براساس علم اقتصاد، ارز و نقدینگی دو بازوی تورم هستند و مهار این عوامل میتواند زیرساخت کاهش تورم را فراهم کند. آمارها حاکی از آن است که نرخ رشد نقدینگی درسال۱۴۰۲ به ۲۴.۳درصد رسید و این درحالی است که رقم بهدست آمده از هدفگذاری بانک مرکزی که ۲۵ درصد بود، کمتر است. همچنین آمار نرخ ارز نشان میدهد از اواخر سال ۱۴۰۱که هر دلار آمریکا در بازار غیررسمی به ۶۰هزار تومان رسید اکنون در پایان تیر در کانال۵۷هزار تومان قرار دارد و بازدهی در این بازار منفی بوده است. مرکز آمار ایران (رشد میانگین قیمتها) نرخ تورم تیر را اعلام کرد که نشان از کاهش نرخ داشت. کاهش نرخ تورم به معنای ارزانی نیست بلکه کمتر گران شده است. زمانی میتوان از ارزانی صحبت کرد که نرخ تورم منفی باشد و تا زمانی که نرخ مثبت گزارش شود کالا گران شده است. مرکز آمار ایران جزئیات تورم تیر را اعلام کرد که نشان میدهد تورم سالانه با ثبت عدد ۳۵.۵درصد به کمترین رقم ۴۱ ماه اخیر رسیده و تورم سالانه مواد خوراکی هم با ثبت عدد ۳۱.۴درصد به کمترین عدد ۴۲ ماه اخیر رسیده است.منظور از تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه قبل است. در تیر ۱۴۰۳ تورم ماهانه خانوارهای کشور برابر ۲.۲درصد بوده است. تورم ماهانه برای گروههای عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات»، ۱.۶درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، ۵/۲ درصد بوده است.
نرخ تورم سالانه خانوارهای کشور
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در تیر ۱۴۰۳ نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۳۵.۵درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۰.۶ واحد درصد کاهش یافته است.منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در تیر ۱۴۰۳ تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، ۳۲.۲درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور بهطور میانگین ۳۲.۲درصد بیشتر از تیر ۱۴۰۲ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند. تورم نقطه به نقطه تیر ماه ۱۴۰۳ در مقایسه با ماه قبل، ۰.۳واحد درصد افزایش داشته است.
تورم پردرآمدها بیشتر از کمدرآمدها
تورم سالانه برای دهکهای مختلف هزینهای از ۳۱.۶درصد برای دهک اول(کمدرآمدترین خانوارها) تا ۳۶.۴درصد برای دهک دهم (پردرآمدترین خانوارها) است.براین اساس فاصله تورمی دهکها دراین ماه به ۴.۸واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (۵.۲واحد درصد) ۰.۴واحد درصد کاهش داشته است. درگزارش اخیر بانک مرکزی درباره ضریب جینی نیز اشاره شد که وضعیت توزیع درآمد روند بهتری داشته که در گزارش تورم مرکز آمار نیز این موضوع تاکید شده که فشار تورم بیشتر روی پردرآمدها بوده تا کمدرآمدها. دادههای مرکزآمارنشان میدهد بیشترین تورم سالانه در تیر امسال متعلق به اصفهان با رقم ۴۰.۲ درصد بوده است. همچنین کمترین تورم متعلق به استان سیستانوبلوچستان باعدد ۲۶.۵درصد بوده است. این آمارها نشان میدهد تنها دو استان اصفهان و یزد همچنان تورم بالای ۴۰ درصد دارند. همچنین فقط استان سیستانوبلوچستان است که وارد محدوده هدف تورمی بانک مرکزی یعنی کانال ۲۰ درصدی شده است.