تظاهرات در آمریکا؛ برای «تغییر» یا ابراز خشم

اینجا این پرسش مطرح است که اعتراض‌های پس از انتخابات برای چیست؟ آیا مخالفان قادر به تغییر اوضاع و رد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب هستند؟

برای پاسخ به این سوالات باید نگاهی به شیوه انتخاب رئیس‌جمهور پس از اعلام نتایج رای بینداریم. شیوه‌ای که بسیار پیچیده و حتی برای یک غیرآمریکایی بسیار غیردموکراتیک است.

گرچه انتخابات پایان یافته و ترامپ رئیس‌جمهور منتخب اعلام شده، اما بر اساس شیوه و عرف انتخاب رئیس‌جمهور در آمریکا، ترامپ طبق عرف حدود 240 ساله رئیس‌جمهور است ولی هنوز طبق قانون رئیس‌جمهور نیست. طی دو و نیم قرن گذشته بدون استثنا پس از هر انتخابات، رئیس‌جمهور همانی بوده که در نتیجه رای‌گیری اعلام شده است. عرف انتخاباتی در آمریکا این است که وقتی یک نامزد در یک ایالت حداکثر آرای مردمی آن ایالت را کسب می‌کند، تمام آرای الکترال آن ایالت را فارغ از وابستگی حزبی صاحبان این آرا از آن خود می‌کند و در پایان شمارش آرا هم با توجه به این معادله، رئیس‌جمهور مشخص می‌شود.

طبق قانون آمریکا، صاحبان آرای الکترال یا الکترال کالج پس از انتخابات 12 دسامبر نشستی در پایتخت برگزار می‌کنند تا طبق قانون رای‌گیری شود و رئیس‌جمهور را انتخاب کنند و در واقع رئیس‌جمهور عرفی را تنفیذ می‌کنند. تا به حال از زمان استقلال آمریکا در سال 1776 خروجی نشست الکترال کالج با همان نتایج اعلام شده پس از انتخابات یکی بوده و تعارضی نداشته است، البته در طول تاریخ 240 ساله آمریکا دو یا سه موردی بوده که افرادی برخلاف عرف انتخاباتی و «نه مخالف قانون» به شخص دیگری در نشست الکترال کالج رای داده‌اند، اما چون تعداد معدودی بودند تغییری در سرنوشت انتخابات نداشته است.

حال درباره تظاهرات و ابراز خشم و انزجار اخیر در آمریکا دو دیدگاه وجود دارد؛ برخی بر این باورند که معترضان به آرای الکترال کالج‌ها امید دارند تا بتوانند آخرین نظر خود را اعلام و ترامپ را از دست یافتن به کاخ سفید بازدارند که این احتمال بسیار ضعیف و در حد صفر است، اما اگر روی دهد اقدامی قانونی است ولی برخلاف عرف انتخابات است.

برخی دیگر بر این عقیده هستند که چون در دو و نیم قرن گذشته تاکنون سابقه نداشته رئیس‌جمهور پس از اعلام رای با رای الکترال کالج‌ها تغییر کند لذا این امید تظاهرات‌کنندگان واهی است و این حرکت‌ها بیشتر ابراز خشم و انزجار است نسبت به رویکرد ترامپ.

حسین امیری