نکته قابل توجه اول این است که تجربه نشان داده برخی مواقع این عملکرد درخشان بهواسطه از خودگذشتگی کادر درمان و تحمل فشار بیشتر از مسئولیتشان است که محقق میشود. مورد دوم هم اینکه در بحرانی که پشت سر گذاشتیم، ابعاد فشار وارد شده به سیستم سلامت، کمتر از بحرانی مانند شیوع بیماری کرونا بود. درواقع اگر این دو عامل وجود نداشتند، شایدنتیجه به این درخشانی نبود.چون طبیعتا وقتی شرایط اقتصادی خوب نیست، بیمارستانها هم نمیتوانند درامکانات وتجهیزات، ارائهگر سرویس خوبی باشند و حتی نمیتوانند پناهگاههای امنی برای بیماران در چنین شرایطی فراهم کنند. از طرف دیگر، بر کسی پوشیده نیست که نظام سلامت، با محدودیت متخصص روبهروست و این باعث میشود نیروهای مشغول بهکار بهشدت تحت فشار قرار بگیرند. بنابراین اگر اتفاق خوبی هم حاصل شده، نتیجه ایثار کادر درمان است. این یعنی ما با یک وضعیت شکننده مواجهیم.در چنین شرایطی، بدیهی است راهکار اصلی و مهم، ترمیم ناوگان نیروی تخصصی اعم از کادر پرستاری و پزشکی و... و بهدنبال آن بازسازی بیمارستانهای فرسوده است اما در کنار این راهکارهای زمینهای که مهم هستند اما دستیابی به آنها زمانبر است و طبعا شرایط اقتصادی هم روی آن سایه افکنده، میتوان اقدامات مثمرثمر دیگری هم انجام داد. بهنظر میرسد در این میان، یک راهکار فرعی دیگر به نام «تلهمدیسن» (پزشکی از راه دور) وجود دارد که میتواند در ارتقای کیفیت خدماترسانی به بیماران در شرایط سخت، بحرانی و در پیچ و خم مشکلات عظیم کمککننده باشد، از فشار بر کادر درمان بکاهد و تابآوری سیستم درمانی را افزایش بدهد؛ نوعی تکنولوژی که در دنیا در حال پیشرفت است و ایران هم این امکان را دارد که در مواقع نیاز از آن استفاده کند. اما در پزشکی از راه دور قرار است چه اتفاقی بیفتد که فشار ورودی بر کادر درمان کم شود؟ از اثرات این روش میتوانیم به دوران کرونا اشاره کنیم؛ دورانی که فشار روی اورژانس بسیار زیاد و تعداد بیماران بسیار بیشتر از حالت عادی بود و تختهای بیمارستانها دیگر ظرفیت خالی نداشت! در چنین شرایطی، ما برنامهای روی تلفنهای همراه طراحی کردیم که افراد با مراجعه به آن علائم خودشان را بازگو میکردند و این برنامه براساس الگوریتمهای مشخصشده، افراد را راهنمایی میکرد که آیا لازم است خیلی سریع به بیمارستان مراجعه کنند یا نه. درواقع این پزشکی از راه دور، کار تریاژ بخش اورژانس را انجام میداد و از حجم میزان مراجعه به اورژانس در موارد غیرضروری کم میکرد. این اتفاق، مثال بسیار کوچکی از کارهای بزرگی است که میتوانیم با استفاده از پزشکی از راه دور انجام دهیم آن هم در شرایط امروز که تکنولوژی به شکل چشمگیری پیشرفت کرده و هوش مصنوعی هم میتواند دستاوردهای تازه و قابل استفادهای برایمان داشته باشد. بهعبارت دیگر بخش اعظمی از نیازهای درمانی، از جمله ارسال آزمایشات، بررسی عکس و نوار و... را میتوانیم با همین روش برطرف و از اتلاف منابع برای ساخت و تأسیس بیرویه بیمارستان جلوگیری کنیم.