مديريت مصرف واهمیت و ضرورت مصرف بهینه انرژی

هرمزگان-جام جم انلاین-مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق هرمزگان به مديريت مصرف واهمیت و ضرورت مصرف بهینه انرژی پرداخته است.
 

حسین سلیمی در این یادداشت اورده است:

تجربه نشان داده است که رشد اقتصادی و توسعه صنعتی که از پایه های اصلی پیشرفت در عرصه فن آوری و رسیدن به اقتدار سیاسی و استقلال ملی هستند تا اندازه زیادی با استفاده درست و منطقی از منابع انرژی ارتباط دارند.

انرژی به عنوان یک کالای با ارزش در بازار جهانی به کشورهای تولیدکننده امکان می دهد درآمد حاصل از آن را برای رشد و صنعتی شدن سریع خود به کار گیرند. بنابر این کشورهایی که دراندیشه رشد و پشت سر گذاشتن عقب ماندگی اقتصادی ، صنعتی و اجتماعی هستند در پی آنند که با بهای هر چه کمتر به منابع انرژی هرچه بیشتر دست یابند.

این ثروت بزرگ در کشور ما به ویژه به صورت منابع انرژی نفت و گاز یافت می شود،اگر ما بتوانیم از این منابع ارزشمند درست و منطقی استفاده کنیم، کشورمان امکان مناسبی برای رشد و توسعه منظم اقتصادی خواهد داشت.

با توجه به اینکه نیروگاه های تأمین کننده برق از منابع انرژی همچون نفت ، گاز و ... استفاده می کنند و سرمایه گذاری جهت ساخت نیروگاه های جدید یا توسعه آنها مستلزم صرف هزینه های بسیار زیاد و زمان نسبتاً طولانی می باشد ، لذا محدودیت هایی در این زمینه وجود دارد و اصلاح الگوی مصرف در کلیه بخش های جامعه و به ویژه بخش خانگی که مصرف کننده قسمت بزرگی از انرژی الکتریکی است از اهمیت خاصی برخوردار است ، ضمن اینکه صرفه جویی در مصرف برق می تواند باعث کاهش انتشار گازهای آلاینده و در نتیجه کاهش آلودگی های محیط زیست شود.

در ایران فراوانی منابع انرژی ، متأسفانه گاه سبب آن شده است که توجه لازم به ارزش این منابع گرانقدر نشده و در مصرف آنها استانداردهای لازم رعایت نشود.

لذا با توجه به افزایش مصرف انرژی و منابع محدود آن، صیانت از سرمایه های ملی کشور و جلوگیری از اسراف آنها، تبیین و پیاده سازی راهکارهای مصرف بهینه برق به عنوان یک وظیفه معنوی و ملی ، امری لازم و اجتناب ناپذیر است.

آنچه بایستی مورد توجه قرار گیرد اینست که در کنار توسعه معقول و متوازن در بخش تولید لازم است جهت حفظ سرمایه های ملی حتی الامکان از اتلاف منابع و اسراف در مصارف پرهیز نماییم تا از سرمایه گذاری اضافی جهت تامین مصارف زاید جلوگیری شود که در این ارتباط اهمیت و نقش  ویژه بهینه سازی مصرف مورد توجه قرار می گیرد.

در زمینه کاهش مصرف و هزینه های برق ، راه حلها به سه دسته بدون هزینه ، کم هزینه و پر هزینه تقسیم میشوند.

 
بیشتر راهکارهای صرفه جویی در مصرف انرژی ، بدون هزینه و یا کم هزینه هستند. کاهش هزینه های برق مصرفی بخش کوچکی از نتایج حاصل از بهینه سازی مصرف انرژی می باشد ، نتایج بسیار قابل توجه دیگر آن افزایش طول عمر تجهیزات الکتریکی ، کاهش دفعات خرابی و در نتیجه کاهش هزینه های توقف خط تولید است.

نکته قابل توجه این که راهکارهای پر هزینه نیز بازگشت سرمایه قابل قبولی ( 1 تا 3 سال ) دارند.این راهکارها عمدتا مرتبط با تغییر تکنولوژی یا فرآیند هستند و موجب صرفه جویی قابل ملاحظه ای در مصارف انرژی الکتریکی میشوند.

با کاهش تدریجی بهای تجهیزات بهینه سازی مصرف ، افزایش قیمت انرژی و بالا رفتن حساسیت ها نسبت به تداوم تامین برق ، اجرای راهکارهای هزینه بر ، هر سال ارزانتر شده و از توجیه اقتصادی بیشتری برخوردار میشوند.

دو روش اصلی مدیریت مصرف در صنایع جابجایی زمان و بهبود بازده تجهیزات و فرآیند است. بسیاری از مشترکین می توانند با برنامه ریزی مناسب ، بخشی از مصارف انرژی الکتریکی خود را از ساعات اوج مصرف به دیگر ساعات و ترجیحا" به ساعات کم باری انتقال دهند و از تعرفه های مخفف در این بازه های زمانی استفاده نمایند.

مدیریت مصرف انرژی از طریق جابجایی بار غالبا بسیار کم هزینه بوده و نیاز به برنامه ریزی و ایجاد انضباط کاری دارد.

یکی دیگر از راههای صرفه جویی استفاده از برنامه طرح تعطیلات تابستانی صنایع است که برای اطلاع بیشتر میتوان به مباحث مطرح شده در آن بخش مراجعه نمود.

روش دوم همانگونه که گفته شد روش افزایش بازده تجهیزات و فرآیندها، جلوگیری از به هدر رفتن انرژی میباشد.

توصیه هایی درخصوص مدیریت مصرف برق

مدیریت مصرف برق شامل مجموعه أی از فعالیتهای به هم پیوسته بین صنعت برق و مشترکین آن به منظور منطقی کردن مصرف برق است تا بتوان با کارآیی بیشتر و هزینه کمتر به مطلوبیت یکسانی در زمینه برق دست یافت.

بدین ترتیب هم عرضه کننده برق و هم مصرف کننده آن به سود بیشتری دست خواهند یافت البته این نکته را باید متذکر شد که هدف از مدیریت مصرف برق کاهش میزان تولید و کاستن از رفاه جامعه نیست بلکه کاربرد منطقی وبخردانه انرژی الکتریکی و استفاده صحیح از آن است که نتیجه آن حفظ و حتی افزایش تولید و رفاه جامعه خواهد بود .

 
روند مصرف در ساعات شبانه روز و تعیین اهمیت زمانی آن

معمولا" میزان مصرف مشترکان در تمام ساعات شبانه روز یکنواخت بوده و در بعضی ساعات بیشتر و در ساعات دیگر کمتر است معمولا" بیشترین مصرف در ساعات اولیه شب ب خصوص در فصل تابستان اتفاق می افتد که اصطلاحا" ساعات پیک بار یا ساعتهای اوج بار نامیده می شود و دلیل این افزایش مصرف وارد مدار شدن وسایل روشنایی و سایر وسایل برقی خانگی می باشد.

در اوقات دیگر مانند نیمه شب به دلیل خاموش شدن بسیاری از وسایل برقی مصرف به صورت قابل ملاحظه أی کاهش می یابد از طرف دیگر از ویژگیهای برق این است که در هر لحظه باید تولید آن با مقدار تقاضا متناسب باشد لذا برنامه ریزیهای تامین برق باید به گونه أی باشد که پاسخگوی بیشترین نیاز مصرفی باشد تا اختلالی در تامین برق مطمئن برای مشترکین ایجاد نشود، اما با توجه به عدم یکنواختی مصرف برق در ساعات مختلف شبانه روز ، بخشی از ظرفیت تجهیزات نصب شده در ساعات کم بار شبکه بی استفاده می ماند که خود باعث ضرر و زیان برای سرمایه های ملی کشور است بنابراین رعایت صرفه جویی در مصرف برق در ساعات اوج مصرف از اهمیت ویژه أی برخوردار است .

تابستان گرمی پیش روست، از این روی منطقی به نظر می‌رسد که در کنار سرمایه‌گذاری‌های جدید، به موضوع مدیریت مصرف توجه بیشتری شود.