رهاورد پول‌پاشی

عربستان با خرج گزاف برای جذب ستاره‌ها و حرفه‌ای‌سازی زیرساخت‌های فوتبال و با اختلاف، پرهزینه‌ترین لیگ آسیا و یکی از گران‌ترین لیگ‌های دنیا را در اختیار دارد. قطر و امارات نیز در رده‌های بعدی هستند و قاعدتا ایران در جایگاه چهارم قرار دارد اما شاید کنترل قمیت‌ها در فوتبال قطر، باعث شده تا ایران بتواند گوی سبقت را از آنها نیز برباید. موضوعی که البته نیاز به تحقیق و بررسی بیشتری دارد اما اگر مقایسه ساده‌ای با سال‌های گذشته صورت گیرد، جای شک و تردیدی باقی نمی‌ماند که بودجه‌ فوتبال ایران افزایش چشمگیری داشته است. اگر تا دو سه سال پیش باشگاه‌ها با ۵۰۰ - ۴۰۰ میلیارد بودجه، تیم می‌بستند و هزینه فصل را می‌دادند، امسال حرف از ۱۰۰۰ میلیارد به بالاست! بعضی باشگاه‌های نامی چنین هزینه‌های هنگفتی کرده‌اند که بخشی از آن توسط اسپانسرها پرداخت می‌شود و بخشی دیگر به آن بدهی‌های انباشته، افزوده می‌شود. اتفاقا مهدی تاج به این مسأله نیز اشاره کرده و گفت با گذشتن هر فصل، رقم بدهی‌های انباشته فوتبال ایران بالا و بالاتر می‌رود. در سال ۱۴۰۲ این رقم به بالای ۱۲۰۰ میلیارد رفت و حالا به حداقل دو برابر رسیده است.فدراسیون در سال‌های گذشته تلاش کرد با سقف بودجه، مانع این پول‌پاشی بعضی باشگاه‌ها شود اما ناکام ماند. در تابستان امسال اما این سقف به طورکامل محو شد تا باشگاه‌ها هرچقدر می‌خواهند هزینه کنند. با افزایش سهمیه خارجی‌ها، طبیعتا پای بازیکنان خارجی بیشتری باز شد ولی درخواست عاجزانه مسئولان این بود که حداقل فوتبالیست‌های باکیفیت جذب شود. به طور مثال در استقلال این اتفاق افتاد و آنها هزینه گزافی برای جذب خارجی‌ها دادند اما نتایج‌شان به هیچ وجه راضی‌کننده نبوده است. بعضی از بازیکنان جذب‌شده با وجود نام‌های بزرگ به هیچ‌وجه خواسته‌ها را برآورده نکرده‌اند. البته عده‌ای ایراد اصلی را به ساپینتو می‌گیرند و می‌گویند او به لحاظ فنی ضعیف است که نمی‌تواند از اینهمه بازیکن بازی بگیرد. باشگاه پرسپولیس به خاطر لیست خارجی‌های استقلال، به‌شدت از سوی هوادارانش تحت فشار بود و همین حالا نیز با چند گزینه خارجی پای میز مذاکره نشسته است. آنها همین امسال در ماجرای خرید سرژ اوریه با انتقادات فراوانی مواجه شدند، فوتبالیست نامی و معروفی که حضورش در ایران با واکنش رسانه‌های معتبر دنیا مواجه شد اما فعلا خروجی خاصی برای قرمزها نداشته است. اوریه هم درگیر هپاتیت بود و هم مصدوم شده و فعلا نمی‌تواند بازی کند. اوستوف اورونوف هم که معمولا مصدوم است و خانه‌نشین! در سپاهان نیز خریدهای خارجی مانند ایوان سانچز و انزو کریولی به هیچ وجه در حد و اندازه‌ پولی که گرفته‌‎اند، ظاهر نشده‌اند. تراکتور، رقیب آنها نیز امسال به جای خرید بازیکنان داخلی ترجیح داد با خارجی‌ها توافق کند. بازیکنانی مانند رجی لوشیکا، تیبور هلیلوویچ و مارکوس یوهانسن که نتوانسته‌اند خودی نشان دهند. به‌ویژه یوهانسن که بعد از بازگشت بیرانوند، فعلا شانسی برای بازی کردن ندارد. 
یکی از موارد عجیب این فصل اما حضور سه بازیکن خارجی در باشگاه مس رفسنجان بود؛ باشگاهی که درگیر پرونده فساد فوتبال شد و همین امسال به زور تیم خود را جمع و جور کرد. این تیم فعلا با کسب دو امتیاز از پنج بازی در قعر جدول لیگ برتر قرار دارد. باشگاه‌هایی چون ملوان، آلومینیوم، گل‌گهر، خیبر و... هم ترجیح دادند با وجود افزایش سهمیه‌ها به همان بازیکنان داخلی بسنده کنند و خود را درگیر پرداخت‎های دلاری و یورویی نکنند. 
     
کاهش کیفیت!
عربستان با جذب ستاره‌های فوتبال دنیا سطح فوتبال خود را به‌شکل چشمگیری ارتقا داده اما آیا می‌توان گفت لیگ ایران با وجود خارجی‌های گرانقیمیتی که امسال آمدند، پیشرفت داشته است؟ تا اینجا که لیگ غیر از دو هفته اول، بی‌کیفیت برگزار شده و دوباره هواداران ناراضی هستند. درهمین هفته ششم لیگ(غیر از بازی اخیرپیکان و چادرملو) تنها شش گل به ثمر رسید! یک رکورد عجیب و غریب. حالا همه به این باور رسیده‌اند که بازیکنان جوان داخلی به مراتب از خارجی‌های پرهزینه بهتر هستند. بعضی از آنها گمنام‌اند و امسال قراردادهای پایینی بسته‌اند ولی خودی نشان داده‌اند. از سویی پرداخت دستمزدهای نجومی به خارجی‌ها در بعضی باشگاه‌ها مشکل‌آفرین بوده است. نمونه آن باشگاه استقلال و مصاحبه محمدرضا آزادی، مهاجم جوان این تیم که گفته بود از مدیریت بپرسید چرا چنین قراردادهایی با خارجی‌ها بسته‌اند؟! دریکی دیگر از باشگاه‌ها نیز دو ستاره معروف تیم بعد از مطلع شدن از دستمزد دو بازیکن خارجی والبته کیفیت متوسط آنهااعتراض کرده‌اند که «چرا ما باید کمتر بگیریم؟!» 
     
نظارت روی خارجی‌ها 
به نظر می‌رسد علاوه‌بر نظارت روی قرارداد خارجی‌ها، باید در خارج از زمین فوتبال نیز نظارت بیشتری روی آنها شود. در یکی از باشگاه‌های بزرگ، یکی از بازیکنان معروف آن‌قدر حاشیه داشت که با واکنش همسایگانش مواجه شد. حتی سرمربی تیم چند بار به او هشدار داد که تمرکزش را روی فوتبال بگذارد وگرنه کلا بازی نخواهد کرد. موارد این چنینی در لیگ برتر کم نبوده. فوتبالیست‌های خارجی گاهی حضور در ایران را مثل تعطیلات می‌بینند؛ این‌که دستمزد بالا بگیرند و خوش بگذرانند. بدون شک نیاز است باشگاه‌ها در این زمینه سختگیری بیشتری به خرج دهند تا با ضرر بیشتری مواجه نشوند.