انتخابات از پشت تالار شیشه‌ای

برنامه‌های اقتصادی کاندیداهای ریاست جمهوری تاثیر بسزایی در جلب اعتماد یا بی‌اعتمادی فعالان بازار سرمایه دارد و هر چه دیدگاه‌های آنان متناسب با شرایط فعلی، عملیاتی‌تر باشد، اقبال عمومی هم به آن سو خواهد بود؛ به عنوان مثال نرخ سود بانکی که به تنهایی توانست بازار سرمایه و البته بنگاه‌های اقتصادی را به میزان زیادی متاثر سازد، از این نمونه‌هاست.

از انتخابات تا پول‌های پارک شده

مهم‌ترین رخداد سیاسی هر کشور همان انتخابات ریاست جمهوری است که می‌تواند بسیاری از حوزه‌ها از جمله بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ بر همین اساس، بخش‌های اقتصادی از اصلی‌ترین بخش‌هایی هستند که طی این تحولات مورد تغییر و بازبینی قرار می‌گیرند.

این روزها ارزش کل بورس تهران روزبه‌روز در حال افزایش است و شاخص بورس مدام صعود می‌کند که به اعتقاد برخی فعالان بازار سرمایه این صعود ناشی از واکنش مثبت بازار سهام به احتمال تغییر دولت است، اما برخی کارشناسان نیز نظر متفاوتی دارند و دلایل رشد بازار سهام را در عوامل دیگری همچون گزارش شرکت‌ها، ورود پول‌های پارک شده به دلیل اقبال عمومی به بازار سهام و رفتار هیجانی نزدیک به انتخابات می‌دانند.

نکته جالب این که فضای سیاسی داخلی کشور به دلیل درگیری انتخابات ریاست جمهوری، توام با ریسک و فرصت برای فعالان تلقی می‌شود و اگر در کارزار انتخاباتی برای فعالان بورس انتظاراتی مثبت شکل بگیرد، احتمالا با اقبال آنها نسبت به خرید سهام مواجه خواهیم بود و در غیر این صورت باید منتظر یک شوک منفی مقطعی باشیم.

نرخ تورم و ارز

اما اگر عوامل سیاسی را برای بورس تهران زودگذر هم بدانیم، مسیر و جهت شاخص را سایر عوامل اقتصادی از جمله نرخ سود بانکی، رفتار و تعامل دولت با اهالی بازار سرمایه و کنترل حرکت لجام‌گسیخته نظام بانکی برای سال 96 تعیین خواهد کرد؛ علاوه بر آن عواملی از قبیل رشد اقتصادی، تورم، نرخ ارز، قیمت‌های جهانی و انتظارات مسیر آتی احتمالی شاخص بورس را ترسیم می‌کنند که با در نظر گرفتن ریسک‌ها و فرصت‌های سیاسی، برای هرکدام از این عوامل می‌توان سناریوهای مختلفی تعریف کرد.

سیاست‌های فعلی ادامه نیابد

به گزارش جام‌جم، اگر سیاست‌های پولی و مالی فعلی دولت یازدهم از جمله کنترل نرخ تورم، در صورت برنده شدن در انتخابات آتی ادامه‌دار باشد، بازار سرمایه وضعیت به نسبت بدتری به دلیل تعمیق لایه‌های رکود اقتصادی تجربه خواهد کرد.

کارشناسان و معامله‌گران حرفه‌ای بازار سهام معتقدند، حفظ تورم در سطح فعلی برای سال‌های آتی بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن خواهد بود و رونق اقتصاد کشور قطعا با تورم فعلی ممکن نخواهد بود و نظام بانکی کشور باید با افزایش نسبی تورم سر پا نگاه داشته شود.

عامل دیگری که برای تعیین مسیر شاخص کل در سال پیش رو ضروری به نظر می‌رسد، نرخ دلار است چراکه 50درصد از شرکت‌های بورسی به طور مستقیم یا غیرمستقیم به بازارهای جهانی وابسته هستند و نرخ دلار و وضعیت بازارهای جهانی درجه اهمیت آن را بیشتر می‌کند و برنامه‌های نامزدهای ریاست جمهوری درباره نحوه کنترل بازار ارز مورد توجه اهالی بازار سرمایه خواهد بود.

سخت‌گیری بر پالایشگاه‌ها و قیمت‌گذاری خوراک

یکی از مهم‌ترین ریسک‌هایی که در دولت برای صنایع پالایشی ایجاد شد، سخت‌گیری‌ها در قیمت‌گذاری خوراک و امثال آن بود که موجب شد طرح جدید پتروشیمی و فاینانس طرح‌های جدید متوقف شود؛ بنابراین رفتارها و سیاست‌های تشویقی در بازار سرمایه و خارج آن بسیار موثر خواهد بود.

بازار سرمایه ایران یک بازار چرخه‌ای بین‌المللی است به طوری که تحت تاثیر متغیرهای کلان داخلی و خارجی از جمله قیمت فلزات یا نفت قرار دارد. بنابراین سیاست‌های داخلی در سیکل قیمتی سایر عوامل اثرگذار از دیگر موارد مورد توجه برای معامله‌گران و فعالان حرفه‌ای بازار سرمایه خواهد بود.

در انتظار برنامه‌های نامزدها

از آنجا که تا هفته‌های آینده تعیین تکلیف دولت بعدی مشخص خواهد شد، معامله‌گران در شرایط فعلی منتظر برنامه‌ها و صحبت‌های نامزد پیرامون مسائل مهم اقتصادی هستند تا ببینند با توجه به مشکلات و چالش‌های فعلی کدام یک توان عملیاتی‌تر و سریع‌تر حل کردن معضلات فعلی را دارند.

در آستانه انتخابات معمولا دولت‌ها و نامزد وعده‌هایی می‌دهند که بخش عمده آن در راستای حمایت از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی یا پروژه‌های سرمایه است که یک نوع خوش‌بینی در بازار سرمایه به عنوان نماگر اقتصادی ایران ایجاد می‌کند.

در نتیجه بخش واقعی اقتصادی منتظر اعلام نتایج انتخابات می‌ماند، اما بازار سهام بر خلاف آن بر اساس امیدها، پیش‌بینی‌ها و انتظارات از شرایط آینده اقتصادی حرکت می‌کند که در این باره بهبود نسبی بازار را می‌توان متأثر از این خوش‌بینی‌ها و انتظارات دانست.

با این حال اگر فضای انتخابات پر تنش و غیرقابل کنترل و در تضاد با منافع اقتصادی باشد، بازار سرمایه واکنش بشدت منفی و هیجانی از خود نشان خواهد داد.

محمد صادق‌پور

جام‌جم