اقتصاد مقاومتی در تالار شیشه‌ای

هم‌اکنون بورس به عنوان شفاف‌ترین بازار مالی در اقتصاد کشور بستری مناسب برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که با اتکا به منابع داخلی و موضوع درونزا بودن فعالیت‌ها، اهداف از پیش تعیین شده آن محقق می‌شود. افزایش سهم مردم از بازار سرمایه و ایجاد رقابتی سالم میان افراد با ایجاد بستری امن و قابل اتکا منجر به افزایش مشارکت عمومی به‌طور مستقیم در اقتصاد کشور خواهد شد.

در این مطلب، چند اقدام توصیه‌ای برای اجرای اقتصاد مقاومتی در بازار سرمایه ارائه می‌شود.

1 ـ کاهش سود بانکی

نکته قابل توجه در عمل به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در بازار سرمایه توجه به نرخ سود بانکی است که با این شرایط نمی‌توان شاهد اصل رقابت و بازاری سالم بود. به عبارتی دیگر وقتی سود فعالیت‌های تولیدی در اقتصاد کشور در محدوده 15 درصد می‌چرخد در واقع نمی‌توان با نرخ بهره بالای بانکی شاهد افزایش سودآوری بنگاه‌ها و به دنبال آن حضور پررنگ سهامداران بود.

با این حساب، سیاست‌های مشخص دولت پیرامون نرخ بهره بانکی منجر به تثبیت بازارسرمایه نیز خواهد شد. هدفی که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به آن اشاره شده است.

2 ـ کاهش هزینه معاملات

با توجه به نقش بازار سرمایه در تأمین مالی بنگاه‌های بزرگ و کوچک با کمترین هزینه می‌توان شاهد عینی‌ترین مصداق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در این زمینه بود که در حوزه‌های مختلف کسب و کار، رشد و سودآوری بنگاه‌ها مدنظر قرار گیرد.

3 ـ تسهیلات و مشوق‌ها برای شرکت‌ها

ورود ناشران جدید به بازار سرمایه مستلزم ایجاد انگیزه‌هایی است که از سوی متولیان و مسئولان کشور باید ایجاد شود و موجب افزایش کمی و کیفی سهامداران و سرمایه‌گذاران جدید شود.

در این باره فعالان بازار سرمایه معتقدند تنوع تأمین مالی می‌تواند به تحقق شعار اقتصاد مقاومتی کمک بسیاری کند و علاوه بر آن استفاده از تأمین مالی خارجی برای رسیدن به این هدف قابل استفاده است. همچنین لزوم تأمین مالی با استفاده از انتشار اوراق بهادار، اقتصاد کشور را در برابر تحریم‌ها مقاوم می‌کند و با استفاده از سرمایه‌های خرد مردمی ریسک تحریم‌ها کاهش می‌یابد.

4 ـ کاهش تصدیگری دولت

عباس هشی، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در این باره معتقد است تکرار موضوع اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اهمیت آن برای مسئولان کشور را گوشزد می‌کند؛ این سیاست‌ها در ادامه سیاست‌های کلی نظام است و در این باره باید تلاش شود برای تحقق این سیاست‌ها از اقتصاد دانش‌بنیان بهره بگیریم، چراکه در کشورهایی نظیر آلمان، دانمارک و هلند که منابع طبیعی ندارند، با استفاده از این پتانسیل‌های داخلی به صادرات تکنولوژی و بهبود اقتصادی کمک کرده‌اند.

نکته قابل توجه در اظهارات فعالان بازار این است که اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در بازار سرمایه می‌تواند منجر به رشد، تعالی و توسعه اقدامات شود و این مسیر به دلیل لزوم مشارکت مردمی منجر به کاهش تصدیگری‌های دولت و عملی شدن اقتصاد مقاومتی خواهد شد.

ایجاد تنوع مالی در اقتصاد، امکان جذب منابع مالی جدید، متنوع‌سازی در روش‌های تأمین مالی بنگاه‌ها در کنار تکامل بازار سرمایه از دیگر مواردی است که می‌توان در راستای اقتصاد مقاومتی و عمل به این سیاست‌ها دانست.

5 ـ کاهش هزینه تامین مالی

کاهش هزینه‌های تأمین مالی در کشور مهم‌ترین هدفی است که باید مورد توجه متولیان بازار سرمایه قرار گیرد، گرچه این هزینه‌ها نسبت به نظام بانکی نسبت پایین‌تری دارد، اما به دلیل نرخ بهره بالای بانکی و حضور سرمایه‌گذاری کم‌ریسک‌تر در آن بازار، جذابیت‌های بازار سرمایه کاسته شده و باید با ایجاد جذابیت‌هایی نظیر کاهش نرخ کارمزد معاملات و ایجاد رقابت میان کارگزاری‌ها، نقدینگی‌های جدید وارد بازار شود.

نقش بورس کالای ایران

حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالا درباره عملکرد این بورس در سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال معتقد است هدفگذاری در این حوزه حرکت به سمت بازارهای بین‌المللی و ایجاد مرجعیت قیمتی در منطقه است.

وی افزود: از رسالت‌های مهم بورس کالا حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی و شفاف‌سازی اقتصادی کشور بوده است که می‌توان به طرح‌هایی مانند اتصال سامانه‌های بورس کالا به سامانه ثامن (ثبت اطلاعات معاملات نفت و پتروشیمی) اتصال به سامانه مجوزها و اتصال به سامانه بیتا (بستر یکپارچه تبادل اطلاعات اقتصادی کشور) متعلق به وزارت امور اقتصادی و دارایی اشاره کرد.

سلطانی‌نژاد، تقویت برندسازی و ایجاد بازار مطمئن، شفاف و نقد شونده را مؤثر می‌داند؛ چراکه با ایجاد مرجع قیمتی برای محصولات صادرات آنان نیز تسهیل و نظام‌مند می‌شود.

کشف قیمت برمبنای عرضه و تقاضا کاهش هزینه‌های مبادلات با دسترسی به اطلاعات بازار، افزایش نقدشوندگی برپایه ایجاد بازار ثانویه در معاملات و تأمین مالی و هدایت منابع مالی به سمت صنایع توجیه پذیر در ایجاد امکان پوشش ریسک از کارکردها و مزیت‌های بورس کالای ایران محسوب می‌شود.

توصیه مراجع عظام به متولیان بازار

پیش از این آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار با رئیس سازمان بورس تاکید کرده بود روابط اقتصادی در کشور باید به تولید ختم شود و با اشاره به اهمیت رعایت اصول اسلامی در نظام اسلامی گفته بود: باید اصول اسلام را در همه روابط کاری خود در نظر بگیرید. ا ین که ما همیشه در حال معامله باشیم، ولی تولیدی انجام نشود، سودی برای کشور ندارد. باید کاری کنیم که همه چیز به سمت تولید حرکت کند. اگر این امر انجام شود، اقتصاد مقاومتی محقق می‌شود ولی اگر این کار انجام نشود مشکلی از ما حل نخواهد شد.

محمد صادق‌پور