هرچند امروزه GPS بهعنوان یک فناوری جهانی شناخته میشود اما مالکیت و کنترل کامل آن در دست آمریکاست. این کشور میتواند در مواقع بحرانی یا درگیریهای نظامی، سیگنالهای GPS را برای مناطق خاصی محدود یا مختل کند. نمونه بارز آن در جنگ خلیجفارس بود که آمریکا از قابلیتهای GPS برای هدایت دقیق موشکها و هواپیماهای خود استفاده کرد و دسترسی عمومی را محدود ساخت. همین موضوع باعث شد کشورهای دیگر مانند روسیه (با سیستم GLONASS)، اتحادیه اروپا (با سیستم Galileo)، چین (با BeiDou) و هند (با IRNSS یا همان NavIC) به توسعه سامانههای جایگزین بپردازند تا وابستگی به GPS آمریکا کاهش یابد.
کنترل آمریکا بر GPS این نگرانی را ایجاد کرده که واشنگتن میتواند از این ابزار بهعنوان یک سلاح استراتژیک استفاده کند. یکی از تهدیدها، امکان خاموش یا تضعیف سیگنال در مناطق هدف است، که میتواند برای مختلکردن زیرساختهای نظامی وحتی اقتصادی کشورهای دیگر به کاررود.همچنین، دادههای حاصل ازاستفاده جهانی ازGPSممکن است توسط آمریکا برای اهداف جاسوسی یا جمعآوری اطلاعات استفاده شود، زیرا این کشور مالک زیرساختهای اصلی این فناوری است.
در سالهای گذشته شایعاتی مبنی بر تغییر عمدی سیگنال GPS برای گمراهکردن اهداف دشمن یا ایجاد اختلال در عملیاتهای نظامی کشورهای دیگر منتشر شد. هرچند ایالات متحده چنین اقداماتی را بهطور رسمی تأیید نکرده اما این امکان وجود دارد که در شرایط اضطراری و جنگ، چنین ابزاری بهعنوان یک برگ برنده در دست آمریکا باشد. همین امر موجب شده بسیاری از کشورها بهدنبال توسعه سیستمهای داخلی یا تقویت شبکههای جایگزین باشند. با رشد فناوری، وابستگی به GPS آمریکا کمتر میشود، چرا که سیستمهای جایگزین و ترکیبی در حال گسترش هستند. سیستمهای چندمنبعی که از GLONASS، BeiDou و Galileo بهطور همزمان استفاده میکنند، نه تنها دقت را افزایش میدهند بلکه ریسک انحصار و سوءاستفاده را به حداقل میرسانند. ایران نیز در سالهای اخیر به اهمیت این موضوع پی برده و بهدنبال توسعه سامانههای بومی ناوبری و ردیابی است تا در مواقع بحران، به شبکههای خارجی وابسته نباشد.
GPS یک فناوری کلیدی و انکارناپذیر برای جهان امروز است اما وابستگی به یک سیستم انحصاری که توسط کشوری مانند آمریکا کنترل میشود، تهدیدی بالقوه بهشمار میرود. آمریکا نشان داده که در مواقع حساس میتواند از این ابزار برای اهداف استراتژیک خود استفاده کند. آینده مسیریابی جهانی به سمت همکاری چندملیتی و استفاده از سامانههای جایگزین پیش میرود تا تعادل قدرت حفظ شود و سوءاستفادههای احتمالی به حداقل برسد.