نیشخند مدارس غیر دولتی به عدالت آموزشی

البته به اذعان وی کارگروه تعیین شهریه در هر منطقه وجود دارد که با توجه به عوامل مختلفی این نرخ مشخص می‌شود. با وجود شهریه‌های متغیر هر‌یک از این مدارس در مناطق مختلف، همچنان شاهد اقبال بسیاری از خانواده‌ها برای تحصیل فرزندان‌شان در این مدارس هستیم. موضوعی که شاید شکاف طبقاتی را در جامعه ایجاد کند.

سابقه کارکرد و ماهیت مدارس غیرانتفاعی در کشور ید طولایی دارد و دیدگاه‌های متعددی نیز در این‌خصوص مطرح می‌شود. یک سوی ماجرا خانواده‌هایی هستند که به‌سختی بهای سنگین این مدارس را تامین می‌کنند و سوی دیگر جهت برخی از این مدارس نیز بیان قاطع این گزاره است؛ کالایی‌شدن آموزش. این داستان اما در شکاف‌های موجود اقتصادی و قشر برخوردار و نابرخوردار موجب شده که عدالت آموزشی به حاشیه رانده شود. ماجرای عدالت آموزشی اما به کنار، شهریه مدارس و مشتقات و الحاقات قرارداد شهریه‌ها معضل دیگری است که خانواده‌ها را مشغول خود ساخته است. با وجود این‌که محمودزاده اعلام کرده شهریه امور فوق‌برنامه، لباس فرم، سرویس ایاب‌و‌ذهاب و تغذیه این مدارس ربطی به شهریه مدرسه ندارد و به سازمان ما هم مربوط نیست و قیمت‌گذاری هر‌یک از این خدمات فرآیندهای خاص خود را دارند اما همچنان شاهد دریافت هزینه‌های مختلفی از خانواده‌ها توسط این مدارس هستیم که بعضا از نرخ اعلامی هم بالاتر می‌رود. البته محمودزاده با گفتن این خبر که لباس فرم براساس نرخ اعلامی صنف مربوطه اعلام می‌شود و سرویس مدرسه هم توسط تاکسیرانی اعلام شده است، به نوعی خود و سازمان مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌و‌پرورش از سایر هزینه‌های مدارس غیرانتفاعی مبرا کرده است. اما سؤال اینجاست آیا شهریه‌های ثابت این مدارس کفاف مخارج آنان را نمی‌دهد که مجدد اقدام به دریافت مبالغ دیگر می‌کنند؟
     
شهریه‌های نجومی مدارس غیرانتفاعی!
پرس‌و‌جوی خبرنگار جام‌جم از والدینی که فرزندان‌‌شان در مدارس غیردولتی تحصیل می‌‌کنند نتایج قابل‌تاملی را به‌همراه داشت. پدر‌و‌مادرهایی که نگران سطح کیفیت و آموزش فرزندان‌شان هستند اما فریادشان از هزینه‌های سنگین درآمده است.  آقای تقی‌زاده یکی از والدینی است که دخترش امسال در مقطع سوم ابتدایی مدرسه غیردولتی در منطقه سبلان تهران قرار است درس بخواند. این پدر هم از افزایش بی‌‌حساب شهریه مدارس غیردولتی گلایه دارد. او به جام‌جم می‌‌گوید:«سال گذشته برای مقطع ابتدایی دخترم، مبلغ ۲۵ میلیون تومان را پرداخت کردم اما امسال مبلغ ۳۵ میلیون را اعلام کردند.» او با اشاره به سایر هزینه‌های مدارس غیرانتفاعی ادامه می‌دهد: «این شهریه‌ها شامل سرویس مدرسه، لباس فرم، کلاس‌های فوق‌العاده و حتی غذا هم نیست. فوق‌برنامه‌ها شامل کلاس‌های تکواندو، چرتکه، خوشنویسی و... می‌شود.» خانم برزگر یکی دیگر از والدینی است که سال گذشته دخترش در مقطع سوم ابتدایی و در یکی از مدارس غیردولتی پایتخت و در منطقه قلهک درس می‌خواند. این مادر به خبرنگار ما توضیح می‌دهد: «امسال هم همچون سال‌های گذشته قصد ثبت‌نام فرزندم را در این مدرسه داشتم اما شهریه ۹۵ میلیون تومانی این مدرسه در مقطع سوم ابتدایی، ما را از ثبت‌نام مجدد منصرف کرد. در صورتی‌که سال قبل شهریه ۷۰میلیونی را پرداخت کرده بودیم.» خانم برزگر امسال دختر خود را در مدرسه‌ای دولتی ثبت‌نام کرده و می‌گوید: «‌سال گذشته، کلاس‌های تقویتی این مدرسه به‌صورت رایگان برگزار می‌شد اما امسال هزینه‌ای معادل دو میلیون و ۵۰۰ تومان برای آن اعلام شده‌است.» البته بماند که طبق گفته این مادر، هزینه جشن‌ها، برخی از اردوها، سرویس ایاب‌و‌ذهاب، لباس فرم و... هم هزینه زیادی را به خود اختصاص می‌داد.

شاخص‌های مدارس غیردولتی
اما سوالی که ذهن ما را به خود درگیر می‌کند این است که این شهریه‌ها چقدر متناسب با درآمد خانواده‌‌هاست؟ جزئیات یا کیفیت خدمات ارائه‌شده در این مدارس متناسب با شهریه پرداختی است؟ چه شاخص‌‌هایی برای خدمات آموزشی یک مدرسه غیردولتی در نظر گرفته می‌شود؟ با مسئولانی از وزارت آموزش‌و‌پرورش که می‌توانستند پاسخ ما را بدهند تماس گرفتیم اما متاسفانه هیچ‌کدام پاسخگو نبودند. برخی هم پاسخ را به بعد ازبرگزاری انتخابات موکول کردند!اما احمد‌محمودزاده، رئیس سازمان مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌و‌پرورش در گفت‌وگوی خود با مهر گفته است: «الگوی شهریه سال تحصیلی ۱۴۰۴ــ۱۴۰۳ در تاریخ سوم اردیبهشت امسال بر‌اساس ماده ۱۵ و۱۶قانون تاسیس مدارس غیردولتی به استان‌ها ابلاغ شد. در ماده ۱۵ این الگوی شهریه، هفت عامل را برای محاسبه شهریه هر مدرسه تعیین کرده‌ایم. کیفیت آموزش، میزان فوق‌برنامه مدارس که باید شش‌ساعت در هفته باشد، عامل دیگر تورم آن منطقه و توجه به آمایش سرزمینی است. عامل دیگری که در تعیین نرخ شهریه اثرگذار است بحث فضا، امکانات، تجهیزات و کیفیت نیروی انسانی مدرسه است.» البته محمودزاده در بخش دیگری از صحبت‌های خود می‌گوید که مدیر و هیات امنای مدرسه اطلاعات لازم را در سامانه بارگذاری می‌کنند و کارگروه تعیین شهریه در منطقه به ارزیابی اطلاعات مدارس می‌پردازند.با تمام آنچه که گفته شد در حال حاضر، در بسیاری از نقاط ایران به‌زعم بسیاری از والدین، مدارس غیرانتفاعی همچنان به‌عنوان گزینه‌‌ای برتر برای آموزش فرزندان تلقی می‌شود. درصورتی که برگزاری کلاس‌‌های فوق‌برنامه دربعضی مدارس اجباری است و هزینه اضافی را به خانواده‌‌ها تحمیل می‌کنند. این درحالی است که باید بررسی شوددانش‌آموزان در چه دروسی به مباحث فوق‌برنامه نیاز دارند و بر‌اساس نیاز، این کلاس‌ها در هر مدرسه تعریف شود. مساله‌ای که نیازمند توجه و راهکارهای ویژه مخصوصا در دولت جدید است.