آخرین آمارهای گمرک حاکی از آن است که در شش ماهه نخست سالجاری ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کالای اساسی به ارزش ۹ میلیارد و ۷۴ میلیون دلار وارد کشورمان شده که در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته به لحاظ وزنی رشدی حدودا ۱۳ درصدی داشته ولی به لحاظ ارزشی حدود ۲درصدکاهش واردات را تجربه کرده است. بیشترین میزان ارزبری واردات کالاهای اساسی در سالجاری به سه محصول ذرت، روغنهای خوراکی و برنج میرسد این درحالی است که این بازارها وضعیت آشفتهای را هستند.هم اکنون قیمت گوشت قرمز در بازار به اوج خود رسیده و شاهد آن هستیم که در برخی از مناطق تهران قیمت هر کیلوگرم مرغ از ۱۵۰ هزار تومان گذشته است. همچنین بازار لبنیات نیز در سالجاری چندین مرتبه افزایش قیمت به خود دیده و به تبع این امر سرانه مصرف لبنیات به کمترین میزان خود در دهههای اخیر رسیده است.
از سوی دیگر دامداران از کمبود شدید نهادههای دامی در بازار و افزایش شدید قیمت این نهادهها و چندنرخیشدن خرید این محصولات بهشدت گلایه دارند تا جاییکه به نظر میرسد بحران نهادههای دامی در کشور خصوصا در استانهای دامداریمحور مانند فارس، خراسان، گلستان و سمنان همچنان ادامهدار باشد.این درحالی است که به نظر میرسد مشکل اصلی در توزیع و انحصار نهادههای دامی باشد بهطوریکه آمارهای گمرک نشان میدهد واردات جو با رشدی ۵۰ درصدی نسبت به سال گذشته روبهرو شده و تاکنون ۵میلیون و ۱۹۳ هزار تن ذرت دامی به کشور وارد شده است.
واردکننده گندم شدیم
بد نیست بدانیم با خشکسالی شدید در کشور و عدم تعیین منطقی نرخ خرید تضمینی گندم در سال گذشته توسط وزارت جهاد کشاورزی با افزایش ۱۴۱ درصدی واردات گندم در بازار روبهرو شدهایم. همچنین طی این مدت یک میلیون و ۷۴ هزار تن روغنهای خوراکی و ۹۶۵ هزار تن برنج وارد کشور شده و این درحالی است که به نظر میرسد این میزان برنج وارداتی خیلی دیرتر از نیاز مصرفکنندگان به کشور وارد شده، تا جایی که در سالجاری برنج رکورد گرانی را شکست و هم اکنون برنج پاکستانی نیز لوکس شده است.
درهمین خصوص عضو انجمن تولیدکنندگان و تامینکنندگان برنج، میگوید طی ماههای اردیبهشت و خرداد، برنج در کارخانهها موجود نبود که همین امر منجر به افزایش قیمت شد.
امیر آقاجانیان گفت: مسئولان ۴۵ روز پس از فصل برداشت ممنوعیت واردات ایجاد کردند که همین امر منجر به کمبود عرضه برنج خارجی و افزایش افسارگسیخته قیمت شد.
وی قیمت مصوب هرکیلو برنج هندی را ۶۰ هزار تومان و برنج پاکستانی را ۸۰ هزار تومان اعلام کرد و افزود: در حال حاضر برنج هندی در مغازه و فروشگاهها وجود ندارد یا بالاتر از نرخ مصوب عرضه میشود، همچنین هرکیلو برنج پاکستانی با نرخ ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزارتومان توزیع میشود. واردات انواع حبوبات نیز در شش ماهه اول سالجاری افزایش داشت و در این مدت ۱۱۸هزار تن انواع حبوبات به ارزش ۱۶۰میلیون دلار وارد کشور شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزن ۳۸ درصد و به لحاظ ارزش ۳۰ درصد افزایش داشته است.این امر درحالی صورت میگیرد که قیمت حبوبات در کشورمان رشد زیادی را تجربه کرده و انواع مختلف حبوبات در بازار با قیمتی بین ۴۰۰ تا ۶۰۰هزار تومان به فروش میرسد.
همه این افزایش قیمتها درحالی صورت گرفته که براساس آمارهای گمرک، ۷۲ درصد از کل وزن کالاهای وارداتی کشور در شش ماهه اول سالجاری به کالاهای اساسی اختصاص داشته است و طبیعتا اگر مسئولان امر نظارتی بر بازارها داشتند باید شاهد کاهش قیمت کالاهای اساسی میبودیم.
سیستم کالابرگ باید بهروز شود
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: با استفاده از کالابرگ باید قیمت چند قلم کالای اساسی را در طول سال ثابت نگهداریم بهگونهای که افزایش قیمت این کالاها بیش از نرخ رشد حقوق کارگران و کارمندان نباشد، در چنین شرایطی دولت موظف است مابهالتفاوت افزایش قیمت را از طریق کالابرگ الکترونیکی جبران کند تا فشار تورمی بر مردموارد نشود.
علیرضا زندیان با اشاره به ضرورت اجرای دقیق و هدفمند طرح کالابرگ گفت: روش فعلی دولت در پرداخت رقم ثابت ماهانه به دهکهای پایین جامعه عملا تأثیری در بهبود معیشت مردم ندارد. زیرا قیمت کالاهای اساسی و ضروری هر هفته در حال افزایش است و مبلغ یارانه ثابت نمیتواند پاسخگوی این رشد قیمت باشد.
نماینده مردم بیجار و گروس در مجلس افزود: هدف ما از تصویب کالابرگ الکترونیکی این بود که دهکهای پایین جامعه بتوانند کالاهای اساسی را با قیمت ثابت و یارانهای دریافت کنند اما متأسفانه تاکنون این قانون بهطور کامل اجرا نشده است در حالی که اجرای صحیح کالابرگ الکترونیکی میتواند ثبات نسبی را به بازار کالاهای اساسی بازگرداند و دغدغه تأمین کالاهایی مانند روغن، برنج، لبنیات، مرغ و تخممرغ را از دوش خانوارها بردارد. این طرح درواقع نوعی تضمین معیشتی برای اقشار کمدرآمد است، مشروط بر اینکه منابع مالی آن از محلهای غیرتورمزا تأمین شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر دولت امکان حفظ نرخ ثابت را ندارد باید متناسب با تورم و شرایط اقتصادی، مبلغ کالابرگ را بهروزرسانی کند تا خانوارها تحت فشار شدید قرار نگیرند. استمرار پرداخت رقم ثابت در حالی که قیمتها بهطور مداوم افزایش مییابد، عملا اثر حمایتی یارانه را از بین میبرد.
این نماینده مردم در مجلس با تأکید بر لزوم تأمین منابع مالی پایدار برای اجرای طرح کالابرگ اظهار داشت: امیدوارم دولت در سال آینده سازوکاری فراهم کند تا منابع مالی کالابرگ از محل منابع غیرتورمزا تأمین شود و این طرح بهگونهای اجرا شود که خانوارها از بابت تأمین کالاهای اساسی را نداشته باشند. با استفاده از این سازوکار باید قیمت چند قلم کالای اصلی در طول سال ثابت نگهداشته شود تا فشار تورمی بر دهکهای پایین جامعه کاهش یابد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین بر لزوم بازنگری در نظام دهکبندی یارانهها تأکید کرد و گفت: دهکبندی باید بهگونهای انجام شود که منابع حمایتی واقعا بهدست افراد نیازمند برسد. متأسفانه بهدلیل ارزیابیهای نادرست، برخی خانوارهای کمدرآمد از دریافت یارانه حذف شدهاند، در حالی که هنوز افرادی با توان مالی بالا در فهرست دریافتکنندگان باقی ماندهاند.
زندیان گفت: اجرای دقیق، منظم و عادلانه طرح کالابرگ الکترونیکی با نرخ ثابت کالا میتواند گامی مؤثر در حمایت از معیشت مردم، کنترل تورم کالاهای اساسی و بازگشت اعتماد عمومی به نظام توزیع یارانهها باشد. مجلس نیز آماده همکاری کامل با دولت برای تحقق این هدف است.