بازار معطل ثبات ارز

در این شرایط، ضروری است که نظارت بر بازار افزایش یابد تا خریداران متضرر نشوند. نکته قابل توجه دیگر این که اکنون متقاضیان کالا، غالبا با پاسخ‌هایی چون «فعلا نداریم» یا «هفته بعد می‌فروشیم» مواجه می‌شوند. درواقع، آنچه درحال‌حاضر در بازار رخ داده، توقف فروش کالاهاست که نیاز به نظارت بیشتر راضروری می‌سازد.این روزها بازار ارز با نوسانات زیادی همراه است و قیمت دلار در بازار غیررسمی به‌طور مکرر دستخوش تغییر می‌شود؛ به‌طوری‌که یک روز ممکن است بیش از هزار تومان کاهش یابد و روز دیگر با افزایش مواجه شود. نوسانات ارزی، با توجه به تبدیل‌شدن به یک شاخص مهم، بر قیمت کالاها به‌ویژه در افزایش آن تأثیر می‌گذارد. در این شرایط، وزارت صمت، اتاق‌های اصناف و اتحادیه‌ها باید با بازرسی و نظارت بر حقوق مصرف‌کنندگان حمایت کنند، اما متأسفانه این موضوع غالبا در هیاهوها گم می‌شود. بااین‌حال، دولت باید سیاستی را در نظر داشته باشد که به پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد منجر شود تا ازسردرگمی فعالان وسرمایه‌گذاران جلوگیری کند. این موضوع برای مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز سودمند است، زیرا فعالان اقتصادی، صنعتگران و خانواده‌ها در یک شرایط اقتصادی باثبات و قابل پیش‌بینی قادر به اتخاذ تصمیمات بهتری خواهند بود. چندی پیش عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم در همایش بانکداری اسلامی بر اهمیت پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد تأکید کرد. پیش‌بینی‌پذیری نرخ ارز ازمسائل کلیدی در اقتصاد ایران به‌شمار می‌آید و تولیدکنندگان و صنعتگران باید برای ادامه فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی مناسبی انجام دهند تا چرخ تولید متوقف نشود.این درحالی‌است که کشور برای دستیابی به رشد اقتصادی۸درصدی هدف‌گذاری‌شده دربرنامه هفتم، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های جدید است.برای تحقق این هدف، اقتصاد بایدپیش‌بینی‌پذیرباشد تا سرمایه‌گذاران بتوانند به‌درستی برنامه‌ریزی کنند.وزیر اموراقتصادی ودارایی همچنین در صحبت‌های اخیر خود بیان کرده بود که ثبات اقتصادی و پیش‌بینی‌پذیر کردن وضعیت اقتصادی برای دولت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نباید قوانین به‌طور مکرر تغییر کنند، زیرا این امر می‌تواند مشکلاتی برای صادرکنندگان ایجاد کند.نوسان ارز بر بازارهای دیگر، از جمله کالاهای مصرفی مانند لوازم خانگی هم تأثیر گذاشته است. مشاهدات میدانی حاکی از آن است که طی دو هفته گذشته، قیمت انواع لوازم خانگی (برندهای داخلی) حدود ۱۳تا۱۵درصد افزایش یافته است و مشخص نیست این افزایش قیمت قانونی بوده یا خیر.
   
گرانی در بازار
براساس بررسی‌های خبرنگار جام‌جم، حدود سه هفته پیش، قیمت مصوب تلویزیون ال‌ای‌دی هوشمند یکی از برندهای مطرح بازار حدود ۲۱میلیون و۵۰۰ هزار تومان بود و در همان زمان فروشندگان آن را با تخفیف به قیمت حدود ۲۰میلیون و ۸۰۰هزار تومان می‌فروختند. اما قیمت همین دستگاه در روز گذشته به حدود ۲۳میلیون و ۵۰۰هزار تومان رسیده که نشان‌دهنده افزایش دومیلیون و ۷۰۰هزار تومانی است.خبرنگار جام‌جم به بازار امین‌حضور رفت و مشاهداتش نشان داد که فروشندگان قیمت‌ها را به‌طور لحظه‌ای و با نوسانات دلاردرکانال‌های تلگرامی تغییر می‌دهند.یکی ازافرادی که قصدخرید ماشین لباسشویی برای جهیزیه داشت، به خبرنگار ما گفت: «صبح برای خرید یک دستگاه لوازم خانگی به فروشگاهی مراجعه کردم و قیمت ۲۸میلیون تومان را اعلام کردند، اما هنگامی که ظهر دوباره برای خرید به‌صورت اقساطی مراجعه کردم، فروشنده گفت قیمت به ۳۰میلیون تومان افزایش یافته و فروش اقساطی ندارد.» مشتری دیگری که قصد خرید یخچال داشت می‌گفت هفته گذشته برای خرید یک برند داخلی تحقیق کرده و قرار بود آن را به‌صورت اقساطی خرید کند که امروز مراجعه کرده و قیمت آن طی چند روز گذشته افزایش سه‌میلیون تومان داشته است. 
   
فروشنده، قیمت را تعیین نمی‌کند
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی درباره توقف فروش توسط واحدهای صنفی لوازم خانگی به خبرنگار جام‌جم گفت: «فروشندگان چنین کاری نمی‌کنند؛ زیرا کالا را به‌روز خریداری کرده و می‌فروشند و با توجه به رکود در بازار، به‌صورت روزانه ارتزاق می‌کنند.» وی افزود: مردم قدرت خرید ندارند وهمه به‌دنبال خرید اقساطی کالا هستند.دراین شرایط، کدام فروشگاهی وجود دارد که بخواهد کالا نفروشد؟ البته هرکسی برای خرید کالا به بازار مراجعه و فروشنده از فروش خودداری کند، می‌تواند به اتحادیه مراجعه کند تا موضوع بررسی شود. پازوکی در مورد تغییرات قیمت کالاها با نوسان نرخ ارز نیز گفت: درحال‌حاضر کارخانه‌ها کالا عرضه می‌کنند. هرچند قیمت‌ها تغییر کرده‌اند، اما فروشندگان براساس لیست قیمت کارخانه‌ها کالا را عرضه می‌کنند. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی گفت: قیمت لوازم‌خانگی را تولیدکننده و سازمان حمایت تعیین می‌کنند. متاسفانه در دو سال گذشته از سازمان حمایت خبری نیست و قیمت کالاها درسامانه۱۲۴یا وجود ندارد یا شرکت‌ها در این سامانه قیمت‌ها را به‌روزرسانی نکرده‌اند. وی تاکید کرد: کارخانه‌ها پس از اعلام افزایش قیمت، لیست قیمت‌های جدید را ارائه می‌دهند و فروشندگان بر اساس این لیست کالاها را می‌فروشند. این‌که آیا این قیمت‌ها مورد تایید سازمان حمایت قرار گرفته است یا خیر، به ما مربوط نمی‌شود و فروشندگان بر اساس همان لیست کالاهای خود را عرضه می‌کنند.

نوسان نرخ
افزایش هزینه‌های تولید، دستمزد، انرژی و...به‌طور طبیعی برقیمت کالا تأثیر می‌گذارد. بااین‌حال،متأسفانه دربیش از یک دهه اخیر، نرخ ارز (دلار) به‌عنوان یک شاخص در تغییر قیمت کالاها خودنمایی کرده است. حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد کالاهای وارداتی کشور، واسطه‌ای و مواد اولیه (مورد نیاز تولید) هستند که افزایش نرخ ارز بر قیمت تمام‌شده آنها تأثیرگذار است. اما کالاهایی که امروز در بازار عرضه می‌شوند، طی چندماه گذشته با نرخ ارز گذشته وارد کشورشده‌اند و بنابراین نباید با تغییر نرخ ارز، قیمت کالاها به‌طور روزانه و ساعتی افزایش یابد.رخ‌دادن این اتفاق نشان‌دهنده عدم نظارت مؤثر دربازار است که این موضوع به ضرر مصرف‌کنندگان تمام می‌شود؛ به‌ویژه جوانانی که برای تشکیل زندگی مشترک خود در پی خرید لوازم خانگی هستند و در این شرایط افزایش قیمت و هزینه‌های اولیه، فشار اقتصادی مضاعفی را تحمل می‌کنند.