ازگرانی‌های سرسام‌آور تا کمبود تنوع و کیفیت، این صنعت باچالش‌هایی دست‌وپنجه نرم می‌کندکه هم والدین راکلافه کرده و هم آینده فرهنگی کودکان را تحت تأثیر قرار داده اما دراین میان،فرصت‌هایی برای رشدخلاقیت وتقویت اقتصادنیزنهفته است.
گرانی اسباب‌بازی، چالشی برای خانواده‌ها
بازار اسباب‌بازی در ایران سالانه بیش از ۳۰۰میلیون دلار گردش مالی دارد اما ۷۰درصد آن به محصولات وارداتی اختصاص دارد که با افزایش نرخ ارز، قیمت‌ها را نجومی کرده است. یک عروسک ساده یا مجموعه لگو گاهی هزینه‌ای معادل یک هفته درآمد یک خانواده متوسط را می‌طلبد. این گرانی باعث شده بسیاری از والدین به خرید اسباب‌بازی‌های بی‌کیفیت چینی روی بیاورند که نه‌تنها دوام کمی دارند بلکه گاهی برای سلامت کودکان خطرناکند. این وضعیت، لذت بازی را برای کودکان کمرنگ و فشار مالی را برای والدین دوچندان کرده است.
کمبود تنوع و تولید داخلی
صنعت اسباب‌بازی ایران با وجود قدمتی ۵۰ساله، هنوز نوپاست و تنها ۳۰درصد بازار را تأمین می‌کند. کمبود نوآوری، ضعف در طراحی و نبود زیرساخت‌های قوی تولیدی باعث شده محصولات داخلی نتوانند با نمونه‌های خارجی رقابت کنند. برخی برندهای ایرانی در سال‌های اخیر پیشرفت‌هایی داشته‌اند اما همچنان تنوع کم و کپی‌برداری از طرح‌های خارجی، بازار را محدود کرده است. این کمبود، کودکان را از تجربه بازی‌های خلاقانه و متناسب با فرهنگ ایرانی محروم می‌کند.
پرورش خلاقیت و فرهنگ
با وجود چالش‌ها، اسباب‌بازی‌های ایرانی می‌توانند ابزار قدرتمندی برای آموزش و انتقال فرهنگ باشند. بازی‌های فکری مثل «هزارراه» یا اسباب‌بازی‌های چوبی «نهال و تکاپو» نه‌تنها خلاقیت و مهارت‌های ذهنی کودکان را تقویت می‌کنند بلکه ارزش‌های ایرانی-اسلامی را نیز ترویج می‌دهد.این محصولات، اگر باکیفیت و خلاقیت تولید شوند، می‌تواند جایگزینی جذاب برای نمونه‌های خارجی باشند و به اقتصاد داخلی و اشتغالزایی کمک کند. جشنواره ملی اسباب‌بازی نیز فرصتی است تا تولیدکنندگان داخلی دیده شوند و ایده‌های نو شکل بگیرد.
از سلامت تا انزوای فرهنگی
متأسفانه اسباب‌بازی‌های وارداتی بی‌کیفیت گاهی استانداردهای ایمنی را رعایت نمی‌کند و خطراتی مثل خفگی یا مسمومیت شیمیایی برای کودکان به‌همراه دارد. از سوی دیگر، این محصولات اغلب حامل فرهنگ غربی است ومی‌تواند ارزش‌های بومی را کمرنگ کند. کمبود اسباب‌بازی‌های گروهی نیز باعث شده کودکان بیشتربه بازی‌های انفرادی ودیجیتال روی بیاورند که مهارت‌های اجتماعی‌شان راتضعیف می‌کند.این انزوای فرهنگی واجتماعی، زنگ‌خطری برای آینده‌تربیتی نسل‌جدید است.
چشم‌انداز آینده
برای بهبود وضعیت، نیاز به سرمایه‌گذاری در طراحی، حمایت دولتی از تولید داخلی و ترویج فرهنگ خرید محصولات ایرانی است. ایجاد خوشه‌های صنعتی و تقویت استانداردهای کیفی می‌تواند این صنعت را به فرصتی برای رشد اقتصادی و فرهنگی تبدیل کند. اسباب‌بازی، فراتر از سرگرمی، پلی است به‌سوی آینده‌ای خلاق و پویا برای کودکان ایران.
