جنایت‌های خودمانی

ماشین را نگه داشت و پیاده شد. در صندوق عقب را باز کرد تا وسایلی را که برای خانه خریده بود بیرون بیاورد. با دستان پر از پله‌های خانه بالا رفت. همه چیز مانند روزهای دیگر، آرام و معمولی بود. به پشت در آپارتمان رسید. خواست زنگ در را فشار دهد ولی سریع تصمیمش عوض شد. به غافلگیر کردن همسرش فکر کرد. وسایل را روی زمین گذاشت و در جیب شلوارش دستی چرخاند و دسته‌کلیدش را بیرون آورد.

کد خبر: ۸۱۷۷۵۸

مشغول پیدا کردن کلید آپارتمان بود که صدای بلند خنده همسرش را شنید. همسرش بلند بلند می‌خندید و انگار که با کسی حرف می‌زد، بعد لحظه‌ای آرام می‌شد تا حرف‌های طرف مقابل را بشنود و دوباره بلند می‌خندید. متوجه نمی‌شد که او چه چیز می‌گوید و با چه کسی حرف می‌زند. سعی کرد خیلی آرام کلید را در قفل بچرخاند تا همسرش متوجه ورودش نشود و بعد هم او را غافلگیر کند. خلیل آرام در را باز کرد و خریدهایش را برداشت و به ساکت‌ترین شکل ممکن وارد آشپزخانه شد. در افکار خود بود که صدای گفت‌وگوی همسرش از اتاق خواب به گوشش رسید. انگار کسی که پشت خط تلفن بود یک دوست معمولی نبود. حرف‌هایی که همسرش می‌زد نشان می‌داد که یک مرد پشت خط تلفن است. از لای در نیمه‌باز اتاق خواب نگاهی به درون اتاق انداخت و دید که همسرش با لبخندی بر لب نشسته حرف می‌زند و در میان حرف‌هایش اسم مردانه‌ای را بر زبان آورد. دیگر چیزی نفهمید. انگار خون به مغزش نمی‌رسید. اگر از کسی می‌شنید که همسرش به او خیانت می‌کند هیچ‌وقت باور نمی‌کرد ولی حالا دیگر با چشمان خودش شاهد این ماجرا بود. لحظه‌ای با خود فکر کرد و به خود گفت که اشتباه شنیده. برای از بین رفتن شک خود وارد اتاق شد و بدون هیچ حرفی گوشی تلفن را از دست همسرش گرفت و کنار گوش خود قرار داد. درست فهمیده بود. صدای یک مرد می‌آمد. نمی‌دانست که چه باید بکند. داد و فریاد کرد و به طرف همسرش حمله کرد. زن بسیار جا خورده و ترسیده بود و سعی می‌کرد از خود دفاع کند. فکر نمی‌کرد که شوهرش از این موضوع بویی ببرد. مشاجره و زد و خورد بالا گرفته بود و زن نمی‌توانست از خود دفاع کند. از روی میز یک چاقو برداشت و آن را در سینه شوهرش فرو کرد. لحظه‌ای بعد با دیدن شوهرش که روی زمین افتاده بود و از درد می‌نالید تازه متوجه شد که چه کاری انجام داده است. خیلی پشیمان بود اما دیگر دیر بود. این‌گونه جنایات خانوادگی و همسرکشی‌ها اغلب پشیمانی همراه دارد. البته این داستان فقط یک نوع از همسرکشی بود. جنایات خانوادگی می‌تواند انواع مختلف و دلایل مختلف داشته باشدکه برای بررسی ریشه‌های همسرکشی و نقش جامعه در وقوع آن، گفت‌وگویی با دکتر «امان‌الله قرایی‌مقدم»، جامعه‌شناس داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

انگیزه‌های اصلی در همسرکشی چیست؟

همسرکشی دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد. از جمله این دلایل به فقر، اعتیاد و شک و بدبینی به همسر می‌توان اشاره کرد که مهم‌ترین دلیل آن هم می‌تواند همین شک و بدبینی نسبت به همسر باشد. ایجاد رابطه‌های نامشروع به خودی خود عوامل گوناگونی دارد. زنان وقتی که همسران خود را دیر به دیر می‌بینند و یا خواسته‌ای دارند که همسرشان نمی‌تواند برایشان فراهم کنند ممکن است که به طرف دوستی با دیگران بروند و همین دوستی و روابط نامشروع باعث همسر کشی می‌شود.

تفاوت زنان و مردان در قتل همسرانشان در چیست؟

زنان چون نمی‌توانند به راحتی در جهت دفاع از خود برآیند در خیلی از موارد ناخواسته دست به همسرکشی می‌زنند. مثل زمانی که در یک مشاجره ساده برای دفاع از خود از چاقو استفاده می‌کنند و در یک حرکت غیرمنتظره همسر خود را می‌کشند. در خیلی از موارد هم این همسرکشی‌ها با نقشه قبلی انجام می‌شود. خواسته‌های زن در زندگی مشترک برآورده نمی‌شود و به ایجاد ارتباط با افراد دیگر دست می‌زند، در این مورد زن ممکن است با دیگری همدست شود و شوهر خود را به قتل برساند، به قاتل تبدیل شود و یا ممکن است همسرش از خیانت او باخبر شود و برای انتقام دست به کشتن او بزند و تبدیل به مقتول شود.

زنان در صورت طلاق وجهه اجتماعی بدی پیدا می‌کنند و در خیلی از جوامع به همین دلیل ممکن است برای رهایی از دست همسر خود و سخت بودن مسیر طلاق، همسر خود را به قتل برسانند، در صورتی که شرایط برای مردان این‌گونه نیست. آنان می‌توانند براحتی طلاق دهند و یا همسر دوم اختیار کنند.

یکی از دلایل عمده همسرکشی در مردان می‌تواند اعتیاد باشد. زمانی که توهم حاصل از مواد صنعتی در مردان ایجاد می‌شود آنان هم دست به جنایات مختلف از جمله همسرکشی می‌زنند.

می‌توان قبل از وقوع همسرکشی، زمینه‌های جنایت را در فرد یافت؟

قبل از وقوع این‌گونه جنایات درصورتی که فرد سالم باشد، نمی‌شود فهمید که یک فرد ممکن است همسر خود را بکشد یا نه. همان‌طور هم که از قبل گفتم این‌گونه جنایات غیرمنتظره و ناگهانی انجام می‌شود و در شرایطی هم که فرد از قبل نقشه کشتن همسر خود را بکشد، به نوعی نقش بازی می‌کند که همسرش متوجه هیچ چیز نشود. به همین دلایل از قبل نمی‌شود تشخیص داد که یک فرد دست به همسرکشی می‌زند یا نه.

البته یک نکته که وجود دارد این است که یکی از بستر‌های زمینه‌ساز برای خیانت و همسرکشی می‌تواند روابط عاشقانه فرد در قبل از ازدواجش باشد. دوستی‌های مختلف در قبل از ازدواج می‌تواند زمینه فکری بدی را برای فرد ایجاد کند. به‌طور مثال فرد در روابط خود در قبل از ازدواج بدقولی از دوست خود می‌بیند و آن را به همه افراد جنس مخالف خود تعمیم می‌دهد. یا از روابط دوستانه خود آن‌قدر راضی بوده باشد که دائم آن را به یاد بیاورد و همسرش را با دوستان قبلی خود مقایسه کند. این عوامل خود به نوعی زمینه‌ساز نارضایتی از زندگی مشترک است و یا در مواردی ممکن است که تلنگری برای خیانت باشند.

چه عواملی باعث می‌شود که آمار همسرکشی در جامعه بالا برود؟

افرایش فقر، پایین آمدن سطح اعتقادات در مردم یک جامعه، نرمال نبودن مردم از نظر اخلاقی و روانی و افزایش آمار معتادان در جامعه از عوامل بسیار مهم و موثر در افزایش آمار همسر کشی است.

چه عواملی باعث پایین آمدن این آمار می‌شود؟

راحت‌تر شدن نسبی طلاق برای زنان یکی از عوامل کمتر شدن همسرکشی در جوامع است.

در جنایات خانوادگی همسرکشی بیشتر دیده می‌شود یا فرزندکشی؟

درست است که همسرکشی و فرزندکشی هردو در گروه جنایات خانوادگی قرار دارند ولی دو مقوله کاملا جداگانه هستند. همسرکشی از ریشه خیانت زن و مرد به همدیگر می‌آید ولی فرزندکشی نوعی خیانت والدین به فرزند است. حتی سر راه گذاشتن فرزندان و سقط جنین هم نوعی فرزند کشی به حساب می‌آید.

فرزندکشی بیشتر در زنان دیده می‌شود یا مردان؟

با توجه به این موضوع که سقط جنین هم نوعی فرزندکشی به حساب می‌آید، می‌توان گفت که این جنایت خانوادگی بیشتر از طرف زنان انجام می‌شود.

به‌طور یقین هیچ زنی خواهان مرگ فرزند یا همسر خود نیست. چه شرایط اجتماعی‌ای باعث وقوع این جنایت از طرف زنان می‌شود؟

یک زن زمانی که از زندگی خود مطمئن نباشد و خودش در شرایط خوبی به سر نبرد راضی نمی‌شود که فرزندش هم در همین شرایط زندگی کند و همین مورد دلیلی می‌شود برای سقط جنین و کشتن فرزند از طرف مادر. دلایل همسرکشی هم که پیش از این گفته شد ولی اگر بخواهیم مهم‌ترین‌های آنها را نام ببریم، می‌توان به خیانت کردن مرد به زن اشاره کرد. در صورتی که یک مرد به همسر خود خیانت کند باعث می‌شود که زن همه زندگی خود را پوچ بداند و در پی یک جنون آنی در درگیری با همسر خود او را به قتل برساند.

همچنین در مواردی زن در پی ناراضی بودن از زندگی خود به برقراری ارتباط با مردان دیگر می‌پردازد و بعد از مدتی با همدستی همان مرد شوهر خود را به قتل می‌رساند.

ریشه این‌گونه خیانت‌های زوج‌ها به همدیگر می‌تواند فیلم‌های مختلف ماهواره هم باشد. این فیلم‌ها باعث افزایش روابط فرازناشویی در جامعه می‌شود.

غزاله مالکی / تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)