهنیت آنها نسبت به همه استان‌ها و حل مسائل آنهاست.
شبکه‌های استانی HD شدند
تا پیش از سال۱۴۰۰، کمتر از۱۰شبکه استانی HD شده بود اما در این دوره مدیریتی تعداد شبکه‌های HD به‌صورت محسوسی ارتقا یافته‌اند. علاوه بر HDسازی شبکه‌های استانی، راه‌اندازی ایستگاه تلویزیونی در روستاهای کم‌برخوردار، استودیوهای جدیدHD و فرستنده‌های FM نیز ازجمله دستاوردهای این دوره است. این پیشرفت‌ها در حالی حاصل شده که در سال‌های اخیر منطقه و کشور ما با مشکلات اقتصادی و زیرساختی متعددی مواجه بوده است و صداوسیما در جدال تمدنی و رسانه‌ای و تحت فشار جنگ نرم رسانه‌های معاند قرار دارد. با این حال در چهار سال مدیریت جدید صداوسیما موجب طراحی ۲۰۰ کانال تلویزیونی در دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی شد که برای رسانهملی یک گام رو به جلو در جهت عدالت‌گستری بود و نتایج مثبت این اقدام در دفاع‌مقدس ۱۲ روزه نیز به کشور کمک کرد. از همین زاویه دید، صداوسیما به جای قاب‌بندی کلی از مردم، تلاش کرد در رویدادها و مناسبت‌های گوناگون تصاویری شفاف و واقعی از مردم کشور و باورها و مقاومت آنها ارائه کند. کلوزآپ‌هایی خلاقانه که نمود آن را در انعکاس راه‌پیمایی‌های پرفروغ ۲۲ بهمن، مراسم و آیین‌های مذهبی ازجمله تاسوعا و عاشورای حسینی، اعیاد و آداب و رسوم ملی، انتخابات و … در روستاها و مناطق محروم تا شهرهای بزرگ در آنتن صداوسیما مشاهده کرده‌ایم. در این نگاه تازه، رسانهملی به جای تمرکز صرف بر شهرهای بزرگ، اهتمام ویژه‌ای به روستاها و شهرستان‌ها داشته تا مردم این مناطق که بخش مهمی از انقلاب و کشور هستند، واقعی‌تر از قبل دیده شوند.
دراین بین،رسانهملی سهم کودکان ازبرنامه‌های تحول‌آفرین،هویت‌محوروعدالت‌گستر را ازیاد نبرد وحتی با تشکیل«مرکز کودک و نوجوان سیما» و حمایت از تولیدات پر مخاطبی مانند«منم بچه مسلمان»، «ماجراهای نوید»، «مهمانی»، «عروسک‌خونه» و … با زبان تازه‌تری مخاطبان کودک و نوجوان را خطاب قرار داد. علاوه بر این صداوسیما با حمایت از تولیدات ارزشمند و اثرگذار در قالب کمک به بازارپردازی فرهنگی، تبلیغ نمایش فیلم‌های سینمایی یا کتاب داستان آموزنده و... طی این چند سال در فروش محصولات هنری کودک و نوجوان اثرگذار بوده است.
تحولات ساختاری در صداوسیما
مرکز سیمرغ نیز زاییده دوران تحول و سرآغاز تفکیک نظام‌های تولید و پخش است. افزایش ظرفیت رسانهملی در گونه‌های مغفول‌مانده ازجمله مجموعه‌های سیتکام، تله‌تئاتر، داکیودرام یا مستند داستانی و کارهای عروسکی، به تولید رساندن طرح‌های مصوب در قرارگاه طراحی سازمان در بخش غیرنمایشی، کشف، هدایت و توانمندسازی نیروهای جدید و جوان در همه عناوین شغلی مورد نیاز سازمان به شکلی ساختارمند در مجموعه «خانه تولیدات جوان» ازجمله مأموریت‌های این مرکز است. همچنین تجمیع شبکه خبر و باشگاه خبرنگاران جوان و خبرگزاری صداوسیما در معاونت سیاسی، یکپارچه شدن و ادغام گروه‌های فیلم و سریال در مرکز سیمافیلم ازجمله تغییرات ساختاری دوره تحول محسوب می‌شوند.
نهضت فصل دوم‌سازی
از دیگر ویژگی‌های دوران تحول صداوسیما این بوده که رسانهملی عزم خود را برای بازنمایی ظرفیت‌های مناطق کمتر دیده‌شده در گوشه‌وکنار میهن اسلامی و توجه ویژه به ارتقای تولیدات نمایشی و غیرنمایشی استان‌ها، جزم کرده است و در همین سال‌های اخیر برخی سریال‌ها نه تنها دنباله‌دار شدند و نهضت فصل دوم‌سازی را پدید آوردند، بلکه حالا از ویژندهای هر شبکه محسوب می‌شوند. نهضت فصل دوم‌سازی یکی از پایه‌های اساسی طرح تحول صداوسیماست به این معناست که اگر تولیدات نمایشی و غیرنمایشی با اقبال مخاطبان مواجه شدند،این آثارموردحمایت ویژه‌تری قرارمی‌گیرندوفصول بعدی چنین مجموعه‌هایی روی آنتن می‌روند البته به این شرط که همچنان خاصیت ویژندی داشته باشند؛ یعنی جذابیت خود را از دست ندهند، توسعه و پیشرفت داشته باشند ودرجذب مخاطب موفق عمل کنند.درهمین سال‌های اخیرمجموعه‌های تلویزیونی «پایتخت» در هفت فصل، «نون خ» در پنج فصل و «زیرخاکی» در چهار فصل با سیاست نهضت فصل دوم‌سازی و حمایت از ویژندها در قاب تلویزیون نشسته‌اند.درواقع ساخت سریال‌های ویژند و در ادامه آن نهضت فصل دوم‌سازی، چرخه‌ای پیوسته در دوران تحول است که رضایت مخاطبان حداکثری را نیز به دنبال داشته است. «آقای قاضی» هم به کارگردانی سجاد مهرگان از تولیدات راهبردی صداوسیماست که با نگاهی واقع‌گرایانه به پرونده‌های حقوقی، مشکلات دستگاه قضا و پیچیدگی‌های انسانی و اخلاقی در صدور احکام پرداخت و در فصل دوم بالغ بر ۳۰ میلیون بیننده داشت و با کسب شمارگان ۵۰۰ میلیون بازدید در فضای مجازی، در نوع خود رکوردشکنی کرد.
ویژندسازی با طعم خاطره و کیفیت
در این دوره اقدام دیگری که درزمینه بسترسازی برای عملی شدن اهداف تحولی دنبال شد، ویژندسازی بود. اسامی این ویژندهای محبوب فهرست بلند و متنوعی است و از تولیدات مذهبی تا سریال‌های طنز و برنامه‌های گفت‌وگومحور و ترکیبی را در برمی‌گیرد که توانسته‌اند جمع زیادی از مخاطبان را جذب رسانهملی کنند. از تولیدات مذهبی شاخص تحولی می‌توان به «محفل» و «حسینیه معلی» اشاره کرد. هر کدام از این برنامه‌ها توانستند با خلاقیت و ایده‌پردازی متفاوت در ارائه محتوا گام بلندی در مسیر تحول بردارند. در قالب‌های دیگر برنامه‌سازی نیز آثاری مانند «برمودا»، «به افق فلسطین»، «جام‌جم»، «شیوه»، «قرارگاه»، «از مامان بگو»، «هزار و یک» و… فضای گفتمانی تازه‌ای را در تلویزیون رقم زدند.
تصویر رنگارنگ کشور در سریال‌های استانی
تولید سریال‌های استانی در دوره تحول نیز درزمینه عدالت‌گستری و هویت‌محوری توانسته بخش بزرگی از مخاطبان علاقه‌مند به تماشای تنوع فرهنگی و اقلیمی کشور را پای تلویزیون بیاورد. بر این اساس هفت مجموعه استانی برای پخش از شبکه‌های سراسری در مراحل مختلف ارائه طرح، پیش‌تولید و تولید هستند؛ سریال‌های «دامون» یا «سرخدار» در استان مازندران، «ملک‌آباد» در سیستان و بلوچستان، مجموعه «امیدوارها» در یزد، «حزب بلوط» در چهارمحال و بختیاری، «تیم آزادی» در سمنان و «خانواده بهبودی» در قزوین و «بادار» که هم اکنون روی آنتن است ازجمله تلاش‌های دوره تحول برای به تصویر کشیدن ظرفیت‌های تمام ایران در رسانهملی محسوب می‌شود. پیش از این نیز سریال‌هایی چون «سوجان» و «سنجرخان» از تولیدات شبکه‌های استانی روانه آنتن سراسری شدند.
رهبرمعظم انقلاب درحکم انتصاب دکترجبلی،رسانهملی را«دانشگاهی»برای ارتقای سطح‌آگاهی ومعرفت‌عمومی، «آوردگاهی» برای مقابله با امواج خصمانه تحریف و تفتین، «آسایشگاهی» برای بهره‌مندی چشم و دل همگان از جلوه‌های زیبایی و هنر و «قرارگاهی» برای پراکندن امید و نشاط در فضای عمومی کشور توصیف کرده‌اند؛ بنابراین جامه عمل پوشیدن به تمام مأموریت‌های مورد نظر، مسئولیتی مضاعف و پراهمیت در این دوره مدیریتی برای صداوسیما محسوب می‌شود و طبیعتا به ثمر نشستن این مطالبات، زیر سایه شدت یافتن حملات رسانه‌های معاند و جریان‌های معارض، بحران‌های منطقه‌ای، رخدادهای غیرمنتظره در سطح ملی و بین‌المللی نظیر جنگ، تحریم‌ها و تهدیدات امنیتی، به هم‌گرایی و برنامه‌ریزی منسجمی نیاز دارد.با در نظر داشتن حکم انتصاب هشتمین رئیس صداوسیما باید گفت که مأموریت و رسالت رسانهملی با توجه به سه رکن اصلی هویت‌محوری، عدالت‌گستری و شتاب‌دهی به پیشرفت قابل تعریف و توصیف است. همچنین راهبردهای کلان ۹گانه‌ای نیز برای عمل به رسالت تحولی در سند تحول رسانهملی ذکر شده که راهبرد کلان نهم به بازپیرایی سازمانی در خدمت تحقق راهبردهای فوق اشاره کرده است.معنای نخستین مأموریت جبلی در صداوسیما توجه به نقش «دانشگاهی» این سازمان است که ارتقای سطح آگاهی و معرفت عمومی را به دنبال دارد. نقش «دانشگاهی» رسانهملی یعنی رهبری انتظار دارند که این سازمان فراتر از انتقال اخبار و برنامه‌های معمول، به یک نهاد آموزشی غیررسمی برای جامعه بدل شود. رسانهملی باید در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی مهارت‌های زندگی، محتوای آموزشی جذاب و قابل فهم تولید کند. همچنین به جای گزارش سطحی وقایع، رسانهملی باید به تحلیل ریشه‌ها و پیامدهای رویدادها بپردازد تا مردم درک عمیق‌تری از آنچه در کشور و جهان می‌گذرد، پیدا کنند و وجود این تولیدات در آنتن به معنای پرورش تفکر تحلیلی در مخاطب است.
از دیگر آثار مأموریت «دانشگاهی» بودن صداوسیما گسترش فرهنگ پژوهش ونوآوری وارتقای سواد رسانه‌ای مخاطبان است. در این مسیرصداوسیمای دوران تحول،برنامه‌های متعددی رادرقالب‌های گوناگون روی آنتن برده است. ازسریال‌ها تا میزگردهای سیاسی و اقتصادی گرفته تا برنامه‌های ترکیبی خلاقانه که هرکدام در زیرمتن، نقش دانشگاهی صداوسیما را در نظر دارند.
آوردگاهی در نبرد تمدن‌ها
درگام‌ومأموریت دوم،رهبری از‌نقش«آوردگاهی»برای مقابله باامواج خصمانه تحریف‌وتفتین سخن گفته‌اند.این‌بخش از مأموریت، رسانهملی را در خط مقدم یک نبرد فکری ورسانه‌ای قرارمی‌دهد.نتیجه حرکت درمسیر آوردگاهی،تقویت انسجام ملی و افزایش سوادرسانه‌ای درمواجهه با جنگ روانی خواهدبودونمود تلاش صداوسیما برای محقق ساختن این مأموریت را می‌توان در نسبت صداوسیما و جنگ تحمیلی ۱۲روزه و تخصیص آنتن به همه جناح‌هاواندیشه‌ها درجهت تحکیم انسجام درکشور مشاهده کرد.
چشم و دلمان به هنر روشن می‌شود
نقش «آسایشگاهی» صداوسیما سومین مأموریت است. «آسایشگاه» محلی برای آرامش و استراحت است. این مأموریت بر بُعد هنری و روحی رسانهملی تأکید دارد و می‌خواهد رسانه نه فقط به عقل، بلکه به قلب و روح مخاطبان نیز بپردازد. تولید محتوای فاخر و حمایت از تولیدات نمایشی باکیفیت در مراکز استان‌ها و روایت زندگی بزرگان و مشاهیر کشور، نشان دادن زیبایی‌ها و غنای فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی و معرفی هنرمندان و آثار برجسته و پرهیز از محتوای خشن، یأس‌آور و مبتذل از ضرورت‌های دستیابی به نقش آسایشگاهی رسانهملی است.
تابش امید در قرارگاه رسانهملی
نقش «قرارگاهی» به‌عنوان مأموریت چهارم نیز رسانهملی را به مرکزی برای مدیریت و گسترش امید و نشاط در جامعه تبدیل می‌کند. مأموریت قرارگاهی صداوسیما می‌تواند موجب بازتاب توفیقات و دستاوردها، معرفی الگوهای امیدبخش، ترویج روحیه کار و تلاش و مسئولیت‌پذیری، ایجاد فضایی از اعتماد و همبستگی و پرهیز از بزرگنمایی مشکلات و ایجاد یأس شود و به‌عنوان دال مرکزی با عملیات‌های رسانه‌ای ویژه، در نقش قرارگاه، افکار عمومی را در موقعیت‌های گوناگون ساماندهی کند.
۱۲ گام تا تحول
صداوسیما در دوره تحول، اولویت را به سرفصل‌های تحولی در حوزه محتوا اختصاص داد و برای این‌که به تحول در محتوا برسد، به تحول رویکردی و تحول در سازوکارها نیاز داشت؛ بنابراین به‌منظور تحول‌آفرینی، سند تحول در محتوا با ۱۲ محور اصلی طراحی شده است.در گام‌های بعدی کارگروه‌هایی نیز در ستاد تحول شکل گرفت. هرکدام از کارگروه‌ها در همکاری و هماهنگی با مدیران شبکه‌ها و برنامه‌سازان به طراحی آنتنی می‌پردازند که رسانهملی و به تبع آن مخاطبش را با پاسخگویی همسو با مأموریت‌ها و نیازهایشان جهت‌دهی می‌کند. این کارگروه‌ها دخالت مستقیمی در تولید برنامه‌ها ندارند بلکه نتیجه نهایی عملکرد کارگروه‌ها، نزدیکی و همسویی بیشتر رسانهملی به ذائقه ملت و عمل به مسئولیت اجتماعی صداوسیماست.
«ایران جان» برای همه ایرانیان
رسانهملی در این دوره با نگاهی مبتنی بر طراحی زیرساخت‌ها و با تکیه بر شعار هویت و عدالت، سعی کرده ظرفیت‌های واقعی در گوشه و کنار کشور را به نمایش بگذارد و زمینه بهره‌مندی از آنها را فراهم کند. رویداد ملی «ایران جان» تجلی این اراده جدی و یکی از دستاوردهای برآمده از سند تحول است. ایرانِ ما، ایران همه مردم کشور است و این نکته از سال ۱۴۰۰ یعنی آغاز دوره تحول با برجسته‌سازی هویت بومی و مردم‌محوری تولیدات در قالب‌های گوناگون مورد تأکید قرار گرفته تا این‌که تجلی و بروز پرفروغ آن در رویداد ملی ایران جان نمود یابد. هدف این رویدادهای استانی جلب رضایت مردم و اصلاح ذهنیت آنها نسبت به همه استان‌ها و حل مسائل آنهاست.
شبکه‌های استانی HD شدند
تا پیش از سال۱۴۰۰، کمتر از۱۰شبکه استانی HD شده بود اما در این دوره مدیریتی تعداد شبکه‌های HD به‌صورت محسوسی ارتقا یافته‌اند. علاوه بر HDسازی شبکه‌های استانی، راه‌اندازی ایستگاه تلویزیونی در روستاهای کم‌برخوردار، استودیوهای جدیدHD و فرستنده‌های FM نیز ازجمله دستاوردهای این دوره است. این پیشرفت‌ها در حالی حاصل شده که در سال‌های اخیر منطقه و کشور ما با مشکلات اقتصادی و زیرساختی متعددی مواجه بوده است و صداوسیما در جدال تمدنی و رسانه‌ای و تحت فشار جنگ نرم رسانه‌های معاند قرار دارد. با این حال در چهار سال مدیریت جدید صداوسیما موجب طراحی ۲۰۰ کانال تلویزیونی در دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی شد که برای رسانهملی یک گام رو به جلو در جهت عدالت‌گستری بود و نتایج مثبت این اقدام در دفاع‌مقدس ۱۲ روزه نیز به کشور کمک کرد. از همین زاویه دید، صداوسیما به جای قاب‌بندی کلی از مردم، تلاش کرد در رویدادها و مناسبت‌های گوناگون تصاویری شفاف و واقعی از مردم کشور و باورها و مقاومت آنها ارائه کند. کلوزآپ‌هایی خلاقانه که نمود آن را در انعکاس راه‌پیمایی‌های پرفروغ ۲۲ بهمن، مراسم و آیین‌های مذهبی ازجمله تاسوعا و عاشورای حسینی، اعیاد و آداب و رسوم ملی، انتخابات و … در روستاها و مناطق محروم تا شهرهای بزرگ در آنتن صداوسیما مشاهده کرده‌ایم. در این نگاه تازه، رسانهملی به جای تمرکز صرف بر شهرهای بزرگ، اهتمام ویژه‌ای به روستاها و شهرستان‌ها داشته تا مردم این مناطق که بخش مهمی از انقلاب و کشور هستند، واقعی‌تر از قبل دیده شوند.
دراین بین،رسانهملی سهم کودکان ازبرنامه‌های تحول‌آفرین،هویت‌محوروعدالت‌گستر را ازیاد نبرد وحتی با تشکیل«مرکز کودک و نوجوان سیما» و حمایت از تولیدات پر مخاطبی مانند«منم بچه مسلمان»، «ماجراهای نوید»، «مهمانی»، «عروسک‌خونه» و … با زبان تازه‌تری مخاطبان کودک و نوجوان را خطاب قرار داد. علاوه بر این صداوسیما با حمایت از تولیدات ارزشمند و اثرگذار در قالب کمک به بازارپردازی فرهنگی، تبلیغ نمایش فیلم‌های سینمایی یا کتاب داستان آموزنده و... طی این چند سال در فروش محصولات هنری کودک و نوجوان اثرگذار بوده است.
تحولات ساختاری در صداوسیما
مرکز سیمرغ نیز زاییده دوران تحول و سرآغاز تفکیک نظام‌های تولید و پخش است. افزایش ظرفیت رسانهملی در گونه‌های مغفول‌مانده ازجمله مجموعه‌های سیتکام، تله‌تئاتر، داکیودرام یا مستند داستانی و کارهای عروسکی، به تولید رساندن طرح‌های مصوب در قرارگاه طراحی سازمان در بخش غیرنمایشی، کشف، هدایت و توانمندسازی نیروهای جدید و جوان در همه عناوین شغلی مورد نیاز سازمان به شکلی ساختارمند در مجموعه «خانه تولیدات جوان» ازجمله مأموریت‌های این مرکز است. همچنین تجمیع شبکه خبر و باشگاه خبرنگاران جوان و خبرگزاری صداوسیما در معاونت سیاسی، یکپارچه شدن و ادغام گروه‌های فیلم و سریال در مرکز سیمافیلم ازجمله تغییرات ساختاری دوره تحول محسوب می‌شوند.
نهضت فصل دوم‌سازی
از دیگر ویژگی‌های دوران تحول صداوسیما این بوده که رسانهملی عزم خود را برای بازنمایی ظرفیت‌های مناطق کمتر دیده‌شده در گوشه‌وکنار میهن اسلامی و توجه ویژه به ارتقای تولیدات نمایشی و غیرنمایشی استان‌ها، جزم کرده است و در همین سال‌های اخیر برخی سریال‌ها نه تنها دنباله‌دار شدند و نهضت فصل دوم‌سازی را پدید آوردند، بلکه حالا از ویژندهای هر شبکه محسوب می‌شوند. نهضت فصل دوم‌سازی یکی از پایه‌های اساسی طرح تحول صداوسیماست به این معناست که اگر تولیدات نمایشی و غیرنمایشی با اقبال مخاطبان مواجه شدند،این آثارموردحمایت ویژه‌تری قرارمی‌گیرندوفصول بعدی چنین مجموعه‌هایی روی آنتن می‌روند البته به این شرط که همچنان خاصیت ویژندی داشته باشند؛ یعنی جذابیت خود را از دست ندهند، توسعه و پیشرفت داشته باشند ودرجذب مخاطب موفق عمل کنند.درهمین سال‌های اخیرمجموعه‌های تلویزیونی «پایتخت» در هفت فصل، «نون خ» در پنج فصل و «زیرخاکی» در چهار فصل با سیاست نهضت فصل دوم‌سازی و حمایت از ویژندها در قاب تلویزیون نشسته‌اند.درواقع ساخت سریال‌های ویژند و در ادامه آن نهضت فصل دوم‌سازی، چرخه‌ای پیوسته در دوران تحول است که رضایت مخاطبان حداکثری را نیز به دنبال داشته است. «آقای قاضی» هم به کارگردانی سجاد مهرگان از تولیدات راهبردی صداوسیماست که با نگاهی واقع‌گرایانه به پرونده‌های حقوقی، مشکلات دستگاه قضا و پیچیدگی‌های انسانی و اخلاقی در صدور احکام پرداخت و در فصل دوم بالغ بر ۳۰ میلیون بیننده داشت و با کسب شمارگان ۵۰۰ میلیون بازدید در فضای مجازی، در نوع خود رکوردشکنی کرد.
ویژندسازی با طعم خاطره و کیفیت
در این دوره اقدام دیگری که درزمینه بسترسازی برای عملی شدن اهداف تحولی دنبال شد، ویژندسازی بود. اسامی این ویژندهای محبوب فهرست بلند و متنوعی است و از تولیدات مذهبی تا سریال‌های طنز و برنامه‌های گفت‌وگومحور و ترکیبی را در برمی‌گیرد که توانسته‌اند جمع زیادی از مخاطبان را جذب رسانهملی کنند. از تولیدات مذهبی شاخص تحولی می‌توان به «محفل» و «حسینیه معلی» اشاره کرد. هر کدام از این برنامه‌ها توانستند با خلاقیت و ایده‌پردازی متفاوت در ارائه محتوا گام بلندی در مسیر تحول بردارند. در قالب‌های دیگر برنامه‌سازی نیز آثاری مانند «برمودا»، «به افق فلسطین»، «جام‌جم»، «شیوه»، «قرارگاه»، «از مامان بگو»، «هزار و یک» و… فضای گفتمانی تازه‌ای را در تلویزیون رقم زدند.
تصویر رنگارنگ کشور در سریال‌های استانی
تولید سریال‌های استانی در دوره تحول نیز درزمینه عدالت‌گستری و هویت‌محوری توانسته بخش بزرگی از مخاطبان علاقه‌مند به تماشای تنوع فرهنگی و اقلیمی کشور را پای تلویزیون بیاورد. بر این اساس هفت مجموعه استانی برای پخش از شبکه‌های سراسری در مراحل مختلف ارائه طرح، پیش‌تولید و تولید هستند؛ سریال‌های «دامون» یا «سرخدار» در استان مازندران، «ملک‌آباد» در سیستان و بلوچستان، مجموعه «امیدوارها» در یزد، «حزب بلوط» در چهارمحال و بختیاری، «تیم آزادی» در سمنان و «خانواده بهبودی» در قزوین و «بادار» که هم اکنون روی آنتن است ازجمله تلاش‌های دوره تحول برای به تصویر کشیدن ظرفیت‌های تمام ایران در رسانهملی محسوب می‌شود. پیش از این نیز سریال‌هایی چون «سوجان» و «سنجرخان» از تولیدات شبکه‌های استانی روانه آنتن سراسری شدند.
