زبان حال مردم

گفت‌وگوی ویژه خبری

گفت‌وگوی ویژه خبری هر شب بعد از پخش اخبار شبانگاهی شبکه دو سیما، حوالی ساعت 22 و 35 دقیقه به طرح و بررسی برجسته‌ترین مشکلات روز اقتصادی با نگاهی کارشناسانه و تحلیل‎محور می‌پردازد. رویکرد موشکافانه و چالشی این گفت‌وگوها، عزم برنامه‌سازان را خصوصا در بخش‌های خبری تلویزیون برای یافتن بزنگاه‌های اقتصادی جامعه امروز ایران، بررسی علل شکل‌گیری و نیز پیشنهاد راه‌حل‌های ممکن نشان می‌دهد.
بررسی و پیگیری‌ ریشه‌ای و کارشناسی مجریان برنامه موجب روشن شدن زوایای گوناگون و کمتر عمومی شده موضوعات ریز و درشت اقتصادی از زبان افراد مطلع و مسؤول می‌شود و مردم را در جریان جزئیات امور قرار می‌دهد. حداقل این جریان اطلاعات، صحت و سقم جریانات موجود را روشن می‌کند و در نقش مسکن درد و آرامش‌بخش جو ناآرام اقتصادی حاکم بر جامعه عمل می‌کند.
در این بخش، آمار و ارقام بسیاری برای سندیت دادن و اعتباربخشی از طرف کارشناسان دعوت شده ارائه می‌شود که البته تا حدی برای قشری از اهل فن و دست‌اندرکاران امور سازمانی و مدیریتی مهم و قابل درک است، اما از آنجا که این گفت‌وگو در یکی از شبکه‌های اصلی سیما و ویژه مخاطب عام تهیه می‌شود و روی آنتن می‌رود، کمتر ملموس و قابل فهم است.
معمولا در این گونه نشست‌ها، به دلایل پیدایش مشکلات توسط کارشناسان علمی یا دادن وعده‎هایی برای آینده بسنده می‌شود و اثر مستقیمی بر زندگی مردم نمی‌گذارد. با این حال، بیان مشکلات عمومی از تریبون رسانه ملی و دیدن پیگیری آنها توسط متولیان رسانه و شنیده شدن آنها از سوی مسؤولان، در پایین‌ترین سطح از بار روانی و فشار مشکلات می‌کاهد. با همه این اوصاف، آنچه که مردم از تولید چنین برنامه‌های دغدغه‌محوری با حضور مسؤولان صنفی و اجرایی کشور انتظار دارند وعده و وعید نیست، بلکه بیان راهکارهای عملی و دیدن نتایج آن در دنیای واقعی است.

پایش

آنهایی که علاقه و دغدغه اقتصادی دارند، بی‌تردید از بینندگان پروپاقرص برنامه پایش هستند. این برنامه یکشنبه و سه‌شنبه‌‌شب‎ها از ساعت 23 و 15 با حضور کارشناسان و مهمانان حوزه‎های مرتبط با مسائل روز اقتصادی و کسب وکار روی آنتن شبکه یک می‌رود؛ یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های اقتصادمحور تلویزیون که در چند‌سال از آغاز پخش خود توانسته حداقل یک سر و گردن از برنامه‌های مشابه در این حوزه خود را بالا بکشد و این جایگاه را با هوشمندی و دغدغه‌مندی به‌دست آورده است؛ هوشمندی در انتخاب موضوعات روز و حساس جامعه و دغدغه‌مندی برای رسیدگی به درددل‌ها و گرفتاری‌های عموم مردم در جای‌جای کشورمان و نه‌تنها پایتخت‌نشینان.
لحن شفاف و صریح مجری و کارشناسان دعوت شده به برنامه پررنگ‌ترین ویژگی پایش محسوب می‌شود که به دل تماشاچی هم می‌نشیند چون دست اندرکاران برنامه را نماینده خود در استودیو می‌بیند که حرف دل او را می‌زنند. از طرفی این برنامه از راه‌های مختلف پیگیر مشکلات مردم است و تلاش می‌کند در نقش یک واسطه میان مخاطبان و مسؤولان اقتصادی، گرهی از کار مردم
باز شود.
رویکرد غالب پایش تشویق همه اقشار با همه سطح درآمد و تحصیلات در اقصی نقاط کشور به حرکت برای باز کردن گره خود به دست خودشان به جای اتکا و امیدواری به دولت و سرمایه‌های باد آورده است. ایده متفاوت دست‌اندرکاران برنامه‌ساز پایش بر
آشنا کردن مردم با توان و استعدادهای خود برای راه‌اندازی مشاغل زود بازده با حداقل موجودی و امکانات موجود در منزلشان استوار است.
مثل هر برنامه دیگری پایش نیز نقاط ضعف و کاستی‌هایی دارد، اما مسلما در محدوده وظایف و توان یک رسانه، کار زیادی برای
اجرایی شدن قوانین و طرح و رفع مشکلات، به جز پیگیری عملکرد مسؤولان و نقد روندهای موجود از دستش برنمی‌آید. این ماجرا را بیننده چند قسمت پایش هم به خوبی در می‌یابد که علی‌رغم پافشاری مجری برنامه برای به میدان آوردن متولیان امور اقتصادی جهت پاسخگویی به دغدغه‎های عمومی، در بسیاری از موارد راه به جایی نمی‌برد.
از جمله دیگر کاستی‌های پایش این که ممکن است راهنمایی‌ها و رهنمودهای کارآفرینی برنامه برای تازه واردها به بازار مفید به نظر برسد اما برای حرفه‌ا‌ی‌‌ترها حرف چندانی برای گفتن ندارد. همین طور خوب بود به جای طرح پراکنده مسائل اقتصادی و فنون اشتغالزایی در هر قسمت، مشکلات اقتصادی و نیز راهنمایی‌های شغلی به صورت پرونده‌ای و دنباله‎دار پیگیری می‌شد تا نتایج عملی‌تری حاصل شود.
مخصوصا در بخش پیگیری برنامه با عنوان «پس چی شد؟»، تا به نتیجه نرسیدن یک مساله مبتلابه جامعه به سراغ مشکل بعدی نرود، حتی اگر برنامه لازم باشد طول بکشد و یک موضوع به ثمر رسیده بهتر از طرح چند باره مشکلات در فضای ملتهب جامعه است.

تهران 20

همان طور که از نام برنامه پیداست، این برنامه با پرداختن به موضوعات مرتبط با کلانشهر تهران روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت 20 از شبکه پنج پخش می‌شود. هر چند هر قسمت از «تهران 20» به یکی از عناوین روز می‌پردازد، اما با توجه به داغ بودن مسائل اقتصادی در ماه‌های اخیر، غالب سوژه‌ها به این محور اختصاص یافته است.
در این برنامه نیز جهتگیری صریح با مسؤولان و مردم‌دارانه‌ای نسبت به طرح موضوعات اقتصادی در نظر گرفته شده است و مخاطب با دیدن سمت و سوی برنامه به حل مشکلات پیرامون شهرش امیدوارتر می‌شود.
کارشناس - مجری برنامه، محمد دلاوری با همین رویکرد در برنامه پایش، ضمن دعوت از مدیران و متولیان دستگاه‌های مسؤول چه به صورت حضوری و چه تلفنی، دغدغه‌ها و چالش‌های روز مردم را به بوته نقد و بررسی می‌کشاند.
لحن واقعی و بی‌پرده دلاوری در این برنامه زبان حال مردم کوچه و خیابان است؛ طوری که برخی کاربران فضای مجازی از این سبک و سیاق تازه اجرای برنامه‌های اقتصادی غافلگیر شده‌اند تا آنجا که دلاوری را برای ادامه بی‌دردسر مسیر حرفه‌اش، دعوت به میانه‌روی کرده‌اند. پیشینه خبری دلاوری به اشرافش به مسائل روز و جوانب گوناگون آنها و همین طور آشنایی با مدیران و روندهای بروکراتیک کمک کرده تا برنامه با رصد وقایع و رویدادها با همه توان به سمت طرح و عملیاتی کردن راهکارها و دور زدن موانع و بستن گریزگاه‌ها حرکت کند.
مهم‌ترین ویژگی این برنامه در پیگیری مصرانه مطالبات عمومی و حل مشکلات توسط به مشارکت طلبیدن همزمان مردم و مدیران است. با وجود بی‎میلی بسیاری از مدیران برای شفاف‎سازی و بیان علل و عوامل بروز مشکلات، تهران 20 توان و تلاش خودش را برای باب کردن فرهنگ پاسخگویی به کار بسته است.
در این برنامه برخلاف معمول، نام مدیران مسؤول سطوح مختلف را که حاضر به پاسخگویی درخصوص مسائل مربوط به حوزه سازمانی و محدود وظایف خود نیستند، عنوان کرده و در مقابل مدیران همیشه در دسترس مردم و پاسخگو به‌‌رغم ثمربخش بودن یا نبودن این امر و رفع مشکل مطروحه، معرفی و از آنها تقدیر به عمل می‌آید. روشن است که تهران 20 می‌خواهد با پای کار آوردن متولیان از پشت میز به پشت میکروفن، ظرفیت پاسخگویی را میان مردم و خدمتگزاران‌شان در دستگاه‎ها بالا ببرد و به‌تدریج به سمت هدف‎های بعدی که ارائه راه‎حل و عملی شدن آنهاست، پیشروی کند.

سارا صالحی

رسانه