زمان طلایی برای اهدای قلب
در پروسه اهدای قلب نکات مشخصی وجود دارد. فرد اهداکننده حتما باید دچار مرگ مغزی شده باشد تا قلب برای مدت کوتاهی به کمک دستگاه‌ها و داروها، همچنان بتپد و بتوان در موقعیت مناسب آن را به بیمار نیازمند پیوند اهدا کرد. جالب است بدانید یکی از چالش‌های مهم در اهدای قلب، حتی در مواردی که مرگ مغزی در فردی جوان رخ داده، این است که حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد قلب‌های اهدایی، قابل استفاده و پیوند تشخیص داده می‌شوند.
دلیل این امر، تحریک کوتاه‌مدت اعصاب سمپاتیک پس از مرگ مغزی است که به افزایش ناگهانی ضربان قلب و احتمال آسیب و نکروز بافت قلب منجر می‌شود. به همین دلیل مراقبت‌های فوری و ویژه برای حفظ سلامت قلب اهداکننده، اهمیت بسیار بالایی دارد تا بتوانیم درصد قلب‌های قابل استفاده بین بیماران را افزایش دهیم. به طور کلی قلب، برخلاف اعضایی مانند کلیه و کبد، زمان طلایی بسیار کوتاهی برای حفظ سلامت دارد که حدود ۵ تا ۶ ساعت تخمین زده می‌شود. این زمان شامل مراحل برداشت قلب، انتقال و پیوند است؛ همین محدودیت زمانی، انتقال سریع قلب برای کاربردی بودن را به امری حیاتی تبدیل می‌کند.اما با وجود همه این محدودیت‌ها، ایران توانسته است با تمهیداتی که از حدود سال ۱۳۹۴ در وزارت بهداشت صورت گرفته است، قابلیت انتقال قلب بین استان‌ها را بهینه‌سازی کند. در حال حاضر، با استفاده از امکاناتی نظیر هواپیما و هلیکوپتر، زمان انتقال قلب به زیر دو ساعت و حتی زیر یک ساعت کاهش یافته است. این عملیات‌ها امروزه با همکاری اورژانس و هواپیما به طور مؤثرتری انجام می‌شود. به عنوان مثال درباره این تلاش‌ها، می‌توان به دریافت‌کننده آقایی اشاره کرد که سه سال از نارسایی قلبی رنج می‌برد و حال عمومی او رو به وخامت بود. وقتی اعلام شد قلبی در یزد آماده اهداست، طبق تصمیم اداره پیوند وزارت بهداشت، قلب به این بیمار اختصاص یافت و هماهنگی‌های لازم به سرعت انجام شد تا قلب با هواپیمای نیروی هوایی ارتش به تهران منتقل شود. سپس از فرودگاه مهرآباد تا اتوبان ارتش با بالگرد نیروی انتظامی و در نهایت توسط اورژانس کشوری به بیمارستان مسیح دانشوری منتقل شد و پیوند صورت گرفت. این سطح از هماهنگی و سرعت در انتقال اعضا، مشابه فرآیندهای انجام شده در کشورهای پیشرفته دنیاست و نشان‌دهنده توانمندی بالای تیم‌های پزشکی و حمایتی در ایران در حوزه اهدای عضو و پیوند قلب است.
