وضعیت سلامت دهان و دندان ارتباط مستقیمی با سلامت دیگر اعضای بدن دارد
دندان بیماری را بکشید!
براساس نتایج بررسی‌ها کارشناسان معتقدند بیش از ۵۰درصد افراد در مقطعی از زندگی خود به بیماری‌های دندان و لثه مبتلا می‌شوند اما این آمار تنها محدود به سلامت دهان و دندان نیست و ارتباطاتی جدی میان سلامت دهان و ابتلا به دیگر بیماری‌ها وجود دارد،بطوری که افزایش خطر بیماری‌های قلبی وسکته مغزی تا تشدید مشکلات دیابت و حتی ارتباط احتمالی با زوال عقل می‌تواند نتیجه بهداشت دهان و دندان اشخاص باشد.
در این شرایط، پیشگیری هوشمندانه و همکاری میان پزشکان و دندانپزشکان می‌تواند علاوه بر صرفه‌جویی قابل توجه در هزینه‌ها، مسیرزندگی سالم‌تری را برای افراد جامعه هموارکند.این موضوعی است که قریب به اتفاق متخصصان دندانپزشکی بر آن تأکید دارند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که عفونت‌های دندانی تنها محدود به دهان و دندان باقی نمی‌ماند و می‌تواند سلامت دیگر اعضای بدن را هم به‌خطر بیندازد. این درحالی است که آمار پوسیدگی‌های دندانی در جامعه ایرانی نگران‌کننده است: «دهان ما چیزی شبیه یک اکوسیستم پر از باکتری است که وقتی بهداشت دهان و دندان به‌درستی رعایت نشود و به‌مرحله پوسیدگی و عفونت برسد، باکتری‌های مضرشروع به رشدوتکثیر می‌کنند ونه‌تنها دندان ولثه واستخوان‌های اطراف دندان رادرگیر می‌کنند بلکه مانند دروازه‌هایی برای ورود این باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها به سایر نقاط بدن عمل می‌کنند.» موضوعی که مازیار میر،دندانپزشک نیز به آن اشاره می‌کند و ازتأثیرگذاری مستقیم عفونت‌های دندانی برسلامت شهروندان می‌گوید: «درواقع سلامت دندان‌های انسان مدت‌هاست ازموضوع زیبایی عبورکرده و به یک موضوع جدی درسلامت افراد تبدیل شده؛ بطوری که می‌تواند فرد دارای عفونت دندانی رابه دیگر بیماری‌ها ازجمله بیماری‌های گوارشی،ریوی،قلبی وعروقی و...مبتلا کند.»
این‌طور که این دندانپزشک توضیح می‌دهد، مجموعه باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های موجود در دهان، گاهی وارد سیستم گوارشی فرد شده و در نتیجه بیماری‌های گوارشی را برای افراد ایجاد می‌کنند. گاهی هم خودشان را به سیستم تنفسی می‌رسانند و فرد را درگیر بیماری‌های ریوی می‌کنند: «در خطرناک‌ترین حالت، باقیمانده باکتری‌های دهانی وارد رگ‌های بدن می‌شوند و سلامت قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهند؛ آن‌قدر که می‌توانند یکی از عوامل گرفتگی رگ‌ها باشند.»
مازیار میر ازتازه‌ترین تحقیق منتشرشده دراین حوزه می‌گویدکه بر بیماری آلزایمر انگشت گذاشته وتأکید دارد که عفونت‌های موجود در دهان و دندان درصورت رسیدگی نشدن می‌توانندبه مغز ورود پیدا کنند و عاملی برای بروز بیماری آلزایمر باشند: «این باکتری‌ها می‌توانند باعث التهاب درمغزشوند؛ التهابی که به تخریب سلول‌های مغزی و پیشرفت آلزایمر کمک می‌کند.»
درگیر شدن سایر اعضای بدن در اثر عفونت‌های دندانی آن‌قدر موضوع جدی و بااهمیتی است که قریب به اتفاق متخصصین دندانپزشکی معتقدند لازم است در تمام کنگره‌های پزشکی در حوزه قلب و عروق، بخشی به موضوعات دندانپزشکی هم اختصاص داشته باشد: «چراکه قسمت عمده‌ای ازمعضلات قلبی ناشی ازبیماری‌های دندانی است وهرقدر ازبروز بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری کنیم، می‌توانیم مسیر‌های ایجادخطربرای قلب را کاهش دهیم؛ چنانچه نتایج برخی تحقیقات نشان داده است افرادی که بیماری پریودنتال (عفونت شدید لثه و استخوان اطراف دندان) دارند، دو تا سه برابر بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار دارند.»
یک درمان دیرهنگام و گران
در تازه‌ترین آمارهای منتشر شده، خدمات دندانپزشکی دومین عامل بزرگ پرداخت مستقیم از جیب مردم در حوزه سلامت با سهم ۲۱.۱۴درصدی بعد از دارو بوده است اما چنین آماری نشان‌دهنده چه موضوعی است؟ این‌که در شرایط اقتصادی فعلی جامعه، رسیدگی به سلامت دهان و دندان، جزو اولویت‌های افراد قرار نمی‌گیرد؛ موضوعی که این دندانپزشک هم آن را تایید می‌کند و می‌گوید: «به همین دلیل است که بخش قابل توجهی از مردم تنها زمانی به دندانپزشکان مراجعه می‌کنند که با دردهای غیرقابل تحمل مواجه شده‌اند؛ و چنین وضعیتی طبیعتا هزینه بالایی دارد.»
درواقع مازیار میر معتقد است هزینه‌های دندانپزشکی نه‌تنها در ایران بلکه در تمام دنیا بالاست و بیمه‌ها به‌خوبی این خدمات را پوشش نمی‌دهند. تنها راه باقیمانده برای کم کردن هزینه‌های دندانپزشکی، پیشگیری و معاینه شش ماه یک‌بار است: «در غیر این‌صورت چندین برابر هزینه پیشگیری را باید صرف درمانی کنیم که شاید نتواند دندان فرد را به وضعیت پیش از بیماری برگرداند.»
بدیهی است پوسیدگی کوچکی که در مراحل اولیه با یک پر کردن ساده و کم‌هزینه درمان می‌شود، اگر نادیده گرفته شود و پیشرفت کند ممکن است به عصب دندان برسد.
در این صورت، نیاز به عصب‌کشی و روکش دندان وجود دارد که هم دردسرهایش بیشتر است و هم هزینه‌اش چندین برابر یک پر کردن ساده. ضمن این‌که پیشگیری از عفونت‌های دندانی، از ریسک ابتلا یا بدتر شدن بیماری‌های سیستمیک هم کم می‌کند و فرد، هزینه‌های احتمالی و سنگین درمان بیماری‌های قلبی، گوارشی و... را نیز کاهش می‌دهد: «مسواک زدن صحیح و منظم، نخ دندان کشیدن روزانه و انجام معاینات پزشکی به‌صورت هر شش ماه یک‌بار، از اصول ابتدایی پیشگیری مؤثر و کاهش هزینه‌های دندانپزشکی محسوب می‌شود.»
مشارکت پزشک و دندانپزشک
دراین بین کارشناسان ازکمبودآگاهی وازطرف‌دیگر،ازافزایش بیماری سرطان‌های دهان درسال‌های اخیرمی‌گویند؛ موضوعی که از نظر این دندانپزشک، ضرورت وجود یک دندانپزشک خانواده را برای خانواده‌های ایرانی ضروری می‌کند: «همان‌قدر که پزشک خانواده، برای ارتقای سلامت وکیفیت زندگی بهتر می‌تواند کمک‌کننده باشد، نیاز به حضور دندانپزشک خانواده هم باعث افزایش آگاهی اعضای خانواده و به دنبال آن افزایش اطلاعات پزشک خانواده از وضعیت عفونت‌های دندانی می‌شود.»
برای نمونه مازیار میر، از مصرف بالای قلیان در بین خانواده‌های ایرانی به‌عنوان یک عامل مؤثر در بروز سرطان‌های دهان می‌گویدومعتقد است آنچه می‌تواندیک فردرابه چنین مرحله‌ای برساند،بی‌توجهی به توصیه‌های‌علمی‌درزمینه دندانپزشکی است: «بارها دیده و شنیده‌ام که برخی افراد به توصیه‌های غیر‌علمی توجه می‌کنند و مثلا به بی‌ضرر بودن قلیان اعتقاد دارند، این در حالی است که از نظر علمی، دود قلیان حاوی مقادیر زیادی از مواد شیمیایی سمی و سرطان‌زاست که این مواد وقتی با بافت‌های حساس دهان، زبان، لثه، حلق و گلو در تماس قرارمی‌گیرند باعث آسیب به دهان می‌شوند.»
به همین دلیل است که متخصصان از ضرورت همکاری پزشک و دندانپزشک برای سلامت یک فرد می‌گویند چراکه وقتی دندانپزشک متوجه علائم یک بیماری سیستمیک مانند خشکی شدید دهان، زخم‌های خاص، عفونت‌های مکرر و... در دهان فرد می‌شود و بیمار را به پزشک خانواده برای بررسی بیشتر ارجاع می‌دهد:«علاوه بر این پزشک فرد نیز اطلاعات بیشتر و تکمیلی را از دندانپزشک می‌گیرد و می‌تواند به نتایج ارزشمندی برسد.»طبیعی است که جا افتادن این فرهنگ و این روش برای همکاری در حوزه درمان و سلامت افراد جامعه نتیجه بهتر، یکپارچه‌تر و کامل‌تری برای بیمار به‌همراه خواهد داشت.
کارشناسان هشدار می‌دهند که عفونت‌های دندانی تنها محدود به دهان و دندان باقی نمی‌ماند و می‌تواند سلامت دیگر اعضای بدن را هم به‌خطر بیندازد. این درحالی است که آمار پوسیدگی‌های دندانی در جامعه ایرانی نگران‌کننده است: «دهان ما چیزی شبیه یک اکوسیستم پر از باکتری است که وقتی بهداشت دهان و دندان به‌درستی رعایت نشود و به‌مرحله پوسیدگی و عفونت برسد، باکتری‌های مضرشروع به رشدوتکثیر می‌کنند ونه‌تنها دندان ولثه واستخوان‌های اطراف دندان رادرگیر می‌کنند بلکه مانند دروازه‌هایی برای ورود این باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها به سایر نقاط بدن عمل می‌کنند.» موضوعی که مازیار میر،دندانپزشک نیز به آن اشاره می‌کند و ازتأثیرگذاری مستقیم عفونت‌های دندانی برسلامت شهروندان می‌گوید: «درواقع سلامت دندان‌های انسان مدت‌هاست ازموضوع زیبایی عبورکرده و به یک موضوع جدی درسلامت افراد تبدیل شده؛ بطوری که می‌تواند فرد دارای عفونت دندانی رابه دیگر بیماری‌ها ازجمله بیماری‌های گوارشی،ریوی،قلبی وعروقی و...مبتلا کند.»
این‌طور که این دندانپزشک توضیح می‌دهد، مجموعه باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های موجود در دهان، گاهی وارد سیستم گوارشی فرد شده و در نتیجه بیماری‌های گوارشی را برای افراد ایجاد می‌کنند. گاهی هم خودشان را به سیستم تنفسی می‌رسانند و فرد را درگیر بیماری‌های ریوی می‌کنند: «در خطرناک‌ترین حالت، باقیمانده باکتری‌های دهانی وارد رگ‌های بدن می‌شوند و سلامت قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهند؛ آن‌قدر که می‌توانند یکی از عوامل گرفتگی رگ‌ها باشند.»
مازیار میر ازتازه‌ترین تحقیق منتشرشده دراین حوزه می‌گویدکه بر بیماری آلزایمر انگشت گذاشته وتأکید دارد که عفونت‌های موجود در دهان و دندان درصورت رسیدگی نشدن می‌توانندبه مغز ورود پیدا کنند و عاملی برای بروز بیماری آلزایمر باشند: «این باکتری‌ها می‌توانند باعث التهاب درمغزشوند؛ التهابی که به تخریب سلول‌های مغزی و پیشرفت آلزایمر کمک می‌کند.»
درگیر شدن سایر اعضای بدن در اثر عفونت‌های دندانی آن‌قدر موضوع جدی و بااهمیتی است که قریب به اتفاق متخصصین دندانپزشکی معتقدند لازم است در تمام کنگره‌های پزشکی در حوزه قلب و عروق، بخشی به موضوعات دندانپزشکی هم اختصاص داشته باشد: «چراکه قسمت عمده‌ای ازمعضلات قلبی ناشی ازبیماری‌های دندانی است وهرقدر ازبروز بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری کنیم، می‌توانیم مسیر‌های ایجادخطربرای قلب را کاهش دهیم؛ چنانچه نتایج برخی تحقیقات نشان داده است افرادی که بیماری پریودنتال (عفونت شدید لثه و استخوان اطراف دندان) دارند، دو تا سه برابر بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار دارند.»
یک درمان دیرهنگام و گران
در تازه‌ترین آمارهای منتشر شده، خدمات دندانپزشکی دومین عامل بزرگ پرداخت مستقیم از جیب مردم در حوزه سلامت با سهم ۲۱.۱۴درصدی بعد از دارو بوده است اما چنین آماری نشان‌دهنده چه موضوعی است؟ این‌که در شرایط اقتصادی فعلی جامعه، رسیدگی به سلامت دهان و دندان، جزو اولویت‌های افراد قرار نمی‌گیرد؛ موضوعی که این دندانپزشک هم آن را تایید می‌کند و می‌گوید: «به همین دلیل است که بخش قابل توجهی از مردم تنها زمانی به دندانپزشکان مراجعه می‌کنند که با دردهای غیرقابل تحمل مواجه شده‌اند؛ و چنین وضعیتی طبیعتا هزینه بالایی دارد.»
درواقع مازیار میر معتقد است هزینه‌های دندانپزشکی نه‌تنها در ایران بلکه در تمام دنیا بالاست و بیمه‌ها به‌خوبی این خدمات را پوشش نمی‌دهند. تنها راه باقیمانده برای کم کردن هزینه‌های دندانپزشکی، پیشگیری و معاینه شش ماه یک‌بار است: «در غیر این‌صورت چندین برابر هزینه پیشگیری را باید صرف درمانی کنیم که شاید نتواند دندان فرد را به وضعیت پیش از بیماری برگرداند.»
بدیهی است پوسیدگی کوچکی که در مراحل اولیه با یک پر کردن ساده و کم‌هزینه درمان می‌شود، اگر نادیده گرفته شود و پیشرفت کند ممکن است به عصب دندان برسد.
در این صورت، نیاز به عصب‌کشی و روکش دندان وجود دارد که هم دردسرهایش بیشتر است و هم هزینه‌اش چندین برابر یک پر کردن ساده. ضمن این‌که پیشگیری از عفونت‌های دندانی، از ریسک ابتلا یا بدتر شدن بیماری‌های سیستمیک هم کم می‌کند و فرد، هزینه‌های احتمالی و سنگین درمان بیماری‌های قلبی، گوارشی و... را نیز کاهش می‌دهد: «مسواک زدن صحیح و منظم، نخ دندان کشیدن روزانه و انجام معاینات پزشکی به‌صورت هر شش ماه یک‌بار، از اصول ابتدایی پیشگیری مؤثر و کاهش هزینه‌های دندانپزشکی محسوب می‌شود.»
مشارکت پزشک و دندانپزشک
دراین بین کارشناسان ازکمبودآگاهی وازطرف‌دیگر،ازافزایش بیماری سرطان‌های دهان درسال‌های اخیرمی‌گویند؛ موضوعی که از نظر این دندانپزشک، ضرورت وجود یک دندانپزشک خانواده را برای خانواده‌های ایرانی ضروری می‌کند: «همان‌قدر که پزشک خانواده، برای ارتقای سلامت وکیفیت زندگی بهتر می‌تواند کمک‌کننده باشد، نیاز به حضور دندانپزشک خانواده هم باعث افزایش آگاهی اعضای خانواده و به دنبال آن افزایش اطلاعات پزشک خانواده از وضعیت عفونت‌های دندانی می‌شود.»
برای نمونه مازیار میر، از مصرف بالای قلیان در بین خانواده‌های ایرانی به‌عنوان یک عامل مؤثر در بروز سرطان‌های دهان می‌گویدومعتقد است آنچه می‌تواندیک فردرابه چنین مرحله‌ای برساند،بی‌توجهی به توصیه‌های‌علمی‌درزمینه دندانپزشکی است: «بارها دیده و شنیده‌ام که برخی افراد به توصیه‌های غیر‌علمی توجه می‌کنند و مثلا به بی‌ضرر بودن قلیان اعتقاد دارند، این در حالی است که از نظر علمی، دود قلیان حاوی مقادیر زیادی از مواد شیمیایی سمی و سرطان‌زاست که این مواد وقتی با بافت‌های حساس دهان، زبان، لثه، حلق و گلو در تماس قرارمی‌گیرند باعث آسیب به دهان می‌شوند.»
به همین دلیل است که متخصصان از ضرورت همکاری پزشک و دندانپزشک برای سلامت یک فرد می‌گویند چراکه وقتی دندانپزشک متوجه علائم یک بیماری سیستمیک مانند خشکی شدید دهان، زخم‌های خاص، عفونت‌های مکرر و... در دهان فرد می‌شود و بیمار را به پزشک خانواده برای بررسی بیشتر ارجاع می‌دهد:«علاوه بر این پزشک فرد نیز اطلاعات بیشتر و تکمیلی را از دندانپزشک می‌گیرد و می‌تواند به نتایج ارزشمندی برسد.»طبیعی است که جا افتادن این فرهنگ و این روش برای همکاری در حوزه درمان و سلامت افراد جامعه نتیجه بهتر، یکپارچه‌تر و کامل‌تری برای بیمار به‌همراه خواهد داشت.
