گام بزرگ برای صیانت از جنگل‌های هیرکانی
جنگل‌ها نیازمند بازسازی و مرمت جاده‌های‌شان هستند و حصارکشی و غنی‌سازی گونه‌های موجود بسیار اهمیت دارد. بر همین اساس، آماده‌شدن طرح‌های جدید صیانتی در جنگل‌های شمال را باید به فال نیک گرفت و آن‌طور که مسئولان اعلام کرده‌اند قرار است از سال آینده به اجرا دربیاید؛ طرحی که در ۱۳۰هزار هکتار عملیاتی می‌شود و به‌منظور تقویت و بهبود حفاظت فنی جنگل طرح‌ریزی شده و انتظار می‌رود حال جنگل‌های هیرکانی را بهتر کند و نفسی تازه به آن بدهد.
وضعیت جنگل‌های هیرکانی را می‌توان در یک جمله خلاصه کرد: این گنجینه‌های ناب که میلیون‌ها سال قدمت دارند در مسیر نابودی قرار گرفته‌اند. اگرچه افزایش جریمه‌ها و طرح‌های جدید مدیریتی نویدبخش است، اما تا زمانی که عوامل ریشه‌ای مانند فقر جوامع محلی، تقاضای بالای صنایع برای چوب قاچاق و ضعف‌های ساختاری در مدیریت برطرف نشوند، این جنگل‌های باستانی شانس کمی برای بقا خواهند داشت. هشدار کارشناسان درباره نابودی جنگل‌های شمال در دهه‌های آینده، زنگ خطری است که باید آن را جدی‌گرفت. نجات جنگل‌های هیرکانی تنها با عزمی ملی، مدیریتی علمی و جهادی و مشارکت واقعی مردم میسر خواهد بود.معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران ــ نوشهر، از آغاز اجرای پروژه‌های صیانتی جدید در جنگل‌های هیرکانی شمال کشور خبر می‌دهد که قرار است از سال آینده در پنج حوضه آبخیز با وسعت بیش از ۱۳۰هزار هکتار اجرا شود.
محمد خزاعی می‌گوید: «این طرح‌ها با هدف تقویت و بهبود حفاظت فنی جنگل طراحی شده‌اند و بر فعالیت‌هایی مانند بازسازی و مرمت جاده‌های جنگلی، حصارکشی، غنی‌سازی گونه‌های جنگلی و همچنین اجرای برنامه‌های بهداشتی و پرورشی تمرکز خواهند داشت.»
وی ادامه می‌دهد: «این پروژه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند به‌صورت خودکفا و با بهره‌گیری از منابع داخلی جنگل پیش‌بروند، به‌طوری‌که درآمد حاصل از بهره‌برداری هدفمند از توده‌های زراعت چوب که به سن بهره‌برداری رسیده‌اند، هزینه‌های اجرایی را پوشش دهد. طرح مورد اشاره ضمن حفظ تعادل اکولوژیکی، توسعه عرصه‌های زراعت چوب را نیز در اراضی جلگه‌ای شمال کشور در دستورکار دارد که بخشی از برنامه‌های کلان سازمان منابع طبیعی برای مدیریت پایدار حوضه‌های آبخیز جنگلی است.»
معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی مازندران ــ نوشهر یادآور می‌شود که تاکید قانون‌گذار بر برداشت کنترل‌شده درختان شکسته و ریشه‌کن‌شده، با حفظ درصدی از پایه‌های خشک و سرپا، به‌منظور حفظ ساختار طبیعی و سلامت اکوسیستم جنگل است و این سیاست به دقت رعایت می‌شود.
مازندران را دوباره ببینیم
مازندران حدود دومیلیون و ۴۰۰هکتار مساحت دارد که ازاین مقدار حدود یک‌میلیون و ۷۰۰هزار هکتار آن عرصه‌های طبیعی شامل جنگل و مرتع است. برای حفاظت و مدیریت عرصه‌های طبیعی مازندران، دو اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در ساری و نوشهر فعالیت می‌کنند. اداره ساری حدود ۷۱درصد و اداره نوشهر حدود ۲۹درصد از این عرصه‌ها را مدیریت می‌کنند. درمجموع، مازندران حدود ۵۴درصد از عرصه‌های جنگلی شمال کشور را دراختیار دارد.همچنین، نیمی از جنگل‌های هیرکانی ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو در جغرافیای این استان واقع شده است.مازندران با حدود ۴۶۰هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی، سالانه بیش از هفت‌میلیون تن محصول تولید می‌کند. این استان در تولید ۱۵نوع محصول کشاورزی و باغی رتبه‌های اول تا سوم کشور را به خود اختصاص داده است. با وجود این ظرفیت‌ها، تغییر غیرمجاز کاربری اراضی کشاورزی و باغی همچنان یکی از چالش‌های اصلی این استان به شمار می‌رود.
محمد خزاعی می‌گوید: «این طرح‌ها با هدف تقویت و بهبود حفاظت فنی جنگل طراحی شده‌اند و بر فعالیت‌هایی مانند بازسازی و مرمت جاده‌های جنگلی، حصارکشی، غنی‌سازی گونه‌های جنگلی و همچنین اجرای برنامه‌های بهداشتی و پرورشی تمرکز خواهند داشت.»
وی ادامه می‌دهد: «این پروژه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند به‌صورت خودکفا و با بهره‌گیری از منابع داخلی جنگل پیش‌بروند، به‌طوری‌که درآمد حاصل از بهره‌برداری هدفمند از توده‌های زراعت چوب که به سن بهره‌برداری رسیده‌اند، هزینه‌های اجرایی را پوشش دهد. طرح مورد اشاره ضمن حفظ تعادل اکولوژیکی، توسعه عرصه‌های زراعت چوب را نیز در اراضی جلگه‌ای شمال کشور در دستورکار دارد که بخشی از برنامه‌های کلان سازمان منابع طبیعی برای مدیریت پایدار حوضه‌های آبخیز جنگلی است.»
معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی مازندران ــ نوشهر یادآور می‌شود که تاکید قانون‌گذار بر برداشت کنترل‌شده درختان شکسته و ریشه‌کن‌شده، با حفظ درصدی از پایه‌های خشک و سرپا، به‌منظور حفظ ساختار طبیعی و سلامت اکوسیستم جنگل است و این سیاست به دقت رعایت می‌شود.
مازندران را دوباره ببینیم
مازندران حدود دومیلیون و ۴۰۰هکتار مساحت دارد که ازاین مقدار حدود یک‌میلیون و ۷۰۰هزار هکتار آن عرصه‌های طبیعی شامل جنگل و مرتع است. برای حفاظت و مدیریت عرصه‌های طبیعی مازندران، دو اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در ساری و نوشهر فعالیت می‌کنند. اداره ساری حدود ۷۱درصد و اداره نوشهر حدود ۲۹درصد از این عرصه‌ها را مدیریت می‌کنند. درمجموع، مازندران حدود ۵۴درصد از عرصه‌های جنگلی شمال کشور را دراختیار دارد.همچنین، نیمی از جنگل‌های هیرکانی ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو در جغرافیای این استان واقع شده است.مازندران با حدود ۴۶۰هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی، سالانه بیش از هفت‌میلیون تن محصول تولید می‌کند. این استان در تولید ۱۵نوع محصول کشاورزی و باغی رتبه‌های اول تا سوم کشور را به خود اختصاص داده است. با وجود این ظرفیت‌ها، تغییر غیرمجاز کاربری اراضی کشاورزی و باغی همچنان یکی از چالش‌های اصلی این استان به شمار می‌رود.
