پالس‌ های ترک سیگار

با وجود آسیب‌های کشنده مصرف دخانیات بر سلامت افراد و وابستگی شدید بدن به نیکوتین موجود در دود سیگار، ترک‌سیگار برای برخی افراد بسیار چالش برانگیز است.

بر‌اساس تحقیقات جدید، تحریک مناطق خاصی از مغز با جریان‌های الکتریکی ضعیف ممکن است به سیگاری‌ها کمک کند تا بتوانند راحت‌تر از وابستگی به نیکوتین موجود در تنباکو خلاص شوند.

در پژوهش جدیدی که نتایج آن به‌تازگی در نشریه علمی اَدیکشن (Addiction) منتشر شده، اثربخشی روش‌های درمانی تحریک غیرتهاجمی مغز (NIBS) بررسی شده است.

برای تحریک غیرتهاجمی مغز یا از الکترودهایی استفاده می‌شود که جریانی با شدت کم را از طریق پوست سر منتقل می‌کند که به آن تحریک جریان مستقیم درون جمجمه (tDCS) می‌گویند یا نوعی سیم‌پیچ فلزی که پالس‌های مغناطیسی را از طریق مغز می‌فرستد که تحریک مغناطیسی درون جمجمه (TMS) نام دارد.

این دو روش در حال‌حاضر به عنوان درمان‌های بالقوه برای درمان سوء مصرف مواد، افسردگی و سایر مسائل مربوط به سلامت روان در حال بررسی هستند.

از ترک کوتاه‌مدت تا اثر بلندمدت

سال ۱۳۹۹، سازمان غذا و داروی ایالات متحده پس از مطالعه‌ای که روی ۲۶۲‌فرد سیگاری انجام داد، استفاده از نوع خاصی از سیستم تحریک مغناطیسی درون جمجمه را برای ترک کوتاه‌مدت سیگار تایید کرد. در این مطالعه نشان داده شده بود این درمان به افراد کمک می‌کند هر بار تا چهار هفته سیگار را ترک کنند.

برای تعیین این‌که آیا تحریک غیرتهاجمی مغز می‌تواند پرهیز طولانی‌مدت را تسهیل کند، پژوهشگران در این مطالعه جدید مرور سیستماتیکی بر همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای داشتند که از این روش برای ترک سیگار استفاده کرده بودند.

در مجموع هفت کارآزمایی با ۶۹۹شرکت‌کننده شناسایی شد. در هر مطالعه، افراد سیگاری تحت درمان تحریک غیرتهاجمی مغز یا فرم ساختگی از درمان ـــ که به عنوان دارونما عمل می‌کرد ـــ قرار گرفتند؛ سپس تغییرات در رفتار سیگار کشیدن برای یک دوره سه تا شش ماه پس از درمان مورد بررسی قرار گرفت.

افزایش بیش از دو برابری موفقیت

سیگاری‌هایی که تحت درمان تحریک غیرتهاجمی مغز واقعی قرار گرفته بودند، 2.39 برابر بیشتر از افرادی که درمان ساختگی را دریافت کرده بودند در طولانی‌مدت از کشیدن سیگار پرهیز کردند.

این میزان موفقیت نسبت به سایر داروهای کمکی ترک سیگار مانند وارنیکلین که با افزایش ۲۲۴درصدی احتمال ترک سیگار پس از شش ماه همراه است و همچنین سیگارهای الکترونیکی که شانس ترک سیگار را ۱۹۴درصد افزایش می‌دهد، اثرگذاری بهتری به شمار می‌رود.

دکتر بنجامین پتیت، پژوهشگر اصلی این مطالعه در خصوص نتایج به دست آمده توضیح می‌دهد: «در حالی که بررسی ما فقط با هفت مطالعه انجام شده و سطح اطمینان پایین و تنوع قابل‌توجه بین آنها وجود داشته ، نتایج به دست آمده کاملا قوی است.

به همین دلیل به نظر می‌رسد پیشنهاد استفاده از تحریک غیرتهاجمی مغز با اطمینان بالا می‌تواند روشی مؤثر در ترک سیگار موقت و بلند مدت باشد.»

تحریک نواحی مختلف مغز

فیزیولوژی عصبی وابستگی به سیگار و انواع اعتیاد، هنوز به درستی شناخته نشده است. برخی مطالعات پیشین نشان حس هوس مصرف دخانیات ممکن است حداقل تا حدی با فعال‌شدن ناحیه‌ای از مغز به نام قشر خلفی‌جانبی پیش‌پیشانی در ارتباط باشد.

هنگامی که محققان کارایی تحریک غیرتهاجمی مغز را به طور خاص برای این منطقه هدف قرار دادند، دریافتند احتمال حفظ ترک سیگار برای سه تا شش ماه 4.34 برابر افزایش می‌یابد.

حتی جالب‌تر آن که محققان موفق شدند نشان دهند زمانی که روش تحریک غیرتهاجمی مغز، قشر خلفی‌ جانبی پیش‌پیشانی و اینسولا (چین‌خوردگی‌های عمیق کورتکس نیمکره مغز) را به صورت دوطرفه مورد هدف قرار می‌دهد، میزان احتمال ترک سیگار ۴۶۴ درصد افزایش می‌یابد.

پژوهشگران در خصوص نتایج به دست آمده توضیح می‌دهند: «برای درک بهتر اثربخشی تحریک غیرتهاجمی مغز، لازم است مکانیسم‌های عصبی ـــ فیزیولوژیکی که منجر به اثر درمانی مشاهده شده می‌شود، بیشتر مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد.»

با وجود این که هنوز به بررسی‌های بیشتری در این رابطه نیاز است، محققان معتقدند در آینده نزدیک، تحریک غیرتهاجمی مغز ممکن است به عنوان گزینه جدید امیدوارکننده‌ای برای کمک به افرادی که مایل به ترک سیگار هستند، شناخته شود.

منبع: IFL Science

عسل اخویان طهرانی - دانش / روزنامه جام جم