این شیوه نهتنها گریبانگیر استعدادهای هنری بود، بلکه حتی فرصت رشد و پرورش توانایی دانشآموزان در زمینههای علمی را نیز تا حد زیاد محدود و منحصر به کتابهای درسی کردهبود. ساختار تکبعدی نظام آموزش کشور، کمبود تجهیزات در مدارس، آشنا نبودن والدین و معلمان با شیوههای نوین آموزشی و نبود محتوا و ابزار کمکآموزشی مناسب را میتوان از عمده دلایل این وضعیت در دهههای گذشته دانست؛ چالشی که این روزها با شکلگیری مجموعههای خلاق در زمینه تولید محتوا و ابزارهای کمک آزموشی بخش زیادی از آن پاسخ داده شدهاست.
درسالهای اخیر عواملی مانند تغییر نسل، همهگیری استفاده از فناوریهای نوین و مهمتر از همه ایجاد تغییرات اساسی در ساختار آموزش عمومی کشور، تا حدود زیادی شرایط را برای کشف و پرورش دانشآموزان فراهمکردهاست. اما در این میان نباید از نقش مهم مجموعههای تولید محتوا و ابزارهای کمکآموزشیهم چشمپوشی کرد. استفاده از ظرفیتهای متخصصان حوزه آموزش کودک و نوجوان و طراحی و تولید ابزارهایی برای آشنایی آسان دانشآموزان با مفاهیم علمی، اصلیترین زمینهساز کشف استعدادهای علمی آنان است. ازاین رو درسال۱۳۹۹ «شرکت توسعه دانش وخلاقیت کهکشان» به همت جمعی از اعضای هیأت علمی و دانشجویان دانشگاههای برتر کشور، با هدف فعالیت تولید محتوای علمی ــآموزشی مناسب، تقویت بنیه علمی، شناسایی و پرورش استعداد و خلاقیت و نوآوری کودکان و نوجوانان با رویکرد بازی و سرگرمی و تجربه محوری تاسیس شد.
خلاقیت، محصول تجربه
دکتر مصطفی راهوار، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مدیرعامل مجموعه خلاق «کهکشان»، در خصوص اهمیت کشف استعداد دانشآموزان به پیشران میگوید: «خلاقیت و نوآوری، محصول تجربه است لذا عامل اصلی کشف و پرورش استعداد در دانشآموزان همراهشدن فرآیند یادگیری با مهارت، تجربهآموزی و پرورش خلاقیت در راستای توانمندسازی برای حل مسأله است. در دهههای گذشته کمبود امکانات و تمرکز بر آموزش نظری کتابهای درسی فرصت اینگونه تجربهها را برای دانشآموز مهیا نمیکرد؛ لذا ما در مجموعه کهکشان با هدف زمینهسازی برای تقویت مهارتهای علمی و تعمیق آموزش، به طراحی و تولید و ابزارهای کمکآموزشی و مبتنی بر محتوای جدید و تغییریافته کتابهای درسی پرداختیم. از این رو عمده فعالیت مجموعه علاوه بر تولید محتوای آموزشی، طراحی و تولید کیتهای آموزشی برای آشنایی دانشآموزان با حوزههای علوم پایه، مهندسی، پزشکی و... ایجاد شرایط فعالیت عملی و تجربهآموزی است.»
وی در ادامه میافزاید: «برخلاف سایر ابرازهای کمکآموزشی داخلی و خارجی که هدف اصلی آنها اغلب تفریح و سرگرمی است، در کیتهای آموزشی کهکشان در کنار جذابیت و سرگرمی، تمرکز اصلی بر یادگیری صحیح و اصولی مفاهیم علمی و تجربه عملی آنها بودهاست.» به گفته دکتر راهوار،کیتهای آموزشی مجموعه کهکشان بیش از۶۰درصد منطبق بر سرفصلهای کتابهای درسی طراحیشده و در موارد لازم مباحث پیشرفتهتری نیز در آن گنجاندهشدهاست. کیتهای جامع آموزش فیزیک، شیمی، پزشکی، هوافضا، رباتیک، زیستشناسی، نجوم و فناوری نانو از جمله ابرازهایی است که صفر تا صد طراحی و تولید آنها با تکیه بر توان داخلی و در تیم متخصص مجموعه کهکشان انجامشدهاست. در کنار عرضه انواع کیتهای آموزشی، توجه به ترویج وآشنایی دانشآموزان باعلوم وفناوریهای نوین ازجمله هوش مصنوعی، مهندسی بافت، سلولهای بنیادی و زیستفناوری ماموریت مهم دیگری است که مجموعه کهکشان به آن پرداختهاست.
دغدغهمند و امیدوار به آینده
درسالهای اخیر افزایش شمار دانشآموزان وتعداد کم معلمان ضمن کمبود فضای آموزشی سبب کاهش تخصیص سرانه تجهیزات وفضای آزمایشگاهی درمدارس شدهاست. لذا شاید تعداد کمی از دانشآموزان مخصوصا در مناطق کمبرخوردار بتوانند به صورت عملی با مفاهیم آزمایشگاهی آشنا شوند. وجود این مشکل ودغدغهمندی متخصصان مجموعه کهکشان زمینهساز طراحی، ساخت وثبت اختراع «میز آزمایشگاهی سیار کهکشان» شدهاست. این اختراع نوین امکانات وخصوصیات یک آزمایشگاه کوچک رادرخود گنجانده وباداشتن سیستم فاضلاب و برقکشی برای انجام فعالیتهای آزمایشگاهی و فعالیتهای دقیق الکترونیک، نقشهکشی و...طراحیشدهاست. دکتر راهوار درباره ویژگی این محصول میگوید: «طراحی کمحجم، حمل آسان و قابلیتهای چندگانه، این میز رابه گزینهای مناسب برای مدارس بامحدودیت فضای آموزشی وحتی منازل تبدیلکردهاست. طراحی و کاربرد منحصر به فرد این میز موردتوجه مدارس مناطق کمبرخوردار و حتی نهادهای دولتی نیز قرارگرفته که از جمله مشتریان این محصول هستند. مدیرعامل این شرکت خلاق در ادامه میافزاید: «درحال حاضر تمرکز اصلی مجموعه کهکشان توسعه و تکمیل کیتهای آموزشی طراحیشده وتولید محتوای آموزشی مناسب برای دانشآموزان در زمینه فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی است.»