ترور دردناک سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان یکی از دردناکترین حوادث منطقه در چند دهه اخیر تلقی میشود. شهید سید حسن نصرالله یکی از تاثیر گذارترین شخصیتهای تاریخی عرصه جهاد و مقاومت بود که شهادت ایشان قطعا تاثیر زیادی بر روحیه ملتهای اسلامی محور مقاومت باقی خواهد گذاشت.
اما از آنجایی که حزب الله دارای یک ساختار خود ترمیمی است، لذا حذف فیزیکی شخصیتهای تاثیر گذار نمیتواند در فعالیتهای میدانی، سیاسی و اجتماعی لبنان نقش داشته باشد.
حزب الله اساسا قائم بر افراد و اشخاص نیست، بلکه به صورت شورایی اداره میشود، زیرا این جریان تنها یک جریان نظامی نیست و تنوع فعالیت این حزب در حوزههای مختلف جایگاه بالایی به آن در عرصههای مختلف لبنان بخشیده است.
حزب الله لبنان در فضایی شکل گرفت که بخشی از طوایف لبنان بنا به اعتبارات سیاسی و اجتماعی جایگاهی در ساختار قدرت این کشور کوچک نداشتند.
نقش قدرتهای فرا منطقهای ومنطقهای در تقویت هر یک از طوایف موجود در لبنان بر اساس نگرشهای طایفهای مشارکت جمعی بخشی از طوایف در ترکیب هرم قدرت را محدود ساخته بود.
حملات مکرر ارتش رژیم صهیونیستی برای تسلط بر بخشی از جنوب لبنان و کوچ اجباری ساکنان این منطقه تعادل جمعیتی این کشور را مختل ساخته بود.
حزب الله در چنین فضایی و با چند هدف شکل گرفت که شکل گیری این جنبش نظامی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن بر آیند پیروزی انقلاب اسلامی است.
یکی از ویژگیهای رهبران حزب الله نگاه فرا طایفهای است، زیرا این جنبش محدود به یک طایفه و قومیت مشخصی نیست بلکه همه طوایف لبنانی در شاکله این جنبش نقش دارند.
حزب الله که در سال ۱۹۸۲ ودر کوران حمله گسترده ارتش رژیم صهیونیستی به حومه بیروت پا به عرصههای نظامی، سیاسی و فرهنگی لبنان گذاشت در یک فرایند زمانی کوتاه نقش بازدارندگی خود را در تقابل با رژیم صهیونیستی افزایش داد.
این حزب به موازات نقش بازدارندگی نظامی خود فعالیت خود را در چند حوزه مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی گسترش داد.
کمک به مستمندان از رهگذر تشکیل مجتمعهای اقتصادی و فرهنگی و تاسیس مدارس در سراسر لبنان برای تربیت نسلهای مختلف با نگرشهای ارزشی و دینی بخشی از فعالیتهای موازی حزب الله است. این جنبش در حوزه سیاسی نیز ضمن مشارکت در ساختار قدرت یک فراکسیون قدرتمند پارلمانی نیز تشکیل داد.
فراکسیون وفاداران به مقاومت در پنج انتخابات گذشته پارلمانی با داشتن حداقل ۵۰ کرسی در پارلمان متنوع لبنان به عنوان قدرتمندترین فراکسیونهای پارلمانی این کشور تلقی میشد.
در دولت نیز حزب الله سهم بالایی در ترکیب کابینههای لبنان داشته و دارد و به همین دلیل این جنبش توانست اقتدار سیاسی و ملی خود را تثبیت کند.
در حوزههای اجتماعی نیز حزب الله به دلیل پرهیز از نگرشهای صرف طایفهای وقومیتی حتی در میان طوایف دیگر از محبوبیت بالایی برخوردار است.
این حزب با استفاده از حضور خود در عرصههای اقتصادی لبنان توانست شرایط معیشتی بسیاری از خانوادههای کم درآمد لبنان را بهبود ببخشد.
در حوزه رسانهای این حزب با داشتن رسانههای دیداری، شنیداری و مکتوب توانست نقش خود را در خنثی ساختن جریان سازیهای رسانههای صهیونیستی به خوبی ایفا کند.
ادبیات گفتمانی قابل فهم رهبران حزب الله بویژه شهید سید حسن نصرالله وهمسویی این جنبش با همه طوایف موجود در لبنان و منطقه توطئههای غربی، عربی و صهیونیستی را برای ایجاد شکاف در جامعه لبنان خنثی کرد.
سخنرانیهای شهید سید حسن نصرالله دبیر کل سابق حزب الله جذابیت خاصی برای دوستان و دشمنان ملت لبنان داشت، زیرا شهید سید حسن نصر الله در گفتار و عمل صادق بود.
شهادت سید حسن نصر الله به دلیل محبوبیتی که در میان ملتهای اسلامی داشت قطعا در روحیه ملتهای محور مقاومت تاثیر مقطعی خواهد داشت، اما حزب الله قطعا با قدرت بیشتری به حرکت جهادی خود ادامه خواهد داد.
تفکر جهادی، روحیه مبارزاتی و نقش خود ترمیمی حزب الله از مهمترین ویژگیهای این جنبش است که اقتدار اجتماعی، سیاسی و نظامی این تشکل را در تراز بالایی حفظ خواهد کرد. بنابراین حزب الله یک تشکل صرف نظامی نیست که دچار فرسایش شود بلکه شاکله اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی آن در درجه اهمیت بالایی قرار دارد.
روزهای آینده قطعا روزهای تعیین کننده سرنوشت سازی برای لبنان و ادامه مبارزات محور مقاومت علیه رژیم صهیونیستی خواهد بود.
شورای رهبری حزب الله بزودی دبیر کل جدیدی با ویژگیهای فردی وکاریزمای بالا انتخاب خواهد کرد تا این جنبش اهداف ترسیم شده خود را برای کمک به مردم مظلوم فلسطین دنبال کند.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد