سیل‌ توسعه آبخیزداری را بُرد

به گزارش جام جم آنلاین، بررسی‌های سازمان هواشناسی از این حکایت دارد که در سال آبی جاری تاکنون میزان بارش‌ها در کشور حدود 20 درصد کمتر از شرایط نرمال بوده است و با توجه به اینکه بارش‌های تابستانی ‌ نیز حدود 4 درصد از بارش‌های کشور را شامل می‌شود می توان گفت دیگر به بهبود بارش‌ها در کشور امیدی نیست.

در چنین شرایطی برخی استان‌ها مانند خراسان رضوی شرایط ناگوارتری دارند، زیرا تاکنون فقط نیمی از بارش‌های سالانه خود را دریافت کرده‌اند؛ براساس گزارش سازمان هواشناسی میزان بارش‌های ثبت شده در خراسان رضوی 109 میلی‌متر کمتر از شرایط نرمال بوده است.

آب زیربنای امنیت

در چنین وضعیتی خبرهای رسیده از مجلس نیز از این حکایت دارد که در لایحه هفتم توسعه به مسائل حوزه آب مانند آبخیزداری نیز توجه نشده است.

هوشنگ جزی، مدیر کل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نیز چنین غفلتی را تایید می‌کند. او با اشاره به اینکه در لایحه هفتم توسعه هیچ اشاره‌ای به آبخیزداری نشده است به خبرنگار ما می‌گوید: این بی‌توجهی پیامدهای ناگواری را برای کشور به همراه خواهد داشت، زیرا آبخیزداری زیر بنای امنیت غذایی، توسعه و اقتصاد کشور است.

‌جزی با اشاره به اینکه در برنامه ششم توسعه دولت مکلف به انجام 10 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری شده بود، می‌افزاید‌: اما در برنامه‌ هفتم توسعه هیچ تکلیفی برای آبخیزداری در نظر گرفته نشده. این درحالی است که در سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری به بحث آبخیزداری و آبخوان‌داری در برنامه هفتم توسعه تاکید شده بود.

جزی در پاسخ به این پرسش که چقدر از اهداف برنامه ششم توسعه در حوزه آبخیزداری محقق شده است؟ نیز عنوان می‌کند: در سال97 تا 99‌ از صندوق توسعه ملی به آبخیزداری کمک شد در نتیجه حدود 60 درصد از اهدف برنامه ششم توسعه محقق شد. اما با توجه به اینکه در‌ لایحه هفتم توسعه هیچ اشاره ای به آبخیزداری نشده مشخص نیست، چگونه قرار است به این مهم اعتبار اختصاص یابد؟

مدیر کل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با بیان اینکه در لایحه برنامه هفتم توسعه هیچ نامی از منابع طبیعی و محیط زیست هم نیست، می‌گوید: اثر بخشی عملیات‌های آبخیزداری در کشور کاملا مشهود است. به همین دلیل بسیاری از استانداران، فرمانداران و نمایندگان مجلس از منابع طبیعی می‌خواهند در مناطق تحت مدیریت‌ آنها عملیات آبخیزداری انجام شود.‌

125 میلیون هکتار حوضه آبخیز بحرانی

لازم به یادآوری است که بخش قابل توجهی از حوضه‌های آبخیز کشور به دلیل فرسایش آبی در شرایط بحرانی قرار گرفته‌اند و نیاز است که به این مهم بیش از گذشته توجه شود.

مدیر کل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نیز با اشاره به اینکه ‌ 136 میلیون هکتار از اراضی کشور را منابع طبیعی تشکیل می‌دهد، تاکید می‌کند: علاوه بر این حدود 125 میلیون هکتار از حوضه‌های آبخیز کشور ‌ به لحاظ فرسایش آبی در شرایط بحرانی قرار دارد. اما در لایحه هفتم توسعه هیچ اشاره‌ای به آبخیزداری نشده است.

جزی درباره نیاز کشور به آبخیزداری نیز توضیح می‌دهد: 125 میلیون هکتار از اراضی کشور ما تحت فرسایش آبی قرار دارد. به عبارت دیگر هر سال به طور میانگین 15.4 تن در هکتار خاک کشور شسته می‌شود و به این شکل از ارزش غذایی و زیستی آن کاهش می‌یابد.

وی با اشاره به اینکه با توجه به تاثیرات تغییر اقلیم جبران خاک از دست رفته در کشور غیر ممکن است، افزود‌: بی‌توجهی به آبخیزداری سبب شده که هر سال حدود 350 میلیون متر مکعب خاک پشت سدهای کشور ذخیره ‌‌شود‌‌.

جزی با اشاره به اینکه هزینه زیادی برای احداث سد در کشور انجام می‌شود، می‌افزاید: اما هر سال 1.5 برابر ظرفیت سد کرج خاک وارد مخازن سدهای کشور می‌شود.

مهدی آیینی