خطر داروزدگی و گرمازدگی
سال‌به‌سال هوا گرم‌تر می‌شود و این روزها در اواسط تابستان گرما امان خیلی‌ها را بریده و به‌قول معروف طاقت‌‌ها را طاق کرده است. شرایط فعلی آب‌وهوا سبب شده برخی برای رهایی از گرمای هوا اقداماتی انجام دهند که سلامت آنها را نشانه می‌رود. یکی از این شیوه‌ها مصرف خودسرانه دارو برای کاهش دمای بدن است.
سازمان غذا و دارو نیز با توجه به شدت‌گرفتن موج گرما در کشور، نسبت به مصرف خودسرانه برخی داروها برای مقابله با گرمازدگی هشدار داده و اعلام کرده در فصل گرما مهم‌ترین اقدام، آبرسانی کافی به بدن و پیشگیری از کم‌آبی است و هیچ دارویی جایگزین مصرف مناسب مایعات نمی‌شود.
کارشناسان هشدار می‌دهند این‌که در روزهای گرم تابستان عده‌ای تصور می‌کنند با مصرف دارو می‌توان از شر گرما خلاص شد باوری نادرست است. دکتر محمدجواد سهرابی، متخصص فارماکولوژی در خصوص مصرف خودسرانه داروها در فصل گرما می‌گوید: مصرف خودسرانه دارو در هر زمان و مکانی یک اشتباه رایج است.
آن‌طور که او توضیح می‌دهد برای رفع این خطر باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد که وظیفه نظام سلامت در این‌خصوص بسیار مهم است.
دکتر سهرابی ادامه می‌دهد: به‌طور کلی مصرف خودسرانه دارو در ایران یک مشکل جدی است و این موضوع می‌تواند عوارض جدی جسمی و روحی به‌همراه داشته باشد و باعث افزایش مقاومت دارویی شود.
به‌گفته او، پزشکان هرروز با افرادی مواجه می‌شوند که درخواست آنتی‌بیوتیک و مسکن می‌کنند و در صورت پاسخ مفی، برخورد نامناسبی از خود نشان می‌دهند.
این متخصص فارماکولوژی یادآور می‌شود: در این فصل به‌تناسب شدت گرما، استفاده از محلول‌های خوراکی حاوی الکترولیت مانند ORS و ویتامین‌ها برای مقابله با بی‌حالی و داشتن انرژی مضاعف بیشتر شده که البته بهتر است طبق دستور پزشک باشد. برای مثال کسی که فشار خون بالا دارد و دمای بدنش بالا رفته، با مصرف بیش از اندازه این محلول دچار تهوع و بعضا مشکلات حاد می‌شود، چرا که محلول ORS برای تعادل میزان املاح از دست رفته مانند سدیم و پتاسیم است که برای جبران کمبود آب و املاح بدن در اثر اسهال و استفراغ استفاده می‌شود.
آن‌طور که دکتر سهرابی توضیح می‌دهد، مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضدافسردگی، فشار خون بالا و آلرژی‌ها می‌تواند هیدراته‌ماندن یا خنک‌شدن مؤثر بدن را در زمانی که هوا گرم است دشوار کند.
گرما را تاب بیاوریم
در این بین کارشناسان توصیه دیگری نیز دارند؛ برخی از آنها معتقدند بهتر است مردم آستانه تحمل‌شان را نسبت به گرما بالا ببرند دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری نیز در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: برخی شهروندان آگاهی‌شان نسبت به سلامت جسمانی‌شان اندک است و هر پیامی را که در شبکه‌های اجتماعی فراگیر می‌شود، باور می‌کنند، درحالی‌که اطلاعات غلطی هم دریافت می‌کنند. به همین دلیل بهتر است شهروندان اخبار مورد نیازشان را از منابع معتبر و رسمی دریافت کنند.
او ادامه می‌دهد: برخی از مردم به اشتباه فکر می‌کنند مسکن‌ها یا داروهای ضد التهابی به کاهش اثرات گرما کمک می‌کند، مثلا تصور می‌شود داروی ضد تب برای کاهش دمای بدن‌شان مناسب است، در‌حالی که مصرف نادرست این داروها نارسایی شدید کبدی و کلیوی را به‌دنبال دارد و بسته به شرایط فرد مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
به‌گفته دکتر محرز برخی نیز با مصرف خودسرانه مکمل‌های حاوی پتاسیم در دوزهای بالا، تعادل الکترولیتی بدن خود را به‌هم می‌ریزند.
آن‌طور که این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری توضیح می‌دهد، فردی که دچار گرمازدگی شده به مرحله حاد رسیده با علائمی چون پوست خنک و مرطوب، تعریق شدید، ضربان قلب بالا، تهوع، ضعف، سردرد، خستگی، گرفتگی عضلات و... مواجه است.
کارشناسان توصیه می‌کنند در چنین شرایطی در کمترین زمان باید شخص را در بیمارستان بستری کرد، زیرا در غیر این صورت احتمال آسیب‌های جدی به مغز، قلب و کلیه بالاست.محرز تأکید می‌کند: گرمای فعلی قابل تحمل است و شهروندان باید با مصرف مایعات و رعایت نکاتی که کارشناسان می‌گویند سلامت خود را حفظ کنند.دکتر ساناز صالح‌یار، متخصص داروسازی نیز با اشاره به این‌که مصرف خودسرانه مسکن‌ها سلامت کبد و کلیه را به خطر می‌اندازد به ما می‌گوید: بهترین راه مقابله با گرما آبرسانی به بدن و استفاده از محلول‌های نمکی با نظر کارشناسان این حوزه است.در این بین لازم به یادآوری است که شیوه‌های بسیاری برای کاهش خطرگرمازدگی وجودداردوطب سنتی نیز دراین خصوص راهگشاست. برای رفع گرمای بدن استفاده از گیاهان دارویی که درجه حرارت بدن را پایین می‌آورند، بسیار مفید است. برخی از عرقیات به دلیل طبع سرد خودشان می‌توانند برای رفع گرمی بدن مورد استفاده قرار گیرند و باعث کاهش حرارت بدن شوند. استفاده از خاکشیر و تخم شربتی و مصرف میوه‌های آبدار در رفع عطش بسیار مفید هستند.
کارشناسان هشدار می‌دهند این‌که در روزهای گرم تابستان عده‌ای تصور می‌کنند با مصرف دارو می‌توان از شر گرما خلاص شد باوری نادرست است. دکتر محمدجواد سهرابی، متخصص فارماکولوژی در خصوص مصرف خودسرانه داروها در فصل گرما می‌گوید: مصرف خودسرانه دارو در هر زمان و مکانی یک اشتباه رایج است.
آن‌طور که او توضیح می‌دهد برای رفع این خطر باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد که وظیفه نظام سلامت در این‌خصوص بسیار مهم است.
دکتر سهرابی ادامه می‌دهد: به‌طور کلی مصرف خودسرانه دارو در ایران یک مشکل جدی است و این موضوع می‌تواند عوارض جدی جسمی و روحی به‌همراه داشته باشد و باعث افزایش مقاومت دارویی شود.
به‌گفته او، پزشکان هرروز با افرادی مواجه می‌شوند که درخواست آنتی‌بیوتیک و مسکن می‌کنند و در صورت پاسخ مفی، برخورد نامناسبی از خود نشان می‌دهند.
این متخصص فارماکولوژی یادآور می‌شود: در این فصل به‌تناسب شدت گرما، استفاده از محلول‌های خوراکی حاوی الکترولیت مانند ORS و ویتامین‌ها برای مقابله با بی‌حالی و داشتن انرژی مضاعف بیشتر شده که البته بهتر است طبق دستور پزشک باشد. برای مثال کسی که فشار خون بالا دارد و دمای بدنش بالا رفته، با مصرف بیش از اندازه این محلول دچار تهوع و بعضا مشکلات حاد می‌شود، چرا که محلول ORS برای تعادل میزان املاح از دست رفته مانند سدیم و پتاسیم است که برای جبران کمبود آب و املاح بدن در اثر اسهال و استفراغ استفاده می‌شود.
آن‌طور که دکتر سهرابی توضیح می‌دهد، مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضدافسردگی، فشار خون بالا و آلرژی‌ها می‌تواند هیدراته‌ماندن یا خنک‌شدن مؤثر بدن را در زمانی که هوا گرم است دشوار کند.
گرما را تاب بیاوریم
در این بین کارشناسان توصیه دیگری نیز دارند؛ برخی از آنها معتقدند بهتر است مردم آستانه تحمل‌شان را نسبت به گرما بالا ببرند دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری نیز در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: برخی شهروندان آگاهی‌شان نسبت به سلامت جسمانی‌شان اندک است و هر پیامی را که در شبکه‌های اجتماعی فراگیر می‌شود، باور می‌کنند، درحالی‌که اطلاعات غلطی هم دریافت می‌کنند. به همین دلیل بهتر است شهروندان اخبار مورد نیازشان را از منابع معتبر و رسمی دریافت کنند.
او ادامه می‌دهد: برخی از مردم به اشتباه فکر می‌کنند مسکن‌ها یا داروهای ضد التهابی به کاهش اثرات گرما کمک می‌کند، مثلا تصور می‌شود داروی ضد تب برای کاهش دمای بدن‌شان مناسب است، در‌حالی که مصرف نادرست این داروها نارسایی شدید کبدی و کلیوی را به‌دنبال دارد و بسته به شرایط فرد مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
به‌گفته دکتر محرز برخی نیز با مصرف خودسرانه مکمل‌های حاوی پتاسیم در دوزهای بالا، تعادل الکترولیتی بدن خود را به‌هم می‌ریزند.
آن‌طور که این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری توضیح می‌دهد، فردی که دچار گرمازدگی شده به مرحله حاد رسیده با علائمی چون پوست خنک و مرطوب، تعریق شدید، ضربان قلب بالا، تهوع، ضعف، سردرد، خستگی، گرفتگی عضلات و... مواجه است.
کارشناسان توصیه می‌کنند در چنین شرایطی در کمترین زمان باید شخص را در بیمارستان بستری کرد، زیرا در غیر این صورت احتمال آسیب‌های جدی به مغز، قلب و کلیه بالاست.محرز تأکید می‌کند: گرمای فعلی قابل تحمل است و شهروندان باید با مصرف مایعات و رعایت نکاتی که کارشناسان می‌گویند سلامت خود را حفظ کنند.دکتر ساناز صالح‌یار، متخصص داروسازی نیز با اشاره به این‌که مصرف خودسرانه مسکن‌ها سلامت کبد و کلیه را به خطر می‌اندازد به ما می‌گوید: بهترین راه مقابله با گرما آبرسانی به بدن و استفاده از محلول‌های نمکی با نظر کارشناسان این حوزه است.در این بین لازم به یادآوری است که شیوه‌های بسیاری برای کاهش خطرگرمازدگی وجودداردوطب سنتی نیز دراین خصوص راهگشاست. برای رفع گرمای بدن استفاده از گیاهان دارویی که درجه حرارت بدن را پایین می‌آورند، بسیار مفید است. برخی از عرقیات به دلیل طبع سرد خودشان می‌توانند برای رفع گرمی بدن مورد استفاده قرار گیرند و باعث کاهش حرارت بدن شوند. استفاده از خاکشیر و تخم شربتی و مصرف میوه‌های آبدار در رفع عطش بسیار مفید هستند.
