ناترازی و افت تقاضا، چالش تولید
برآوردها نشان می‌دهد نرخ رشد اقتصاد ایران در نخستین فصل سال ۱۴۰۴دچار افت شده است وبا این روند، احتمال این وجود دارد که نرخ رشد سال جاری منفی شود. یکی از مشکلات کنونی کشور، مشکل تقاضاست. یعنی باتوجه به جنگ تحمیلی ۱۲ روزه که رخ داد و تهدیداتی مانند مکانیسم ماشه(اسنپ‌بک) کماکان ادامه دارد و هنوز به شرایط ثبات نرسیده‌ایم؛ این موارد در بخش تقاضای مردم تأثیر می‌گذارد.
وقتی تقاضا در بازار نباشد، کالاهای تولیدشده انبار می‌شود. بنابراین مهم‌ترین مسأله تحریک تقاضاست. عمدتا افراد در این شرایط بیشتر دنبال حفظ منابع نقدی خود هستند و کمتر برای خرید اقدام می‌کنند. افت تقاضا، چرخه بازار و تولید را به‌هم می‌زند و تولید با مشکل مواجه خواهد شد. همچنین سرمایه‌گذاری در این شرایط (ایجاد بی‌ثباتی در بازار) کاهش می‌یابد. بنابراین این شرایط در سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی اثرگذار است و حتی تأمین مالی با مشکل مواجه خواهد شد. البته همه مشکلات ما به دلیل بی‌ثباتی ناشی از شرایط جنگی و تهدیدات بین‌المللی نیست بلکه مشکلات داخلی هم اثرگذار است. امروز ناترازی‌های انرژی روند تولید را با مشکل مواجه کرده طوری که اگر سرمایه‌گذاری انجام شود ولی برق نباشد، عملا این سرمایه‌گذاری هدررفت منابع است و نمی‌توان از این ظرفیت استفاده کرد. امروز بسیاری از کارخانه‌ها به دلیل بحران انرژی (ناترازی سوخت)، زیر ظرفیت خودشان فعالیت دارند و دچار زیان می‌شوند.در این وضعیت، مشکل تقاضا هم شکل گرفته است. پارامترهای منفی برای فعالیت‌های اقتصادی و فعالان در حال افزایش است طوری که تابستان با مشکل ناترازی برق، در زمستان با مسأله گاز وبحران آب هم به اینها اضافه شده است.حل مسائل اقتصادی نیازمند توجه جدی و ویژه‌ای است تا مشکلات به‌صورت ریشه‌ای حل شود. امروز برخی بخش‌ها به جراحی نیاز دارد وبا اقدامات مسکن‌وارحل نخواهد شد. مثلا چرا ناترازی انرژی داریم و مشکل آن (عدم سرمایه‌گذاری یا سرکوب قیمت) باید بررسی و علت‌یابی شود و پاسخ دهیم که علت ایجاد ناترازی چیست؟ بدون توجه به علت، مشکلات حل نخواهد شد. تهدیدات بیرونی یک مسأله است اما تحدید‌های داخلی هم وجود دارد و حداقل بخش‌هایی را که می‌توانیم و به مسائل داخلی ارتباط دارد حل کنیم؛ مانند برداشت موانع تولید، رفع قوانین مزاحم، پرهیز از تصمیمات و بخش‌های خلق‌الساعه. امروز زمان انجام اقدامات اساسی برای حل مسائل اقتصادی است و دیگر مسکن‌ها جواب نمی‌دهد. چند سال است که با ناترازی سوخت مواجه هستیم، هرسال هم بدتر می‌شود و با همین روند سال‌های بعد با افزایش مصرف، ناترازی‌ها تشدید و تولید کاهش می‌یابد. این موضوع حتی در افت معیشت و قدرت خرید کارگران هم اثر دارد. زیرا وقتی کارخانه تعطیل باشد، نمی‌تواند حقوق و دستمزد پرداخت کند. بنابراین مسائل بیرونی نیازمند دیپلماسی قوی و تلاش بیشتر است و به مسائل سیاسی ارتباط دارد. اما بیشتر مسائل به موضوعات داخلی ارتباط دارد که در اینجا نیازمند اهتمام بیشتر برای حل آن هستیم و می‌توانیم این مشکلات را رفع کنیم. در این شرایط حمایت حداکثر مانند ارائه تسهیلات، استمهال مالیات، بیمه و... از تولید کالا و خدمات وفعالان اقتصادی(همه بخش‌های اقتصادی) باید صورت بگیرد.امروزاگرفشارهامانند تعطیلی‌ها، ناترازی‌ها و... بر فعالان اقتصادی بیشتر شود، تولید با مشکل بیشتر مواجه خواهد شد. امیدوارم به‌زودی شاهد شرایط ثبات بیشتر در کشور باشیم و ریسک‌ها به حداقل برسد تا افزایش تقاضا رخ دهد و تولید رشد کند.
