به گزارش ایسنا و به نقل از سومریه نیوز، عالیه نصیف، نماینده پارلمان عراق از ائتلاف دولت قانون، تحت رهبری نوری المالکی اعلام کرد، دادخواستهایی را علیه مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و بابکر زیباری، رئیس سابق ستاد ارتش به دلیل اقدام علیه امنیت، حاکمیت و استقلال کشور، ارائه کرده است. او گفت: بارزانی دیگر هیچ مشروعیتی برای ادامه کار ندارد. همزمان اعلام شد رئیس پارلمان اقلیم کردستان، خواستار استعفای مسعود بارزانی شده است.
به گزارش میزان؛ جریانها و احزاب کرد، مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق را به دلیل برگزاری همهپرسی یکجانبه و غیرقانونی زیر شدیدترین انتقادها قرار داده و عامل اصلی حوادث اخیر در این منطقه معرفی کردهاند. از سوی دیگر برهم صالح، رئیس ائتلاف به خاطر دموکراسی و عدالت در عراق در گفتوگو با المیادین با بیان این که اهالی اقلیم کردستان عراق از سیستم حکومتی اربیل راضی نیستند، خواستار هماهنگی بین طرفهای عراقی شد. وی افزود: اوضاع کردها در شمال کشور در حال تغییرات بزرگی است و ائتلافها و تقسیمبندیهای جدیدی در اقلیم کردستان در حال شکلگیری است. صالح در قسمتی دیگر از اظهارات خود با اشاره به کمکهای ایران به اقلیم کردستان عراق گفت: هنگامی که داعش به مرزهای کردستان نزدیک شده بود، ایران کمک زیادی به ما کرد.
تشدید اختلافات
روز گذشته قرار بود پارلمان کردستان برای بررسی برگزاری یا به تعویق انداختن انتخابات ریاستی و پارلمانی تشکیل جلسه دهد، اما در نهایت اعلام شد به دلیل اختلافات این جلسه تشکیل نمیشود. گروههای جماعت اسلامی و اتحادیه میهنی کردستان نیز اعلام کرده بودند در این نشست شرکت خواهند کرد. جماعت اسلامی کردستان و جنبش گوران دو حزبی بودند که با برگزاری همهپرسی جدایی اقلیم کردستان از عراق مخالفت کرده بودند.
خبرگزاری فرانسه با اشاره به اختلافات و شکافهای جدید در بین احزاب کردستان عراق نوشت: مسئولان حزب اتحاد میهنی، مسعود بارزانی رئیس این اقلیم را به سرقت نفت برای گسترش و تقویت نفوذ خود متهم کردند. الا طالبانی، نماینده پارلمان از اتحاد میهنی کردستان عراق نیز معتقد است: همهپرسی اقدامی تحمیلی از سوی رئیس اقلیم کردستان بود. بارزانی همچنین به پیشنهادات فواد معصوم، رئیسجمهور عراق برای میانجیگری میان اربیل و بغداد نیز توجه نکرد. در همین رابطه هیرو ابراهیم احمد، همسر جلال طالبانی نیز حزب دموکرات را به رهبری مسعود بارزانی به اجرای توطئه (علیه خود) متهم کرد. مسعود بارزانی در اولین واکنش پس از درگیریهای اخیر در کرکوک اعلام کرد، پیشرویهای ارتش عراق در کرکوک به دلیل «خیانت» برخی از نیروهای پیشمرگه بود. این سخنان به طور تلویحی اتحادیه میهنی کردستان را نشانه رفته بود. از سوی دیگر گفته میشود نیروهای پ.ک.ک نیز به دلیل پیروزیهای برق آسای ارتش عراق بر کرکوک بشدت خشمگین هستند. به گزارش مهر و به نقل از روزنامه استقلال چاپ ترکیه، این گروه با انتشار بیانیهای نیروهای بارزانی را به دلیل عقبنشینی از مواضعشان، مسئول این شکست دانست. همه اینها ابعاد اختلافات تازه را در بین گروههای کرد نشان میدهد. اختلافاتی که اگر مهار نشود میتواند به یک سری جنگهای داخلی بین کردهای عراق منجر شود.
کنترل سد موصل
روز سهشنبه نیروهای عراقی با پیشروی در کرکوک، کنترل میادین نفتی و بیشتر مناطق این استان را که پیشتر در کنترل اقلیم کردستان بود در اختیار گرفتند. این نیروها در ادامه موفقیتهای خود، روز گذشته توانستند کنترل کامل سد موصل را از نیروهای بارزانی پس گرفته و پرچم ملی این کشور را بر فراز آن به اهتزاز در آورند. بنا بر این گزارش، نیروهای نظامی عراق پس از ورود به سد موصل پرچم ملی این کشور را بر فراز ساختمانهای آن به اهتزاز درآوردهاند.
سد موصل از سال 2014 به اشغال داعش درآمده بود. در پی پیشرویهای نیروهای نظامی عراقی کنترل آن از سال گذشته میلادی به دست نیروهای بارزانی افتاد و به رغم دستور دولت مرکزی از تحویل کنترل آن به مسئولان دولت عراق خودداری میکردند. پس از بحران ناشی از همهپرسی غیرقانونی برخی جریانات تجزیهطلب دولت عراق را تهدید به بستن دریچه سد موصل روی ساکنان مناطق دیگر عراق کرده بودند. خبرگزاری رویترز نیز در خبری به نقل از یک فرمانده ارشد نظامی ارتش عراق از عقبنشینی نیروهای پیشمرگه کرد به مرزهای ژانویه 2014 خبر داد.
اشتباه محاسباتی
عبدالباری عطوان، نویسنده و تحلیلگر مشهور جهان عرب در یادداشتی درخصوص تحولات اخیر کردستان عراق نوشت: کنترل کامل نیروهای عراقی بر استان کرکوک به منزله لغو عملی همه پرسی اخیر جداییطلبی اقلیم کردستان این کشور و نتایج آن است. اقلیم کردستان عراق تا روز همهپرسی جدایی طلبی یکپارچه و متحد پشت دولت محلی خود بود، اما اصرار بارزانی برای برگزاری همهپرسی این اقلیم را به دو اقلیم تقسیم کرد؛ یکی در سلیمانیه و دیگری در اربیل. با این وضعیت، نهتنها احتمال وقوع جنگ داخلی بین این دو اقلیم ـ در سایه اتهامزنیهای متقابل آنها مبنی بر خیانت ـ وجود دارد بلکه تقریبا قطعی است.
عطوان در ادامه نوشت: همه محاسبات بارزانی اشتباه از کار در آمد زیرا همگانـ از اسرائیلیها و آمریکاییها گرفته تا دوستان ترک ـ او را یاری نکردند. این نویسنده تصریح کرد: بارزانی همهپرسی را در حالی برگزار کرد که بر کرکوک و چاههای نفت و فرودگاه آن سیطره داشت. علاوه بر این، بارزانی سنجار و خانقین را نیز تحت کنترل خود داشت، اما اکنون همه این مناطق را از دست داده است و به طور قطع، اقلیمِ جدیدِ رقیب را نیز که متشکل از حلبچه، سلیمانیه و کرکوک است، از دست خواهد داد.
بارزانی باید دستگیر و به ترکیه منتقل شود
دولت باغچهلی، رهبر حزب حرکت ملی ترکیه گفت: اتحاد بارزانی و پ.ک.ک خانههای ترکمنهای عراق را هدف قرار میدهد و به همین علت در وقت مقتضی بارزانی باید دستگیر و به ترکیه منتقل شود. رهبر حزب حرکت ملی ترکیه: بارزانی باید دستگیر و به ترکیه منتقل شود
به گزارش ایرنا و به نقل از وبسایت روزنامه ینی شفق، باغچهلی در نشست اعضای حزب حرکت ملی در مجلس ملی ترکیه افزود: بارزانی عوامل حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) را به کرکوک اعزام کرده است و ما باید برای جلوگیری از افزایش قدرت پ.ک.ک یک مداخله نظامی از هوا و زمین علیه نیروهای آنها انجام دهیم. وی اتحاد بارزانی و پ.ک.ک را خطری برای ترکمنهای کرکوک و تهدیدی علیه امنیت ملی ترکیه دانست و اضافه کرد: پ.ک.ک به دنبال حضور در کرکوک پس از استقرار در قندیل و سنجار است. باغچهلی با اشاره به تحت کنترل قرارگرفتن کرکوک توسط نیروهای عراقی، این اقدام را یک اتفاق خوشحالکننده عنوان کرد. وی اظهار کرد: باید شرایط برای فرار پیشمرگههای مسلح به همراه جنایتکاران پ.ک.ک به هر کجا فراهم شود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد