این میدان نهتنها در ناترازی گاز موثر خواهد بود بلکه افزایش حجم گاز قابل عرضه ایران، بر معادلات ژئو پلیتیک و ژئو انرژی منطقه تاثیرات مهمی میگذارد، زیرا کریدورهای انرژی منطقهای قابل بازتعریف هستند و در مرحله حساس و مهمی قرار دارند. در ساختار کنونی نظام امنیتی و ژئوپلیتیک منطقه، هر تحولی در حوزه گاز تعیینکننده و مهم است.
ابتدای هفته جاری محسن پاکنژاد، وزیر نفت از اکتشاف گازی جدیدی خبر داد.اکتشافی که گفته میشد ۱۰تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز جدید دارد و بهعنوان بزرگترین میدان گازی خشکی کشور شناخته میشود، از نظر حجم گاز در مقایسه با سایر میدانهای خشکی، جایگاه نخست را دارد.آنطور که وزیر نفت گفته است «این میدان ۱۰تریلیون فوتمکعب ذخایر گاز جدید دارد که اگر ضریب بازیافت ۷۰ درصد را در میدانهای گازی کشور لحاظ کنیم، به عدد برداشت هفت هزار میلیارد فوتمکعب میرسیم که معادل هفت هزار روز تولید یک فاز پارسجنوبی است حدود ۱۷ تا ۱۸ سال تولید یک فاز پارسجنوبی گاز دارد و از این رو عدد قابلملاحظهای است.» وزیر نفت در ادامه اذعان کرده برداشت از این میدان تا ۴۰ماه آینده فراهم میشود.
پازن تامینکننده گاز چند استان میشود؟
براساس آنچه محیالدین جعفری، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده، حجم گاز کشفشده جدید به همراه افزایش حجم اولیه در چاه دوم که در دولت چهاردهم به نتیجه رسید، حدود ۱۰ هزار میلیارد فوتمکعب برآورد میشود و انتظار میرود با حفاری چاه سوم، این رقم افزایش یابد. همچنین حجم گاز کشفشده جدید در این میدان معادل هفت هزار روز تولید یک فاز استاندارد پارس جنوبی است که میتواند نیاز گازی چهار استان کشور را برای مدت بیش از ۱۸سال تأمین کند.
اما این سؤال وجود دارد که این میدان تامینکننده گاز کدام استانها میشود؟
فریدون برکشلی، رئیس دفتر مطالعات انرژی وین در رابطه با کشفیات گازی جدید میدان پازن به خبرنگار جامجم میگوید: اطلاعات ارائهشده از سوی مسئولان محدود و کلی است اما حجم گاز موجود در حد یکی از فازهای پارسجنوبی است؛ البته باید درنظر داشت که پارسجنوبی ۲۳ فاز است و میزان تولید گاز هر فاز متفاوت از فاز دیگر است.
وی در پاسخ به این سؤال که گفته میشود این میدان تامینکننده گاز سه استان خواهد بود، توضیح داد: اینکه از این میدان معادل مصرف سه استان، گاز قابل استحصال خواهیم داشت، لازم است تعریف اقتصادی داشته باشد. ابتدا باید استانهای مصرفکننده مشخص شوند، زیرا استانها در مصارف گاز با یکدیگر تفاوت دارند.
برکشلی با اشاره به اینکه براساس آنچه مسئولان گفتهاند تامین گازسه استان، باید مشخص شود منظور گاز ترش یا شیرین، با سلفور بالا یا پایین بوده است، تاکید کرد:پالایشگاههای متفاوت باسرمایهگذاریهای متفاوت برای جداسازی این گازها لازم است.
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین افزود: کشفیات تازه گازی،بسیار مهم تلقی میشود و بازارهای جهانی به آن واکنش نشان دادند. افزایش حجم گاز قابل عرضه ایران، بر معادلات ژئوپلیتیک و ژئوانرژی منطقه تاثیرات مهمی دارد، زیرا کریدورهای انرژی منطقهای قابل بازتعریفاند. در ساختار کنونی نظام امنیتی و ژئو پلیتیک منطقه، هر تحول در حوزه گاز تعیینکننده و مهم است.
جبران بخشی از ناترازی گاز!
در کنار این موارد موضوع جالب توجه آن است که وزیر نفت اذعان کرده بخشی از ناترازی گاز با در مدار قرار گرفتن این میدان برطرف میشود. اگرچه این موضوع پر بیراه نیست اما باید در نظر داشت که برآوردها حاکی از آن است امسال با ۴۰۰میلیون متر مکعب ناترازی گاز مواجه خواهیم شد و آنگونه که کارشناسان میگویند، ناترازی گاز تا سال ۱۴۰۸ به ۶۰۰ میلیون متر مکعب میرسد، در حالی که یک فاز پارسجنوبی تنها ۲۵ میلیون مترمکعب در روز تولید دارد، یعنی کمتر از ۵ درصد از ناترازی آن زمان را جبران میکند.
سرمایهگذاری ۹۴۸ میلیون دلاری
میدان پازن، بزرگترین میدان گازی در خشکی شناخته میشود که در استان بوشهر واقع شده و ذخایر گازی کشور را ۱۰ هزار میلیارد فوتمکعب افزایش داده است. این میدان پس از توقف حدود هشتساله فعالیتهای اکتشافی، مجددا فعالیت خود را آغاز کرد. طرح توسعه میدان پازن با سرمایه ۹۴۸ میلیون دلار بین شرکت ملی نفت ایران و سه شرکت پتروشیمی در اردیبهشت سال جاری به امضا رسید؛ قراردادی ۲۰ ساله که به موجب آن حداکثر تولید روزانه میادین حدود ۳۱.۵میلیون متر مکعب گاز با برآورد تولید تجمعی ۱۷۹.۵میلیارد متر مکعب گاز و ۵۸.۱۹میلیون بشکه میعانات در طول دوره قرارداد خواهد شد. براساس این گزارش، باتوجه به اینکه طرح توسعهای میدان پازن به سه شرکت پتروشیمی با سرمایهگذاری مشخص واگذار شده است، امید میرود آغاز بهرهبرداری از میدان تسریع و بخشی از ناترازی گاز نیز جبران شود.