گیشه در دست سینمای اجتماعی
همیشه بازار سینما برای مخاطبانش داغ و پرشور است وحتی جنگ هم نمی‌تواند خللی در این بازار ایجاد کند و تب آن در تیر به‌عنوان اولین ماه تابستان بالا بود. بر این اساس، فروش کل فیلم‌ها در تیرماه۱۴۰۴یعنی در دوران پساجنگ بیش از۱۱۷میلیاردو ۱۳۱میلیون و۹۲۱هزار تومان و میزان مخاطب بیش ازیک میلیون و۴۰۰هزار نفر بوده است.
در این ماه آرایش ۱۰ فیلم اول جدول فروش نسبت به بهار امسال تغییر محسوسی داشته و آن این‌که فیلم اجتماعی «پیرپسر» به کارگردانی اکتای براهنی که اکران خود را از۲۱خردادو تنها دو روز قبل از جنگ شروع کردوحالا درتیر و در دوران پساجنگ توانسته ۶۰ میلیارد و ۹۳۴ میلیون تومان از کل فروش در این‌ماه یعنی بیش از ۵۰ درصد را به خود اختصاص دهد. همچنین این فیلم در مترومعیار جذب مخاطبان توانسته بیش از ۴۶ درصد مخاطبان کل تیرماه را به خود جلب کند. این در حالی است که در مقیاس فروش کل امسال، ابتدا دو فیلم کمدی «دایناسور» به کارگردانی مسعود اطیابی و بعد هم «صددام» به کارگردانی پدرام‌پور امیری قرار گرفته‌اند و سومین فیلم نیز فیلم اجتماعی «پیر پسر» است. قرار گرفتن یک فیلم اجتماعی در صدر جدول فروش جزو اتفاقات نادری است که پس از سلطه چندساله فیلم‌های کمدی در جدول فروش حاصل شده است.
تازه‌واردهای گیشه
فیلم اجتماعی و خانوادگی «زن و بچه» به کارگردانی سعید روستایی تازه‌ترین فیلمی است که اکران خود را از اول مرداد آغاز کرده و پیش از این در جشنواره فیلم کن هم نمایش داده شده بود. داستان این فیلم درباره حمید، راننده آمبولانس است که با مهناز، پرستار بیوه‌ای با دو فرزند، نامزد می‌شود.مهناز با تردید،بچه‌ها را به پدرشوهر سابقش می‌سپارد اما این تصمیم بحران‌هایی در زندگی‌شان ایجاد می‌کند. پریناز ایزدیار، پیمان معادی و حسن پورشیرازی جزو بازیگران اصلی این فیلم هستند. به نظر می‌رسد رقابت بین فیلم‌های اجتماعی نظیر«پیر پسر» و«زن و بچه» از این به بعد داغ‌تر شود و «زن و بچه» معادله فروش را به نفع خود تغییر دهد.
کمدی اجتماعی «مرد عینکی» به کارگردانی کریم امینی با بازی بهرام افشاری که قبلا در «فسیل» تجربه همکاری با این کارگردان را داشته نیز از اول مرداد به جدول فروش اضافه شده است. داستان مرد عینکی درباره پسری است که در تمام مراحل زندگی‌اش از کودکی تا بزرگسالی با بدشانسی رو‌به‌رو شده و این برایش دردسرهای بسیاری به‌وجود می‌آورد. مهدی هاشمی، هومن حاجی عبداللهی، سام نوری، یدالله شادمانی و امیرکربلایی‌‌زاده از دیگر بازیگران این فیلم هستند. احتمالا این فیلم با نظری به جابه‌جایی رکورد فیلم‌های کمدی که پژمان جمشیدی پای ثابت آنها شده، پا به میدان فروش گذاشته است. کمدی «جزایر قناری» به کارگردانی عادل معصومیان، سومین فیلمی است که از اول مرداد به جدول فروش سینما اضافه شده است. داستان جزایر قناری درباره منوچ، رئیس مافیای مواد مخدر است که رضایت به آزادی موقت بیژن و نعیم از زندان می‌دهد تا کار نیمه تمام خود را تمام کنند. پژمان جمشیدی، رؤیا میرعلمی، بهرنگ علوی، بیژن بنفشه‌خواه و غلامرضا نیکخواه از جمله بازیگران این فیلم هستند. به نظر می‌رسد که این فیلم نیز برای جابه‌جا‌کردن رکورد فروش گیشه در رقابت با «دایناسور» که حالا به پله هفتم در جدول فروش و مخاطب رضایت داده، وارد گود شده است.
فیلم اجتماعی «ترک عمیق» به نویسندگی و کارگردانی آرمان زرین‌کوب با بازی تأثیرگذار رضا بابک فیلم دیگری است که اکران خود را از ۲۵ تیر آغاز کرده است. ترک عمیق داستان مردی به نام محمود را روایت می‌کند که پس از مرخص‌شدن از بیمارستان اعصاب و روان به خانه بازمی‌گردد اما وقتی به خانه می‌رسد، همسرش، فخری قبل از رسیدن او، در و پنجره‌ها را قفل کرده است. ورود یک نفر سوم به خانه، رازهای تاریک و پنهان زندگی آنها را فاش می‌کند. این فیلم با داستان جذاب و معماگونه‌اش، تماشاگران را به چالش کشیده و تا انتها مخاطب را درگیر خود می‌کند. بابک انصاری و رضا رشید از دیگر بازیگران این فیلم هستند.
نقش‌های تکراری پژمان
از ۲۹ فیلمی که از ابتدای سال اکران شده‌اند، حداقل هفت فیلم کمدی اجتماعی است که در چهار فیلم پژمان جمشیدی گل سرسبد فیلم برای خنداندن تماشاگر محسوب می‌شود. درواقع به نظر می‌رسد اگرمدتی درسینما رضا عطاران روی دور بازی در کمدی برای خنده گرفتن از تماشاگر و تضمین فروش فیلم بود، حالا جایش را پژمان جمشیدی پر کرده و از عطاران تنها یک فیلم صددام را روی پرده داریم. جمشیدی در فرآیند بازی‌های خود به خصوص در کمدی‌ها تغییری ایجاد نکرده و نقش‌ها تکرار قبل هستند و تنها داستان و موقعیت تغییر کرده است. به هرحال انتظار از پژمان جمشیدی به دلیل بازی متفاوتش در «علفزار» بالاست؛ هرچند مقایسه او در دو فیلم کمدی و جدی، قیاسی مع‌الفارق است اما به نظر می‌رسد امکان بازنگری نسبت به نقش‌های کمدی‌اش وجود دارد.
نگاهی به به آمار فروش فیلم‌ها
آمار فروش فیلم‌های پساجنگ که درتیر۱۴۰۴توانستند تکانی به گیشه بدهند ازاین قرار است:اولین اثر، فیلم اجتماعی «پیرپسر» به کارگردانی اکتای براهنی است که اکران خود را از ۲۱ خرداد شروع کرده و به فروشی بیش از ۶۰ میلیارد و ۹۳۴ میلیون و مقدار مخاطبان بیش از ۶۵۴ هزار نفر رسیده است. دومین فیلم جدول «صددام» به کارگردانی پدرام‌پور امیری(شروع اکران از ۱۷ اردیبهشت) با فروش بیش از ۲۶ میلیارد و ۲۰۸ میلیون تومان و میزان مخاطب ۳۳۹ هزار و ۶۶۴ نفر است. بازی رضا عطاران و پریناز ایزدیار که برای اولین بار ایفای نقش طنز را به عهده گرفته، دیدنی و قابل توجه است و رضا عطاران برای بازی در این فیلم کاندید دریافت جایزه از چهل و سومین جشنواره فیلم فجر شد.«سلام و علیکم حاج آقا» به کارگردانی حسین تبریزی که از ۲۷ اردیبهشت اکرانش را آغاز کرده، به فروشی بیش از هفت میلیارد و ۹۲۱ میلیون تومان با مخاطب ۱۰۸ هزار و ۸۶۵ نفر دست یافته است. این فیلم حدودهفت سال توقیف شد و حالا با بازیگرانی روی پرده رفته که حضورشان در آن بازه زمانی فروش فیلم را تضمین می‌کرد اما با این حال روسفید از امتحان فروش بیرون آمده و به رتبه سوم فروش ماهانه رسیده است. «خانه ارواح» به کارگردانی کیارش اسدی‌‌زاده که به طور همزمان اکرانش را با «صددام» و «زیبا صدایم کن» (۱۷ اردیبهشت) شروع کرده، دو پله پایین‌تر از صددام در جایگاه چهارم جدول فروش و همچنین نسبت به «زیبا صدایم کن» در فروش دو پله بالاتر است. این فیلم کمدی تا به حال بیش از شش میلیارد و ۷۲ میلیون و ۳۴۸ هزار تومان فروش کرده و توانسته ۷۷هزار و۶۲۱ نفر ازتماشاگران را به خود جلب کند. پژمان جمشیدی، کاظم سیاحی، نازنین بیاتی، ستاره پسیانی و سروش صحت از جمله بازیگران این فیلم هستند. فیلم پنجم جدول فروش در مرداد ماه، انیمیشن «رؤیاشهر» به کارگردانی محسن عنایتی است که بیش از سه میلیارد و ۲۶۷ میلیون و ۶۷۸ هزار تومان فروش کرده و ۵۳ هزار و ۵۰۲ مخاطب کودک همراه با خانواده‌های‌شان به دیدن این فیلم آمده‌اند. این‌که یک انیمیشن این جایگاه را در جدول فروش به دست‌آورده، نمایانگر ظرفیت‌های انیمیشن برای سرمایه‌گذاری و بازارپردازی است و هرچند در سال‌های گذشته توجه خاصی معطوف به این قالب سینمایی بوده اما الان با اطمینان بیشتری امکان سرمایه‌گذاری در این هنر-صنعت وجود دارد.«زیبا صدایم کن» به کارگردانی رسول صدر‌عاملی فیلم ششم جدول فروش مردادماه است که بیش از سه میلیارد و ۳۱ میلیون و ۸۰ هزار تومان و همچنین ۳۸ هزار و ۲۴۰ نفر را به سینما کشانده است. این فیلم که قصه‌ای لطیف و زیبا را در قالب داستانی باورپذیر با بازی امین حیایی پیش چشم مخاطبان می‌گذارد، واجد شروط بسیاری برای تماشاگر طرفدار سینمای جدی و دغدغه‌مند است. کمدی «دایناسور» به کارگردانی مسعود اطیابی در مرداد فیلم هفتم جدول فروش است که به فروشی بیش از دو میلیارد و ۸۵۲ میلیون و ۵۱۱ هزار تومان رسیده و همچنین ۴۰ هزار و ۹۸۹ نفر نیز این فیلم را در سالن سینما تماشا کرده‌اند. با این‌که این فیلم در مقیاس فروش کل اول است اما به نظر می‌رسد پس از هفته‌ها بالانشینی در جدول فروش، کوتاه آمده و به پله هفتم در جدول فروش یک ماه گذشته راضی شده است. فیلم اجتماعی «رها» به کارگردانی حسام فرهمند به فروش بیش از یک میلیارد و ۲۱۴ میلیون و ۹۰۳ هزار تومان دست یافته و ۱۳ هزار و ۲۸۰ نفر هم ترجیح دادند این فیلم را در سینما تماشا کنند. این فیلم جایگاه هشتم جدول فروش یک‌ماه گذشته را به دست‌آورده است. این فیلم که در بسیاری از شاخه‌ها واجد دریافت جایزه در چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر شد، توانست سیمرغ بهترین فیلم اول را به خانه ببرد. کمدی«کوکتل مولوتف» به کارگردانی حسین دوماری نیز فیلم نهم جدول فروش است که در یک ماه گذشته یک میلیارد و ۱۹۲ میلیون و ۹۷۲ هزار تومان فروش کرده و ۱۵ هزار و ۲۱۵ نفر نیز به تماشای این فیلم در سالن‌ها سینماها نشسته‌اند. دهمین فیلم جدول فروش یک ماه گذشته نیز قمست دوم انیمیشن «پسر دلفینی» به کارگردانی محمد خیراندیش بوده که به فروشی بیش از یک میلیارد و ۱۰میلیون و ۷۱۳ هزار تومان و میزان مخاطب ۱۳ هزار و ۵۵۵ نفر دست یافته است. این خیلی خوب و امیدبخش است که حداقل دو فیلم کودک انیمیشن در فهرست ۱۰ فیلم اول جدول فروش تیر ۱۴۰۴ هستند.همچنین «بی‌سروصدا» به کارگردانی مجیدرضا مصطفوی، «آنجا همان ساعت» به کارگردانی سیروس الوند که اکران خود را از ۱۸ تیر آغاز کرده، «جزایر قناری» به کارگردانی عادل معصومیان که از ۳۰ تیر اکران خود را شروع کرده، «موسی کلیم الله» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، «بامبولک» و... از جمله فیلم‌های دیگری هستند که در رده‌های بعدی فروش و مخاطب قرار گرفته‌اند.
تازه‌واردهای گیشه
فیلم اجتماعی و خانوادگی «زن و بچه» به کارگردانی سعید روستایی تازه‌ترین فیلمی است که اکران خود را از اول مرداد آغاز کرده و پیش از این در جشنواره فیلم کن هم نمایش داده شده بود. داستان این فیلم درباره حمید، راننده آمبولانس است که با مهناز، پرستار بیوه‌ای با دو فرزند، نامزد می‌شود.مهناز با تردید،بچه‌ها را به پدرشوهر سابقش می‌سپارد اما این تصمیم بحران‌هایی در زندگی‌شان ایجاد می‌کند. پریناز ایزدیار، پیمان معادی و حسن پورشیرازی جزو بازیگران اصلی این فیلم هستند. به نظر می‌رسد رقابت بین فیلم‌های اجتماعی نظیر«پیر پسر» و«زن و بچه» از این به بعد داغ‌تر شود و «زن و بچه» معادله فروش را به نفع خود تغییر دهد.
کمدی اجتماعی «مرد عینکی» به کارگردانی کریم امینی با بازی بهرام افشاری که قبلا در «فسیل» تجربه همکاری با این کارگردان را داشته نیز از اول مرداد به جدول فروش اضافه شده است. داستان مرد عینکی درباره پسری است که در تمام مراحل زندگی‌اش از کودکی تا بزرگسالی با بدشانسی رو‌به‌رو شده و این برایش دردسرهای بسیاری به‌وجود می‌آورد. مهدی هاشمی، هومن حاجی عبداللهی، سام نوری، یدالله شادمانی و امیرکربلایی‌‌زاده از دیگر بازیگران این فیلم هستند. احتمالا این فیلم با نظری به جابه‌جایی رکورد فیلم‌های کمدی که پژمان جمشیدی پای ثابت آنها شده، پا به میدان فروش گذاشته است. کمدی «جزایر قناری» به کارگردانی عادل معصومیان، سومین فیلمی است که از اول مرداد به جدول فروش سینما اضافه شده است. داستان جزایر قناری درباره منوچ، رئیس مافیای مواد مخدر است که رضایت به آزادی موقت بیژن و نعیم از زندان می‌دهد تا کار نیمه تمام خود را تمام کنند. پژمان جمشیدی، رؤیا میرعلمی، بهرنگ علوی، بیژن بنفشه‌خواه و غلامرضا نیکخواه از جمله بازیگران این فیلم هستند. به نظر می‌رسد که این فیلم نیز برای جابه‌جا‌کردن رکورد فروش گیشه در رقابت با «دایناسور» که حالا به پله هفتم در جدول فروش و مخاطب رضایت داده، وارد گود شده است.
فیلم اجتماعی «ترک عمیق» به نویسندگی و کارگردانی آرمان زرین‌کوب با بازی تأثیرگذار رضا بابک فیلم دیگری است که اکران خود را از ۲۵ تیر آغاز کرده است. ترک عمیق داستان مردی به نام محمود را روایت می‌کند که پس از مرخص‌شدن از بیمارستان اعصاب و روان به خانه بازمی‌گردد اما وقتی به خانه می‌رسد، همسرش، فخری قبل از رسیدن او، در و پنجره‌ها را قفل کرده است. ورود یک نفر سوم به خانه، رازهای تاریک و پنهان زندگی آنها را فاش می‌کند. این فیلم با داستان جذاب و معماگونه‌اش، تماشاگران را به چالش کشیده و تا انتها مخاطب را درگیر خود می‌کند. بابک انصاری و رضا رشید از دیگر بازیگران این فیلم هستند.
نقش‌های تکراری پژمان
از ۲۹ فیلمی که از ابتدای سال اکران شده‌اند، حداقل هفت فیلم کمدی اجتماعی است که در چهار فیلم پژمان جمشیدی گل سرسبد فیلم برای خنداندن تماشاگر محسوب می‌شود. درواقع به نظر می‌رسد اگرمدتی درسینما رضا عطاران روی دور بازی در کمدی برای خنده گرفتن از تماشاگر و تضمین فروش فیلم بود، حالا جایش را پژمان جمشیدی پر کرده و از عطاران تنها یک فیلم صددام را روی پرده داریم. جمشیدی در فرآیند بازی‌های خود به خصوص در کمدی‌ها تغییری ایجاد نکرده و نقش‌ها تکرار قبل هستند و تنها داستان و موقعیت تغییر کرده است. به هرحال انتظار از پژمان جمشیدی به دلیل بازی متفاوتش در «علفزار» بالاست؛ هرچند مقایسه او در دو فیلم کمدی و جدی، قیاسی مع‌الفارق است اما به نظر می‌رسد امکان بازنگری نسبت به نقش‌های کمدی‌اش وجود دارد.
نگاهی به به آمار فروش فیلم‌ها
آمار فروش فیلم‌های پساجنگ که درتیر۱۴۰۴توانستند تکانی به گیشه بدهند ازاین قرار است:اولین اثر، فیلم اجتماعی «پیرپسر» به کارگردانی اکتای براهنی است که اکران خود را از ۲۱ خرداد شروع کرده و به فروشی بیش از ۶۰ میلیارد و ۹۳۴ میلیون و مقدار مخاطبان بیش از ۶۵۴ هزار نفر رسیده است. دومین فیلم جدول «صددام» به کارگردانی پدرام‌پور امیری(شروع اکران از ۱۷ اردیبهشت) با فروش بیش از ۲۶ میلیارد و ۲۰۸ میلیون تومان و میزان مخاطب ۳۳۹ هزار و ۶۶۴ نفر است. بازی رضا عطاران و پریناز ایزدیار که برای اولین بار ایفای نقش طنز را به عهده گرفته، دیدنی و قابل توجه است و رضا عطاران برای بازی در این فیلم کاندید دریافت جایزه از چهل و سومین جشنواره فیلم فجر شد.«سلام و علیکم حاج آقا» به کارگردانی حسین تبریزی که از ۲۷ اردیبهشت اکرانش را آغاز کرده، به فروشی بیش از هفت میلیارد و ۹۲۱ میلیون تومان با مخاطب ۱۰۸ هزار و ۸۶۵ نفر دست یافته است. این فیلم حدودهفت سال توقیف شد و حالا با بازیگرانی روی پرده رفته که حضورشان در آن بازه زمانی فروش فیلم را تضمین می‌کرد اما با این حال روسفید از امتحان فروش بیرون آمده و به رتبه سوم فروش ماهانه رسیده است. «خانه ارواح» به کارگردانی کیارش اسدی‌‌زاده که به طور همزمان اکرانش را با «صددام» و «زیبا صدایم کن» (۱۷ اردیبهشت) شروع کرده، دو پله پایین‌تر از صددام در جایگاه چهارم جدول فروش و همچنین نسبت به «زیبا صدایم کن» در فروش دو پله بالاتر است. این فیلم کمدی تا به حال بیش از شش میلیارد و ۷۲ میلیون و ۳۴۸ هزار تومان فروش کرده و توانسته ۷۷هزار و۶۲۱ نفر ازتماشاگران را به خود جلب کند. پژمان جمشیدی، کاظم سیاحی، نازنین بیاتی، ستاره پسیانی و سروش صحت از جمله بازیگران این فیلم هستند. فیلم پنجم جدول فروش در مرداد ماه، انیمیشن «رؤیاشهر» به کارگردانی محسن عنایتی است که بیش از سه میلیارد و ۲۶۷ میلیون و ۶۷۸ هزار تومان فروش کرده و ۵۳ هزار و ۵۰۲ مخاطب کودک همراه با خانواده‌های‌شان به دیدن این فیلم آمده‌اند. این‌که یک انیمیشن این جایگاه را در جدول فروش به دست‌آورده، نمایانگر ظرفیت‌های انیمیشن برای سرمایه‌گذاری و بازارپردازی است و هرچند در سال‌های گذشته توجه خاصی معطوف به این قالب سینمایی بوده اما الان با اطمینان بیشتری امکان سرمایه‌گذاری در این هنر-صنعت وجود دارد.«زیبا صدایم کن» به کارگردانی رسول صدر‌عاملی فیلم ششم جدول فروش مردادماه است که بیش از سه میلیارد و ۳۱ میلیون و ۸۰ هزار تومان و همچنین ۳۸ هزار و ۲۴۰ نفر را به سینما کشانده است. این فیلم که قصه‌ای لطیف و زیبا را در قالب داستانی باورپذیر با بازی امین حیایی پیش چشم مخاطبان می‌گذارد، واجد شروط بسیاری برای تماشاگر طرفدار سینمای جدی و دغدغه‌مند است. کمدی «دایناسور» به کارگردانی مسعود اطیابی در مرداد فیلم هفتم جدول فروش است که به فروشی بیش از دو میلیارد و ۸۵۲ میلیون و ۵۱۱ هزار تومان رسیده و همچنین ۴۰ هزار و ۹۸۹ نفر نیز این فیلم را در سالن سینما تماشا کرده‌اند. با این‌که این فیلم در مقیاس فروش کل اول است اما به نظر می‌رسد پس از هفته‌ها بالانشینی در جدول فروش، کوتاه آمده و به پله هفتم در جدول فروش یک ماه گذشته راضی شده است. فیلم اجتماعی «رها» به کارگردانی حسام فرهمند به فروش بیش از یک میلیارد و ۲۱۴ میلیون و ۹۰۳ هزار تومان دست یافته و ۱۳ هزار و ۲۸۰ نفر هم ترجیح دادند این فیلم را در سینما تماشا کنند. این فیلم جایگاه هشتم جدول فروش یک‌ماه گذشته را به دست‌آورده است. این فیلم که در بسیاری از شاخه‌ها واجد دریافت جایزه در چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر شد، توانست سیمرغ بهترین فیلم اول را به خانه ببرد. کمدی«کوکتل مولوتف» به کارگردانی حسین دوماری نیز فیلم نهم جدول فروش است که در یک ماه گذشته یک میلیارد و ۱۹۲ میلیون و ۹۷۲ هزار تومان فروش کرده و ۱۵ هزار و ۲۱۵ نفر نیز به تماشای این فیلم در سالن‌ها سینماها نشسته‌اند. دهمین فیلم جدول فروش یک ماه گذشته نیز قمست دوم انیمیشن «پسر دلفینی» به کارگردانی محمد خیراندیش بوده که به فروشی بیش از یک میلیارد و ۱۰میلیون و ۷۱۳ هزار تومان و میزان مخاطب ۱۳ هزار و ۵۵۵ نفر دست یافته است. این خیلی خوب و امیدبخش است که حداقل دو فیلم کودک انیمیشن در فهرست ۱۰ فیلم اول جدول فروش تیر ۱۴۰۴ هستند.همچنین «بی‌سروصدا» به کارگردانی مجیدرضا مصطفوی، «آنجا همان ساعت» به کارگردانی سیروس الوند که اکران خود را از ۱۸ تیر آغاز کرده، «جزایر قناری» به کارگردانی عادل معصومیان که از ۳۰ تیر اکران خود را شروع کرده، «موسی کلیم الله» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، «بامبولک» و... از جمله فیلم‌های دیگری هستند که در رده‌های بعدی فروش و مخاطب قرار گرفته‌اند.
