رقابت فضایی
پروژه GPS که توسط وزارت دفاع آمریکا در دهه ۱۹۷۰ کلید خورد، از سال ۱۹۹۵ به‌طور کامل عملیاتی شد. این سامانه با ۳۱ ماهواره فعال در مدار متوسط (MEO) حدود ۲۰ هزار کیلومتری، با دقتی بین ۳ تا ۵ متر برای عموم و دقت سانتی‌متری برای کاربران نظامی و حرفه‌ای خدمات موقعیت‌یابی ارائه می‌دهد.
اگرچه GPS سال‌ها بدون رقیب بود اما ماهیت نظامی آن همواره نگرانی کشورها را نسبت به وابستگی ایجاد کرده است؛ زیرا آمریکا می‌تواند در زمان بحران، دقت یا دسترسی به آن را محدود کند.
بیدو؛ پاسخ چین به سلطه GPS
چین با راه‌اندازی بیدو (BDS) توانست سامانه‌ای مستقل و قدرتمند ایجاد کند. بیدو اکنون با ۳۵ ماهواره فعال، پوشش جهانی را فراهم کرده و در بسیاری از نقاط آسیا حتی دقتی بهتر از GPS (کمتر از یک متر) ارائه می‌دهد.
ویژگی متمایز بیدو، قابلیت ارسال پیام‌های کوتاه از طریق ماهواره و خدمات تصحیح موقعیت (PPP) است که دقت را به چند سانتی‌متر کاهش می‌دهد. این سیستم، یک ابزار ژئوپلیتیکی قدرتمند برای چین محسوب می‌شود.
گالیلئو؛ پرچمدار استقلال اروپا
اتحادیه اروپا با گالیلئو به دنبال استقلال فناوری از آمریکا رفت. این سامانه که از سال ۲۰۱۶ وارد فاز عملیاتی شده، کاملا تحت مدیریت غیرنظامی است و حدود ۲۶ ماهواره فعال دارد.
گالیلئو با ارائه سرویس HAS (دقت بالا) و PRS (خدمات رمزگذاری‌شده)، هم دقتی در حد ۲۰ سانتی‌متر برای عموم فراهم می‌کند و هم قابلیت‌های امنیتی پیشرفته را برای دولت‌ها ارائه می‌دهد.
گلوناس؛ بازگشت روسیه به رقابت
گلوناس روسیه که در دهه ۱۹۸۰ راه‌اندازی شد، پس از دوران رکود دهه ۹۰، دوباره در سال ۲۰۱۱ تکمیل شد. این سامانه با ۲۴ ماهواره در مدار ۱۹ هزار کیلومتری، دقتی مشابه GPS دارد. گرچه از نظر تجاری محبوبیت کمتری دارد اما برای روسیه یک ابزار استراتژیک محسوب می‌شود.
ناویک؛ سامانه منطقه‌ای هند
هند با NavIC به جمع قدرت‌های ناوبری پیوسته است. هرچند این سیستم تنها هفت ماهواره فعال دارد و پوشش آن منطقه‌ای است اما برای امنیت ملی هند و کاهش وابستگی به GPS اهمیت زیادی دارد. NavIC با سیگنال‌های قدرتمند L۵/S، خدمات پایدار و دقیق در شبه‌قاره هند ارائه می‌دهد.
چرا چندسامانه‌ای بودن مهم است؟
با وجود تهدیدهای سایبری، پارازیت و خطر قطع خدمت در زمان بحران، استفاده از گیرنده‌های چند- GNSS (ترکیب GPS، بیدو، گالیلئو و گلوناس) بهترین راه‌حل است. امروزه اغلب گوشی‌های هوشمند و تجهیزات صنعتی از چندین سامانه به‌طور همزمان استفاده می‌کنند تا دقت، پایداری و امنیت افزایش یابد.
دنیای ناوبری امروز دیگر در انحصار GPS نیست. ظهور بیدو و گالیلئو، و حضور گلوناس و ناویک، رقابت شدیدی در عرصه موقعیت‌یابی جهانی ایجاد کرده است. آینده این حوزه به سمت دقت سانتی‌متری، چندسامانه‌ای بودن، و مقاومت در برابر حملات سایبری و پارازیت‌ها پیش می‌رود. برای کشورهای در حال توسعه، انتخاب تجهیزات چند-GNSS به معنای استقلال بیشتر و کاهش خطرات ناشی از انحصار فناوری است.
بیدو؛ پاسخ چین به سلطه GPS
چین با راه‌اندازی بیدو (BDS) توانست سامانه‌ای مستقل و قدرتمند ایجاد کند. بیدو اکنون با ۳۵ ماهواره فعال، پوشش جهانی را فراهم کرده و در بسیاری از نقاط آسیا حتی دقتی بهتر از GPS (کمتر از یک متر) ارائه می‌دهد.
ویژگی متمایز بیدو، قابلیت ارسال پیام‌های کوتاه از طریق ماهواره و خدمات تصحیح موقعیت (PPP) است که دقت را به چند سانتی‌متر کاهش می‌دهد. این سیستم، یک ابزار ژئوپلیتیکی قدرتمند برای چین محسوب می‌شود.
گالیلئو؛ پرچمدار استقلال اروپا
اتحادیه اروپا با گالیلئو به دنبال استقلال فناوری از آمریکا رفت. این سامانه که از سال ۲۰۱۶ وارد فاز عملیاتی شده، کاملا تحت مدیریت غیرنظامی است و حدود ۲۶ ماهواره فعال دارد.
گالیلئو با ارائه سرویس HAS (دقت بالا) و PRS (خدمات رمزگذاری‌شده)، هم دقتی در حد ۲۰ سانتی‌متر برای عموم فراهم می‌کند و هم قابلیت‌های امنیتی پیشرفته را برای دولت‌ها ارائه می‌دهد.
گلوناس؛ بازگشت روسیه به رقابت
گلوناس روسیه که در دهه ۱۹۸۰ راه‌اندازی شد، پس از دوران رکود دهه ۹۰، دوباره در سال ۲۰۱۱ تکمیل شد. این سامانه با ۲۴ ماهواره در مدار ۱۹ هزار کیلومتری، دقتی مشابه GPS دارد. گرچه از نظر تجاری محبوبیت کمتری دارد اما برای روسیه یک ابزار استراتژیک محسوب می‌شود.
ناویک؛ سامانه منطقه‌ای هند
هند با NavIC به جمع قدرت‌های ناوبری پیوسته است. هرچند این سیستم تنها هفت ماهواره فعال دارد و پوشش آن منطقه‌ای است اما برای امنیت ملی هند و کاهش وابستگی به GPS اهمیت زیادی دارد. NavIC با سیگنال‌های قدرتمند L۵/S، خدمات پایدار و دقیق در شبه‌قاره هند ارائه می‌دهد.
چرا چندسامانه‌ای بودن مهم است؟
با وجود تهدیدهای سایبری، پارازیت و خطر قطع خدمت در زمان بحران، استفاده از گیرنده‌های چند- GNSS (ترکیب GPS، بیدو، گالیلئو و گلوناس) بهترین راه‌حل است. امروزه اغلب گوشی‌های هوشمند و تجهیزات صنعتی از چندین سامانه به‌طور همزمان استفاده می‌کنند تا دقت، پایداری و امنیت افزایش یابد.
دنیای ناوبری امروز دیگر در انحصار GPS نیست. ظهور بیدو و گالیلئو، و حضور گلوناس و ناویک، رقابت شدیدی در عرصه موقعیت‌یابی جهانی ایجاد کرده است. آینده این حوزه به سمت دقت سانتی‌متری، چندسامانه‌ای بودن، و مقاومت در برابر حملات سایبری و پارازیت‌ها پیش می‌رود. برای کشورهای در حال توسعه، انتخاب تجهیزات چند-GNSS به معنای استقلال بیشتر و کاهش خطرات ناشی از انحصار فناوری است.
